Taal doet ertoe

22 september 2021

De taal van de pedagogiek is een warme taal. En dat hebben we nodig: warme, pedagogische taal. Soms weet je dat pas als het verdwenen is. Dat ervoer ook onze redacteur Joyce van den Bogaard toen de schoolrapportages over haar zoon opeens veranderden.

Het allerleukste van het verslag dat mijn zoon twee keer per jaar van school mee naar huis krijgt, vind ik altijd de persoonlijke woorden van zijn leerkracht over hoe het de afgelopen periode met hem gegaan is in de klas, hoe hij met anderen omgaat, hoe actief hij is in de les en bij het buiten spelen en hoe hij zich voelt. Zeker nu we door corona als ouders niet meer in de klas mogen komen, voelt dit als een extra inkijkje in zijn welzijn.

Toen de school vorig jaar besloot het verslag om te zetten naar een portfolio van het kind, verdween ook de persoonlijke touch die het verslag eerder had. Ik kon nu wel meer zien van zijn werkjes, van de dingen die hij gemaakt en afgerond had, en van zijn cito-scores, maar niets meer over zijn welzijn lezen. En toen pas merkte ik hoezeer ik dat mis en hoe belangrijk dat eigenlijk is voor me.

De taal van de pedagogiek is een taal die me altijd al warm van binnen maakte. Het doet ertoe hoe we praten over kinderen, over onderwijs, over opvoeding. Het doet ertoe welke woordkeuzes we daarbij maken. Ik luisterde op de Onderwijsavond van 15 september naar het verhaal van Aziza Mayo, waarin zij een aantal pedagogische voorbeelden van haar eigen kinderen gaf, van een gesprek met de leerkracht, en van de manier waarop zij kijkt naar onderwijs aan kinderen, en voelde me ook toen weer warm worden van binnen.

En dat drukte me met de neus op de feiten: hoe vaak gaat het (in de media, op de sociale media) niet over onderwijs, over opvoeding, over kinderen, zonder dat er ook maar een woord gewijd wordt aan de pedagogiek? Aan de liefde, aan de onvoorwaardelijkheid? Hoe vaak gaat het over de vakinhoud, de prestaties, de leerniveaus, en hoe weinig gaat het over hoe onze kinderen zich daarbij voelen, tot welke mensen we ze aan het opvoeden zijn?

Als je praat over onderwijs, dan doet taal ertoe. Het is de belangrijkste manier waarop we kunnen laten zien hoe we naar onderwijs kijken, hoe we naar kinderen kijken. Is dat als iets waar prestaties moeten worden geleverd, of hebben we het over jonge mensen die nog een leven voor zich hebben en van wie we willen dat ze zich goed voelen? Taal doet ertoe, en daarom is het zo fijn om in Nivoz een plek te hebben waar de pedagogiek altijd op de eerste plaats komt. Juist in een tijd waarin de aandacht daarvoor steeds meer lijkt te verdwijnen.

Joyce van den Bogaard is redacteur bij hetkind en moeder van twee kinderen.