Schoolportret Montessori Lyceum Flevoland: Vertrouwen is niet iets dat je krijgt, maar iets dat je geeft

24 mei 2018

Op de website van het Montessori Lyceum Flevoland staat: ‘Ons streven is om in het onderwijs – binnen de mogelijkheden van elk individueel kind – maximale vrijheid te bieden. Vrijheid om te worden wie je bent, vrijheid om te kunnen oefenen met het nemen van verantwoordelijkheid. Leerlingen kunnen – waar mogelijk – zelf kiezen voor een eigen tempo, leerweg en leerstijl’. Dit pedagogisch uitgangspunt trekt de aandacht van Rikie van Blijswijk; ze bezocht de school en maakte er dit schoolportret van. 

Op NIVOZ-platform hetkind vind je meer schoolportretten en video's. Klik hier
 

‘Ja, leuk om te praten over deze school’. Thijmen en Isa, twee 4 havo-leerlingen, gaan spontaan met mij in gesprek voor dit schoolportret. Het gebouw van het Montessori Lyceum Flevoland is 6,5 jaar in gebruik. De glazen wanden geven het een open karakter: vanuit elke etage is de andere kant te zien. In de hal staat een rustieke boom, die de rustige sfeer onderstreept, ook als leerlingen in de centrale ruimte hun pauzes houden Daar praten Thijmen en Isa in hun lesvrije uur verder. Waarom Thijmen dit een prettige school vindt? 'Omdat de school klein is (600 leerlingen) ken je elkaar', zegt hij. 'Docenten worden bij hun voornaam genoemd, waardoor je het gevoel hebt dat je hen persoonlijk kent. Mijn mentor heet Roel, een goede docent en een aardige gozer van 27. Hij helpt je waar hij kan. "Doe wat je fijn vindt", zegt hij, "maar zorg wel dat jouw werk op tijd af is". Het voelt gelijkwaardig en is een stimulans om mij in te zetten. De docenten gaan uit van mijn kwaliteiten en de missie – Help mij het zelf te doen -. Docent Peter, zal, als het je niet lukt, actief zoeken naar alternatieven, desnoods buiten de school.'

 Zijn wie je bent
'In onze missie staan de waarden verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en respect voor elkaar, de ander en het andere voorop', weten de leerlingen. Bij de introductie worden deze uitgebreid toegelicht en ieder jaar herhaald, een mooi ritueel. 'Het belangrijkste is dat je hier mag zijn wie je bent', zeggen Isa en Thijmen en dat wordt elk jaar gevierd op de Dag van de Vrijheid (Paarse Vrijdag). Je mag hier op school bijvoorbeeld laten blijken dat je homo bent; er is veel openheid. Er kan "getrouwd" worden, waarbij een teamleider dan de ambtenaar van de Burgerlijke Stand is. Laatst heeft zij twee meisjes "in de echt verbonden".

Elkaar in waarde laten
De school heeft duidelijke regels over respectvol gedrag en kent een veilig klimaat, beamen Isa en Thijmen. Isa: 'Als ik mijn tas ergens heb laten staan, wordt hij zeker weten door iemand naar mij toegebracht'. Voor 3 havo/vwo wordt een 4-daags zingevingskamp georganiseerd. Daarbij wordt een moskee en/of een rooms katholieke kerk bezocht, een pelgrimstocht van de Dom van Maastricht naar die van Aken gemaakt en het kloosterleven ervaren of op een groene, zelfvoorzienende boerderij meewerken.

Met de leerling die niet respectvol is wordt een pedagogisch gesprek gevoerd. Meestal ziet hij dan wel in dat hij iets uit te leggen heeft aan anderen. Thijmen refereert aan een ruzie enige tijd geleden: 'Met teamleiders hebben we drie lessen gepraat over de escalatie en zijn wij uitgenodigd om zelf met oplossingen te komen. Daarna is er geen ruzie meer geweest’. Terugkijkend vindt hij dat de betrokken docenten dit in zijn ogen goed hebben opgepakt. 'Het is indringend om zo met elkaar te praten, maar nu besloten we zelf dat het zo ver niet meer mag komen.'

Brede ontwikkeling
In de CKV les zijn verschillende dansvormen en soorten voorstellingen onderwerp van gesprek als voorbereiding op een dansvoorstelling, die op één dag wordt gemaakt en uitgevoerd. De les wordt afgewisseld met videobeelden en verhalen over vormgeving, kracht en expressie en theatervormgeving. De leerlingen zijn geboeid en geconcentreerd aan het werk. Docente Trudie Christophersen geeft duidelijk aan wat van de lessenserie in de toets komt. Op school is tevens een curriculum voor drama, dans, beeldende vorming en muziek.

De docent leert mij te denken
Leerlingen vertellen mij dat ik zeker een les bij Yke Constandse moet bijwonen. Op weg naar haar vraagt een leerling: ‘Mevrouw, zoekt u iemand? Op zijn telefoon zoekt hij het lokaal waar zij lesgeeft, maar omdat het netwerk eruit ligt loopt hij met mij naar boven: ‘Daar zal ze wel zijn’. Ik tref Yke aan in een geschiedenisles, waarin de vaardigheid om onderscheid te maken tussen oorzaak en gevolg wordt geoefend en toegepast op een tekst over de Franse revolutie. Opvallend is de betrokkenheid van leerlingen. Leerlinge Hannah vertelt dat ze het een lastig onderwerp vindt, maar dat Yke ‘ons daarover leert denken door patronen te herkennen’.

Werken vanuit vertrouwen
Het werken met leerlingen bevalt Robbert-Jan van Schie, docent geschiedenis, mens & maatschappij en rekenen  goed. 'Ik hou ervan te vertellen over mijn vakken en vind het mooi als leerlingen er zelf mee aan het werk kunnen. Werken met brugklasleerlingen vind ik speciaal, want ik ben nieuwsgierig naar wie ze zijn en te kunnen geven wat ze nodig hebben. We werken op basis van vertrouwen. Kijk maar: terwijl wij met elkaar praten maken die leerlingen aan de grote tafel een toets. Ze maken daar geen misbruik van. We vertellen hier niet hoe het zit, maar zoeken gezamenlijk naar antwoorden. Die waardering voor leerlingen is positief voor de gelijkwaardigheid van en werkhouding tussen docenten en leerlingen', aldus Robbert-Jan.

Stabiel leiderschap
Leerlingen voelen zich op hun plek, worden ondersteund bij het leren om het zelf te doen en docenten voelen zich thuis. De motivatie van zowel leerling als docent is hoog en zichtbaar door de hele school. So far so good. Toch is er ook een ander verhaal te vertellen over dit Montessori Lyceum. Benno Breeuwer is sinds augustus 2017 rector na een onrustige periode van twee jaar met waarnemende, vertrekkende, zieke rectoren of twee coördinatoren als schoolleiders. Hij heeft de lerarenopleiding voor wiskunde en kunst doorlopen en voelt zich aangetrokken tot het mensbeeld en de waarden in dit traditionele vernieuwingsconcept. De rector streeft naar een doorlopende, kwalitatieve leerlijn primair en voortgezet onderwijs. Zijn droom is een campus met onderwijs op maat voor ieder individu in een leer- en leefgemeenschap.

Werk maken van verantwoordelijkheid en verbondenheid
In die woelige periode kregen zowel de havo als het vwo van de Inspectie van het Onderwijs een zwakke beoordeling. Met Breeuwer maken docenten met de PDCA cyclus een kwaliteitsslag en worden ingezette acties en maatregelen verstevigd. Aan de kwaliteitsagenda en periode indeling is meer structuur gegeven. Systematische begeleiding wordt geboden door elke twee weken een werkbespreking te voeren tussen leerling en mentor, waarin de leerbehoefte wordt vastgesteld. Het motto ‘Laat de leerlingen het doen’ is actueler dan ooit. Daarop richt zich de reflectie en wordt een plan samen met de leerling gemaakt, waarin ook de mentorgroepen een belangrijke rol spelen. In de onderbouw heeft een klas twee mentoren (niet gekozen) voor ongeveer 14 leerlingen; de bovenbouw kent een gekozen mentoraat. Dit schooljaar kende een rustige start. Het team is positief en zich bewust van de situatie van de school. Elke docent wil leren en vraagt zich af wat hij kan doen om de leerling beter te laten presteren. Toetsen worden na feedback van collega’s bijgesteld en binnen de secties worden curricula besproken.

Een sterke community die gezamenlijk bouwt
Benno Breeuwer hecht veel waarde aan de relatie met het Oudernetwerk en de Leerlingenraad, die actief participeren in de schoolontwikkeling. Hun afvaardigingen voeren elke zes weken apart gesprekken met de rector over de nieuwe periode indeling, werving en groei, toets- en overgangsbeleid, reflecties en onderwijsontwikkeling. De leerlingenraad geeft ongevraagd advies over zaken als werkdruk bij docenten. Een voorbeeld van de betrokkenheid: na een bezoek aan het LAKS evalueren ze samen met twee docenten en de decaan het huidige decanaat. Onmiskenbaar heeft de school last van resultaten en omstandigheden uit het verleden. Er is een breed vertrouwen en een gezamenlijk gevoelde verantwoordelijkheid om de school binnenkort terug te laten keren naar het basisarrangement.

Montessori Lyceum Flevoland
Ambonstraat 5
1335 JV ALMERE

Meer informatie kunt u vinden op de website van de school

Verdiepend artikel

Maria Montessori en het wezenlijke van opvoeding: 'Help mij het zelf te doen