Samen staan we sterk? Maar ik voel ook: samen ben je minder jezelf

9 december 2017

Marieke Zwinkels schreef een blog naar aanleiding van de veranderingsgolf die in het onderwijs van Nederland voelbaar is. Wanneer ze nadacht over ‘samen sterk’ op welk gebied dan ook, voelde ze zich altijd een beetje in een spagaat staan. 'Ja, natuurlijk, het woord ‘samen’ voelt heel fijn, gezellig, warm. Tegelijkertijd zeurde er dan altijd wat mistig en ongrijpbaars in mijn hoofd.'  

Ik heb een hele poos last gehad van zelfveroordeling. Ik dacht: ik zal wel zo’n groot ego hebben dat ik niet wil samenwerken, omdat ik denk dat ik alles beter weet, kan, ken, doe. Ik dacht ook: ik zal wel een controlefreak zijn, die niet kan loslaten en alle touwtjes in verkrampte vingertjes stevig omwikkeld houd. Of ik dacht: nou, het zal wel angst zijn, bang om te falen, mezelf te laten zien, door de mand te vallen. Nou wil ik niet beweren dat genoemde zaken niet aan de orde zijn hoor. Maar het was niet echt bevredigend, zo’n ‘uitkomst’ en het bleef doorknagen. Samen… zelf…samen… zelf. Hmm. Waar zit het ‘m nou in, dat onbehagen? Op een gegeven moment begreep ik het.

Mijn associatie met samen is blijkbaar ook een beetje: samen ben je minder jezelf.

Dat is weer eens wat anders dan 1+1=3! Die som van verwachtingen en opvattingen kom je regelmatig tegen wanneer organisaties willen laten weten dat ze écht héél goed kunnen samenwerken. Ik denk dan altijd, 1+1=3?  Hoe saai. Maak er dan 11 van. Of ontelbaar. Dat is nou iets wat me zou prikkelen: 1+1 = ontelbaar. Of irriteren, dat kan ook, in elk geval gebeurt er iets anders dan zo’n lege ‘beeeeeeep’ in mijn hoofd. Dat ik die associatie had - samen ben je minder jezelf - zegt vooral veel over mij, dat begrijp ik. En ik snap ook dat het zo niet hoeft te zijn. Dat er heel veel mensen heel veel ervaringen hebben waarbij je samen juist meer van jezelf bent. En ik snap ook gewoon dat juist door te ervaren wie je bent in relatie tot de ander, je pas jezelf kunt kennen, en dus meer jezelf kunt zijn. En toch. Ik ben een groot voorstander van verschillen. Al die heerlijke subtiele nuances en verschillen maken het mooi, zo mooi. Al die prachtige mensen met die waanzinnig inspirerende initiatieven op al die verschillende gebieden, genieten. En dan komt daar die wens rondzoemen als een mug in een warme zweterige slaapkamer: samen! Verenigen, protocollen, structuren. Beoordelingen en studies en diploma’s en dat we met z’n allen heel goed afspreken hoe en wat en hoe vaak en wanneer en oh ja, dat wordt dan ook gecontroleerd. Want anders.

Dat is als een buurman die de bal niet teruggooit over de schutting. Ben je net lekker aan het spelen, is er weer iemand die er iets van vind…

Waarom nou toch?  Dat geldt voor samen een verzekering afsluiten, of samen energie inkopen, samen afval scheiden en samen reizen om minder te verbruiken. Er zijn nog een heleboel andere dingen die je samen kunt doen waarvan je gewoon voelt: dat maakt méér. Maar er zijn dus ook een heleboel dingen die je samen doet waardoor de uitkomst minder wordt. Dat voel je trouwens direct. Doe ik het uit angst? Dus uit ‘want anders’? Of doe ik het uit vreugde, dus ‘want dan!’. Zorgelijk? Of blij? Mooi kompas dit, trouwens, voor bijna alle beslissingen. Dus bij deze.

Blijf lekker je eigen ding doen. Zorg dat jouw essentie, jouw kern, jouw specifieke subtiele machtig mooie energie worteltjes heeft in de uitgestrekte velden en bloemenzee van het leven. En als iemand langskomt en zegt: ‘ik wil een mooi bloemstukje maken’ roep dan rustig: ik doe éven niet mee! Tenzij, natuurlijk, je heel heel blij wordt van dat idee.