Ruimte geven

18 oktober 2023

Stel je voor, je geeft een groep leerlingen een uur de tijd. Met als opdracht: doe iets. Geen verplichting, geen richting. Zou dan die onbevangen onderzoekende houding van het jonge kind weer boven komen? Wat voor een verrassingen kan ik dan zien als docent? Kinderen die ineens wel een mening hebben? Joost Vriens beschrijft zijn ervaring ermee.

Zonder een spoor van aarzeling of onrust verkent de 2-jarige Reyna alles, in een huis waar ze nog nooit geweest is. Ze pakt twee badeendjes die op een bureau staan en is helemaal verdiept in het spelen. Er komt een grote poes op haar af en ze betrekt die bij haar spel. Ze kijkt niet op of om, let niet op waar mama is, vraagt niet om bevestiging waar wij als volwassenen zo goed in zijn. Ik kijk ernaar en zie de de leergierigheid, de onbevangenheid.

Wat een kracht in een jong mens. Ik kijk met bewondering naar haar, want zij gaat in een heel andere tijd leven als ik. Haar moeder zegt dat ze het gevoel heeft dat ze met een heel ander pakketje ter wereld gekomen is als wij. Alsof ze voorbereid is op wat komen gaat. Hoe kunnen we dat versterken?

In een prachtig gesprek met een bevriende collega valt ineens de zin: ‘Het zou goed zijn als je ze de ruimte gaf om eens een tijd niets te doen’. Op de een of andere manier prikkelde dat mijn verbeeldingskracht.

Stel je voor, je geeft een groep leerlingen een uur de tijd. Met als opdracht: doe iets. Geen verplichting, geen richting. Zou dan die onbevangen onderzoekende houding van het jonge kind weer boven komen? Wat voor een verrassingen kan ik dan zien als docent? Kinderen die ineens wel een mening hebben?

Het is ook een goede oefening om je bewust te worden van ons stevig geworteld idee dat je de tijd nuttig moet besteden. We verhogen het tempo van ons leven steeds meer en dit is een kans om even te freewheelen.

Vorig jaar heb ik het een tijdje geprobeerd. De klas kwam binnen en ze mochten zelf de agenda bepalen voor de uren die we samen hadden. De eerste paar keer bleven ze me vragen stellen en probeerden ze me op allerlei manieren erbij te betrekken. Als ze een keuze gemaakt hadden (bijvoorbeeld in tweetallen een opdracht maken en die dan samen bespreken en daar een half uur over doen) keken ze mij aan en speurden mijn gezicht en lichaamshouding af naar instemming.

Er kwam pas echt beweging in toen ik de klas verliet als zij hun programma gingen maken

Er kwam pas echt beweging in toen ik de klas verliet als zij hun programma gingen maken. Er bleken twee leiders in de groep te zijn die het organiseerden. Dat leiderschap had ik eerder in die twee leerlingen niet gezien: zij waren de leerlingen die altijd vroegen “En wat moet ik nu doen?”

Na een tijd ben ik water bij de wijn gaan doen. Ze waren zo getraind om opdrachten te krijgen, iemand die besliste hoe lang ze erover mochten doen, iemand die het startschot gaf. Misschien voelen we ons ongemakkelijk bij lege tijd.

Zelf start ik elke ochtend met een korte meditatie. Gewoon even zitten. In mijn hoofd een heel gesprek over wat er die dag moet gebeuren, in mijn lijf een groeiende spierspanning: actie. Onze kinderen groeien op een in een versnellende maatschappij. Bereid je ze daar op voor (leer je ze sprinten) of bied je een tegenwicht (leer je ze mediteren of niets doen?)

Online onderwijs-sangha
In de online onderwijs-Sangha staan we stil bij dit soort uitdagingen. Om van elkaar te leren en goed voor onszelf te zorgen. Dan kunnen we ook goed voor de kinderen zorgen.  Meer informatie over ons vind je hier.  Je bent van harte uitgenodigd om deel te nemen. Ruimte geven is het thema van zondagavond  22 oktober. Als je deel wilt nemen, kun je een mail sturen naar Baltus van Laatum, die je dan een link stuurt van onze bijeenkomst.

Joost Vriens was docent Levensbeschouwing en is nu bezig om een bijdrage te leveren aan het verbinden van mindfulness met onderwijs en onderwijsvernieuwing