Reggio Emilia in de praktijk #5: voorpret is de halve pret
4 juni 2025
Toen ik zo’n dertig jaar geleden begon met het ontdekken van de Reggiopedagogiek had ik dezelfde materialen als nu ter beschikking: verf, papier, garen en kwasten. Het grote verschil is dat ik nu weet dat verf in vele soorten aan te bieden valt en dat elke soort verf nieuwe ervaringen en nieuw onderzoek oplevert. De pedagogiek van Reggio Emilia daagt niet alleen kinderen telkens opnieuw uit, maar ook mij als pedagogisch medewerker. Ik ben tenslotte degene die (al dan niet samen met de kinderen en collega’s) op zoek gaat naar nieuw materiaal en mogelijkheden om aan te kunnen bieden.
Sandra van Dijk heeft bijna 30 jaar ervaring als pedagogisch medewerker in de kinderopvang, op verschillende locaties in Vreeland, Breukelen, Bergen op Zoom en Helmond. Ze is in Reggio Emilia en Zweden geweest, waar ze heeft gezien hoe men daar deze pedagogiek in de praktijk brengt. Al bijna 15 jaar werkt ze bij Kinderopvang Peelland in Helmond waar ze zich sinds kort Reggio coach mag noemen.
In deze blogserie gaat ze in op wat de pedagogiek van Reggio Emilia in de praktijk voor haar inhoudt en wat ze zoal meemaakt op dat gebied in haar dagelijkse werk.
Vic is 3 jaar en 3 maanden oud. Hij werkt met verdunde verf en een kwastje op een vierkanten stuk karton. Even later leg ik er kleine reepjes crêpepapier en kleine stukjes garen erbij. En hij krijgt een voormalig zoutstrooier met zand erin - de kinderen noemen het ‘zoutzand’. Ik observeer wat hij doet en noteer wat hij zegt. Ondertussen maak ik foto’s van hoe hij werkt en welke stappen in het proces ik zie. Hij let totaal niet op mij: hij is volkomen geconcentreerd op de materialen en zijn experimenten ermee. Hij praat hardop: ‘Ik maak een eten’. Hij strooit zoutzand in het verfwater, roert, voegt het garen en crêpepapier toe en zegt: ‘Ik ga pepernootjes maken’. Daarna legt hij de stukjes garen op het karton en strooit het zoutzand eroverheen: ‘Zo, nu is de spin dood!’
Dit is jezelf mogen zijn en gezien worden.
Met diezelfde materialen willen ook enkele andere kinderen van dezelfde leeftijd werken. Bo is gefascineerd door het mengen van rode en zwarte verf. Lisa deelt alleen resoluut mee dat ze een bioscoop heeft gemaakt. Dennis vertelt dat zijn vader ‘zo’n potje ook thuis heeft in de keuken’ en onderzoekt eindeloos hoe het strooien ermee werkt. Ik kan hier zo ongelofelijk van genieten. Verschillende kinderen werkend met open materialen, volop aan het ontdekken en onderzoeken, compleet geconcentreerd. Ieder met zijn/haar eigen ervaring, eigen onderzoek, eigen proces. Dit is jezelf mogen zijn en gezien worden.
Als nieuwe uitdaging heb ik gekozen voor de verdunde verf, omdat dat totaal anders werkt dan gewone schoolverf. De kleine reepjes crêpepapier gaf ik erbij, omdat de kleur afgeeft wanneer het nat wordt. De zout- of kruidenstrooier met zand erin geeft een hele nieuwe dimensie aan deze materialen, omdat je ermee moet bewegen om de zandstroom te reguleren en de verdunde verf een compactere substantie wordt met zand erdoor. Deze onverwachte en verrassende combinatie van materialen leverde een bijzonder palet aan ervaringen op voor de kinderen, maar ook ik neem er veel van mee.
Ik voel me zelf als een kind om dit te mogen onderzoeken en uit te laten proberen.
Ik houd enorm van de uitdaging om als pedagogisch medewerker creatief na te denken over hoe je standaardmaterialen kunt aanbieden, welke nieuwe materialen en welke combinaties van materialen. Want het voelt alsof ik aan het spelen ben! Ik beslis in dit eerste stadium van het proces van de kinderen over welke ervaringen ze kunnen opdoen. Ik geef ze die mogelijkheden en begeleid het proces. Deze dikke vinger in de pap geeft me een intens bevredigend gevoel. Ik voel me zelf als een kind om dit te mogen onderzoeken en uit te laten proberen. Ik krijg er elke keer opnieuw weer een kick van. Iets van ‘Voorpret is de halve pret’?
Lees ook de andere blogs van deze serie:
Reacties