Over de internationale taal van muziek: 'Het is een luisteren met het hart'

7 maart 2015

Kathelijne Schelfhout bezocht als harplerares de afgelopen tijd in het kader van het project Samenspel vooral scholen voor vluchtelingen. Het bezoek aan de Interschool in Ter Apel bleef haar bij: 'Als de kinderen mij vragen mogen stellen, zeggen ze om de beurt: 'goed gedaan', 'heel mooi', of 'dankjewel'. Dat ontroert mij tot op het bot. Hoe fantastisch doet het team van deze school hun werk, als dit de eerste Nederlandse woordjes zijn die de kinderen kunnen zeggen.' 

De toegang naar de Interschool in Ter Apel geeft een ietwat troosteloos gevoel. Veel hekwerken, een grote penetiaire inrichting, en overal groepjes vluchtelingen die een tamelijk verloren indruk maken. Wat natuurlijk ook wel klopt, ze zijn hier niet voor hun lol. Ze hebben veel meegemaakt, in hun thuisland, op hun barre reis hiernaartoe. Hier, waar het veilig is. Maar blij zou ik niet worden van deze plek.

Zodra ik en stap over de drempel zet van de school, is het gevoel meteen anders. Een hartelijk welkom, direct hulp om de harpen naar binnen te dragen, meteen thee en gezelligheid. Een warm bad.  En ik zie dat de ouders en kinderen dit ook zo ervaren.

Een team dat toch veel voor de kiezen krijgt. Veel leed. Maar ook veel verandering. Per dag verandert de samenstelling van de groep. Iedere dag zijn er nieuwe intakegesprekken. Plotseling kan er zomaar een heel nieuwe klas moeten worden samengesteld. En net zo plotseling kunnen gezinnen overgeplaatst worden, dus vertrekken er weer vele kinderen. Zo gaat dat nu eenmaal in Ter Apel.

Zodra ik begin te spelen, beweegt er iets in de groep. Er daalt een stilte neer, de kinderen zijn meteen vol aandacht en luisteren naar de harpmuziek. Het is een luisteren met het hart. Ik wissel de muziekjes af, van snel en vrolijk tot meer langzaam en droevig, of heel romantisch. Het mooie van muziek is, is dat het een taal is die iedereen verstaat.

Met eenvoudige woorden en gebaren leid ik de muziekjes in en we tellen de snaren, in het Nederlands. Ook de kinderen die nog geen dag in Nederland zijn, zijn volop betrokken, ze horen erbij. Iedereen mag ook even zelf spelen, vol overgave maken de kinderen zelf muziek, ieder op geheel eigen wijze, waarbij altijd opvalt dat kinderen heel experimenteel te werk gaan. Ze uiten zich. Als de juffen ook even proberen, zoeken ze direct naar een bekend wijsje. Bij de aanwezige ouders staan ondertussen de tranen in hun ogen. Het is voor hen zo fijn dat iemand hun kinderen zo’n liefdevol moment vol troost biedt.

Als de kinderen mij vragen mogen stellen, zeggen ze om de beurt: 'goed gedaan', 'heel mooi', of 'dankjewel'.
Dat ontroert mij tot op het bot. Hoe fantastisch doet het team van deze school hun werk, als dit de eerste Nederlandse woordjes zijn die de kinderen kunnen zeggen. En ik weet, een betere plek dan hier kunnen de asielzoekers zich niet wensen. Meer blij kan ik van een school niet worden, dan hier op de Interschool.

Kathelijne Schelfhout was enige tijd werkzaam in het speciaal onderwijs, maar kon de druk niet goed aan. Ze geeft nu workshops harp in het basisonderwijs.