Oogkleppen

6 november 2019

'Waarvoor gaat het onderwijs vandaag staken? Wat hebben de professionals bottom-up te melden aan hun meerderen met oorkleppen op/aan/over/in?' vraagt Rob Bekker zich af. 'Om dat te weten hoef je niets te meten want met meten verval je in het economisch taalspel en daar is voor een pedagoog en zelfs voor een didacticus niets te halen.' 

Hoewel ik geen meetmens ben, weet ik zeker dat er in het Nederlandse onderwijs steeds meer professionals zijn die zeggen dat ze een passie hebben, en leerlingen die zeggen dat ze een droom hebben.

Elk nadeel heb zijn voordeel: de professionals hoeven niet meer per roostermoment een lesdoel te formuleren, ze zijn in het hogere denken beland maar ook dat is weer top-down gegaan.

(‘Lesdoel’ is een woord dat buiten het onderwijs niet bestaat, althans mijn spellingcontrole herkent het niet als juist.)

Het lijkt erop dat je zonder passie of droom niet meer welkom bent in het onderwijs. Terwijl allerlei andere verdovende middelen tot buiten het schoolhek worden verbannen, waardoor de school tot een eiland van zuiverheid, preutsheid en vertrutting verwordt, kent het gezwatel over passie en droom geen begin of eind. Dat weten we door teveelzieporgarma’s (mensen met een passie of een droom gaan er standaard van uit dat jij wel weet wat ze bedoelen, ook als ze zelf niet in staat zijn om dat grammaticaal juist op te schrijven) waarin allerlei Beteuterde Nederlanders ongediplomeerd voor de klas staan; een verdienmodel waar snel een parlementaire enquête voor mag komen. (In de reeks ‘dat kan mijn kind dus ik ga het ook proberen’ was de schilderkunst van Karel Appel in de jaren ’50 het eerste slachtoffer van wat toen nog niet als populisme werd herkend; dichters die gingen zingen omdat de vpro dat aan ze vroeg zijn van recenter datum; de lijst is lang genoeg om hem zelf aan te kunnen vullen, lezerara, ook zonder vooropleiding.)

Passie is een woord dat ik als gewezen katholiek met enige jaren misdienaarschap op mijn curriculum vitae in verband breng met lijden. De gediplomeerde leraressen die over passie kraaien lijken niet in staat om hun eigen blijheid te relativeren; passie veronderstelt immers oogkleppen. Ik zou er jaloers van worden indien ik me het kon permitteren of als ik het nodig had bij gebrek aan betere mogelijkheden. Passie komt in de nacht wel eens op mijn pad... passie vult mijn dromen. Wakker kan ik zonder.

Waarvoor gaat het onderwijs vandaag staken? Wat hebben de professionals bottom-up te melden aan hun meerderen met oorkleppen op/aan/over/in? Om dat te weten hoef je niets te meten want met meten verval je in het economisch taalspel en daar is voor een pedagoog en zelfs voor een didacticus niets te halen. Strijden op andermans wapen is lijden.

Wanneer gaan onderwijsprofessionals (weer) dansen? De boeren deden wedstrijdjes op het strand. De bouwers namen de regering in de maling. De leraren lopen braaf met teksten op karton en doek.

Rob H. Bekker is leraar Nederlands aan het Ithaka College in Utrecht.