Onzichtbare armoede

5 oktober 2020

'Eigenlijk dacht ik dat armoede niet zo speelde onder mijn leerlingen, totdat ik een opiniestuk in de krant las over het grote aantal kinderen dat in (verborgen) armoede opgroeit en ik beter om mij heen ging kijken', schrijft docent Bas Huijbers van Vox College in Amsterdam.

Albert-Jan is weer eens te laat op school. Ik zet hem op absent en ik begin de les. Hij moet zich morgenochtend extra vroeg melden. Hij zal dan wel weer te laat komen. Zucht. Wat moet je toch met zo’n jongen. Ik ga toch maar eens een praatje met hem maken. Hij vertelde dat hij te laat was, omdat hij zijn wekker niet had gezet. Dom, terecht, dan moet hij zich morgen melden. Maar bij navraag bleek dat hij zijn wekker vergeten was om nogmaals te zetten, omdat hij vannacht zijn wekker had gezet, om zijn spijkerbroek uit de wasmachine te halen en in de droger te doen. Hij heeft maar een spijkerbroek.

Bij ons op school kan je sparen voor de reis naar Londen in de vierde. Omdat we weten dat het niet alle ouders lukt om een dergelijk bedrag opzij te zetten voor een buitenlandse reis. Orlando is naar mijn weten nog nooit buiten de randstad geweest en deze reis is iets waar hij naar uitkijkt. Toch blijkt het bedrag dat zijn moeder spaarde, op een of andere manier te zijn opgenomen door Orlando. Bij navraag blijkt dat hij dat zelf voor elkaar heeft gekregen en van het geld direct twee setjes nieuwe kleren heeft gekocht. ‘Meester, wat zou jij kiezen? Elke dag nette kleren of een paar dagen weg?’

Bij een kluisjes controle, bleek een leerling in zijn kluisje een hele doos aan mueslirepen te hebben. Toch een beetje raar? Een handeltje ofzo? In eerste instantie dacht ik dat we die repen maar even moesten meenemen. Maar wat blijkt? Ayoub weet uit ervaring dat er aan het eind van de maand te weinig geld is om lunch mee te krijgen naar school. Hij regelt aan het begin van de maand geld en een voorraad, zodat hij het aan het eind van de maand red met een volle maag op school.

Wat ik wil zeggen met deze drie anekdoten, is dat deze leerlingen het knap redden. Dat ze zich vette overlevingsskills aanleren, maar ook dat het verborgen is en dat het mij als docent die hard werkt om goed les te geven en ze hun examen te laten halen, eigenlijk niet opvalt. En misschien valt het mij ook niet op, omdat ik eigenlijk niet weet wat ik eraan moet doen…

Deze column verscheen eerder in magazine Onze School van de Vereniging Openbaar Onderwijs.

Bas Huijbers is docent op Vox College in Amsterdam-Noord.