Onderwijsavond met Floortje Scheepers: Over de mens, makkelijker kunnen we het niet maken (terugblik)
In januari 2022 nam jeugdpsychiater Floortje Scheepers de derde NIVOZ-onderwijsavond voor haar rekening. Ze kwam dit kalenderjaar in het nieuws met haar boek 'Mensen zijn ingewikkeld' en een interview trok op sociale media opvallend veel (tienduizend) lezers. De avond vond online plaats.
Floortje Scheepers verzorgde een lzing van ruim drie kwartier. Na de pauze ging ze - onder leiding van Leone de Voogd - in gesprek met Erwin Bolt, schoolleider op obs de Globe in Amsterdam. En met biologie-docent Koen Ottenhof (Joke Smit College in A'dam).
Je vindt hier terug:
- Een uitgebreid verslag van de hand van Annonay Andersson, zie deze link.
-
Floortje Scheepers ontmoet de onderwijspraktijk: over samen ruimte pakken, creëren en gunnen (samenvatting van het nagesprek met Erwin Bolt en Koen Ottenhof, door Leone de Voogd)
Floortje Scheepers (1969) is in Utrecht opgeleid als kinder- en jeugdpsychiater. Ze promoveerde in 2005 op de effecten van antipsychotica in de hersenen van patiënten met schizofrenie. Daarna werkte ze tot 2010 in het Radboudumc. Ze keerde in 2010 terug naar het UMC Utrecht, waar ze in 2017 werd benoemd tot hoogleraar Innovatie in de GGZ en hoofd werd van de afdeling psychiatrie.
- Interview met Floortje Scheepers door Renske en Leone: 'In het niet-weten zit veel wijsheid'
- Interview met Paul Op Heij in Montessori Magazine: 'We zijn te veel onze rol geworden, we zijn verleerd als mens te handelen'
- Interview in Trouw: Mensen zijn ingewikkeld, dus stap af van de labels
- Artikel n.a.v. podcast Taco Visser: Jeugdpsychiater Floortje Scheepers, vooraf aan Onderwijsavond: ‘Omarm als school de variatie’
NIVOZ-jaarthema: I am not a robot
Leerlingen en leraren zijn geen robots. Menselijke ontwikkeling, opvoeding en onderwijs zijn geen processen met eenduidige, voorspelbare verbanden van oorzaak en gevolg. Toch lijken principes van industriële processen - standaardisering en efficiëntie – vaak dominant in ons onderwijssysteem. Dit gaat gepaard met een sterke focus op de vergelijking van cognitieve prestaties, waarbij een kloof tussen winnaars en verliezers ontstaat. Het is tijd voor een humanisering van het onderwijs. In de nieuwe reeks NIVOZ-onderwijsavonden in het schooljaar 2021-2022 onderzoeken we hoe we het menselijke in het onderwijs kunnen terugbrengen, dan wel behouden. Lees meer over ons jaarthema ‘I’m not a robot’.
Inleiding: Over de mens, makkelijker kunnen we het niet maken
Het begin van deze eeuw wordt gekenmerkt door de opkomst van de biologische psychiatrie. Mentale problematiek werd in toenemende mate beantwoord met MRI-scans en medicatie. Het geloof in biologische 'markers' voor psychische stoornissen werd dominant. Zelf spreekt Floortje Scheepers liever niet van stoornissen, maar van mentale ontregeling. Taal, zo zegt ze, is belangrijk om naar een ander denkraam te komen. “De samenleving is gaan geloven in verklaringen en oplossingen voor mentale ontregeling die vooral zijn gebaseerd op wetenschappelijke modellen die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Zo’n twee miljoen mensen zijn aan de psychofarmaca.”
De enorme hausse aan neuraal onderzoek heeft vooralsnog niet geleid tot een doorbraak in behandelmethoden en dat is op z’n minst opmerkelijk. Het is dus passender, zo zegt ze, om bescheiden te zijn over onze kennis. ‘Mensen zijn ingewikkeld – en dat is een understatement. We kunnen beter accepteren dat niet-begrijpen altijd onderdeel van onze wereld en ons mensbeeld zal zijn, dan komen we misschien dichter bij het helpen van zoveel mensen in psychische nood.’
Hoe kunnen we in het onderwijs recht doen aan die complexiteit? Hoe leren we elkaar begrijpen en elkaar te ondersteunen bij het niet-begrijpen?
Lees ook het artikel in de Groene Amsterdammer, mei 2021: ‘We gooien al die breinen op één hoop’
Delen: