Omdenken: 'Hoera! Je eerste onvoldoende!'

10 oktober 2014

Madelon van der Hofstad zit bij een workshop als haar telefoon trilt. Stand-by als moeders vaak zijn, werp ze een blik op het schermpje: 'Mam, ik heb mijn Engels verkloot.' Wat te doen? Madelon probeert vanuit het perspectief van het kind te kijken, naar wat er geleerd kan worden van een onvoldoende. 'De onverschilligheid bij een onvoldoende verraadt juist de teleurstelling.'


Vroeger, op de basisschool
Toen was álles anders en rolde je als kind overal doorheen. De juf legde netjes uit wat er gedaan moest worden. Boven iedere opdracht  in het boek stond een voorbeeld en als je als kind vrij goed was in copy-pasten, dan lukte het bij de meeste toetsen ook wel om in ieder geval boven de zes te komen. Heel relaxed, voor ouder en kind. De vraag is of het kind daarvan iets geleerd heeft...

De middelbare school
Als je als kind op de middelbare school begint, voelt het als een wankel evenwicht. Volgens sommige pubers heb je dat gevoel ieder jaar opnieuw. Je krijgt ineens dagelijks zeven verschillende leraren voor je neus, die allemaal anders praten en anders doen. Je bent één van de 200+ leerlingen die de docent dagelijks ziet. Je dag zit vol nieuwe dingen die je nog nooit gehoord, gezien of beleefd hebt. En wie vertelt je waarom en hoe je alles moet gaan leren? Tja, met een beetje geluk leer je dat in de studieles, alleen zijn die lessen uitgesmeerd over het hele jaar (terwijl jij als ouder graag NU wilt dat je kind leert plannen, organiseren, leren en ook nog hoe hij of zij gemotiveerd kan blijven).

Ze doen maar wat...
Weet jij als ouder nog hoe jij dat leren zelf deed zoveel jaar geleden? De meeste mensen die ik ernaar vraag, deden maar wat. Met de kennis van nu zouden ze het leren van vroeger heel anders hebben aangepakt. En daar zit hem precies de kneep... jouw kind weet het ook nog niet. En dat is precies wat een leerproces is: ontdekken hoe je kennis die je krijgt aangereikt  gaat begrijpen, makkelijker onthoudt en op een goede manier toepast bij een proefwerk. Daarom zou het niet gek zijn om je kind eens feliciteren met een onvoldoende. Hierdoor krijgt hij/zij ineens de kans actie te ondernemen om op een andere manier te leren. We zeggen niet voor niets: een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen.

Drie dingen die een kind een goed gevoel geven (en ouders ook)

1. Ga er altijd van uit dat je kind zijn best wil doen en een goed cijfer wil halen. De onverschilligheid bij een onvoldoende verraadt juist de teleurstelling. Benader een kind dus positief!


2. Benoem dat leren een proces is en dat een onvoldoende aangeeft dat je iets nog niet kunt en dat je dát dus nog mag leren!


3. Vraag naar de manier waarop je kind geleerd heeft en stel voor om het op een andere manier te doen. Dezelfde manier herhalen gaat vaak met hetzelfde resultaat opleveren, en dat wil je liever niet!

Een onvoldoende incasseren als kind  is niet erg, het ligt eraan hoe jij er als ouder mee omgaat.

Madelon van der Hofstad is juf en coach in Eindhoven.