Nieuw = leuk

17 september 2021

Erkennen, ze zien, er is niets belangrijker dan dat voor meisjes met adhd. Ook het zien van hun struggle. Hun struggle als het gaat om het overbruggen van de afstand die er is tussen hen en het onderwijs. Het onderwijs wil veelal iets anders van hen dan hoe zij zich gedragen of dan wat hun geneigdheid is of hun voorkeur heeft. En het onderwijs maakt hen dat duidelijk, vaak heel expliciet (met opmerkingen als ‘Let nu eens op’, of 'Zit nu eens stil!)', maar vaak ook impliciet. Dan zit een meisje met adhd bijvoorbeeld op een lager niveau in het voortgezet onderwijs dan ze gezien haar intellect zou moeten zitten.

Ik ken een meisje van 4 jaar vrij goed en haar moeder nog beter. Ze heeft niet de diagnose adhd en we hopen dat ze deze niet nodig gaat hebben. Wél laat ze alle gedragskenmerken die we adhd noemen ten volle zien. Stil zitten aan tafel tijdens het eten is er niet bij. Anderzijds is 7 kilometer steppen op één dag geen probleem voor haar.

Ze is een paar maanden voor de zomervakantie gestart op school en heeft het daar tot nu toe prima naar haar zin. Dit heeft vooral te maken met het contact dat ze in de klas met haar beste vriend heeft. Ze zitten bijna altijd naast elkaar in de kring en lijken daar niets of weinig mee te krijgen van wat de juf aanbiedt. Dit meisje gaat veelal op in de grapjes die ze samen maken. Ze hebben het zogezegd ‘erg gezellig’ samen.

De juf heeft aan de moeder aangegeven dat wanneer ze het volgend schooljaar nog steeds zo gezellig hebben, ze hen vaker een aparte plek gaat geven in de kring. Dat snap ik. De juf heeft de taak ervoor te zorgen dat dit meisje (en haar beste vriend) bepaalde inhouden eigen maakt in de eerste groep van de basisschool.

Hoewel het maar zeer de vraag is of dit meisje deze inhouden zich niet vanzelf eigen maakt, bijvoorbeeld door te spelen, door de interactie met andere kinderen of door contact met de juf op ‘vrije’ momenten, wil ik voor nu het onderwijs en de manier waarop de inhouden worden aangeboden als een vast gegeven beschouwen. Wat ik me wel afvraag is wat dit meisje en alle andere meisjes met adhd nodig hebben om zich te focussen op de leraar, op bepaalde inhouden, op dat waarvoor ze geacht worden aandacht te hebben. Wat ze nodig hebben in plaats van hen dat te ontnemen of ontzeggen wat hen afleid. Ik zie dat meisjes met adhd dit nodig hebben: nieuwe en onverwachtse ervaringen.

Het nieuwe valt meisjes met adhd haast altijd op. Het zijn zij die zien dat hun juf een nieuwe rok draagt of dat zij naar kapper is geweest. De wereld, inclusief klaslokalen, is voor meisjes met adhd veelal een eentonige, voorspelbare en saaie plek. Op het moment dat er steeds eenzelfde type kringactiviteit plaatsvindt, dan is het een ongelofelijke prestatie voor meisjes met adhd om daar hun aandacht bij te houden (en je beste vriend waarmee je grapjes kunt maken is dan veel interessanter).

Een nieuwe hoek, iemand die te gast is, een buitenles, nieuwe materialen, dat zijn mooie en waardevolle manieren om dit te bieden, maar het kan ook veel kleiner, makkelijker en eenvoudiger. Als de juf of meester de namen van de kinderen ineens andersom zegt, een onmogelijke, gekke opdracht geeft en daar heel serieus bij blijft kijken of doet alsof hij/zij wordt gebeld door een tekenfilmfiguur of een ander persoon die de kinderen hoog in het vaandel hebben, dan weet ik zeker dat degene de aandacht van de meisjes met adhd uit de klas helemaal heeft.

Anne van Hees is opgeleid als leerkracht en als onderwijskundige. Ze is oprichter/coach bij de ADHDacademie, waar ze ook schrijft over haar praktijk en dit verhaal eerder werd gepubliceerd.