Mijn idee voor onderwijs: op weg naar het fundament. Alle afleveringen in De Balie terugkijken?

7 november 2018

Mijn Idee voor Onderwijs is een serie avonden in debatcentrum De Balie in Amsterdam. Hier vind je tien afleveringen terug die tussen 2015 en 2018 hebben plaatsgevonden en waarvan een live-registratie is gemaakt. De reeks staat in het teken van de vraag: Waartoe dient onderwijs? Elke aflevering biedt een gastspreker - ervaren denkers en doeners - ruim de tijd om zijn of haar visie op het Nederlandse onderwijs te geven door middel van een lezing. Daarna is er kort de tijd voor enkele vragen uit het publiek. Sprekers die in video's onder meer voorbijkomen zijn: Gert Biesta, Edith Hooge, Annet van Valkengoed, Iliass el Hadioui, Joseph Kessels, Jelmer Evers en vele anderen... 

De bijeenkomsten zijn opgezet ter inspiratie voor iedereen die hart heeft voor het onderwijs. Rik Seveke - programmamaker bij De Balie - was in alle gevallen gastheer. Dank aan hem en het debatcentrum.

Nieuw fundament voor onderwijs

Als een van de meest elementaire instituten van de samenleving is onderwijs verbonden met alle aspecten van het leven. Vandaag de dag staat het systeem van publiek onderwijs zoals zich dat heeft ontwikkeld in de afgelopen 150 jaar onder druk door technologische ontwikkelingen, demografische verschuivingen en geopolitieke veranderingen.

Leerlingen, ouders, docenten, schoolleiders en beleidsmakers worden dagelijks geconfronteerd met de grenzen van het systeem. Grenzen die belemmeringen opwerpen voor persoonlijke en collectieve ontwikkeling. Lang niet alles moet anders, integendeel. 150 jaar onderwijsontwikkeling heeft heel veel goeds opgeleverd. Maar de moderne tijd vraagt wel om een nieuw fundament. Een fundament dat ons in staat stellen opnieuw naar de wereld in het klein en in het groot te kijken. Een fundament dat leerlingen een stevigere bodem biedt om op te groeien. Dat hen voorbereidt op een wereld in permanente verandering.
 

Aflevering 1

Jelmer Evers, leraar vo, onderwijsontwikkelaar, auteur, destijds als enige Nederlander genomineerd voor Global Teachers Prize.  Zie link.

20 januari 2015

Aflevering 2

Gert Biesta,  Nederlandse onderwijspedagoog, sinds 2016 als bijzonder hoogleraar op NIVOZ-leerstoel Pedagogische dimensies bij de UvH, part-time hoogleraar 'Education' aan Brunel University in Londen en geassocieerd lid van de Onderwijsraad, zie link.

13 april 2015

 

Aflevering 3

Sinds de oprichting in 2007, werkt schoolleider Annette van Valkengoed met haar team hard aan Laterna Magica in Amsterdam (Ijburg), wat als basisschool begon maar ondertussen uitgegroeid is tot een Integraal Kindcentrum waar onderwijs en opvang samenkomen. Ieder kind krijgt hier onderwijs op maat: 'Wij ontdekken en ontwikkelen iedere splinter talent, zodat kinderen de toekomst kunnen uitvinden'. Hier nemen kinderen samen met hun ouders en leerkrachten de verantwoordelijkheid om hun talent te ontdekken en te ontwikkelen, in een omgeving waar spelen en leren hand in hand gaan. 

9 september 2015

 

Aflevering 4

Arnold Jonk, hoofdinspecteur bij de Onderwijsinspectie Primair- en Speciaal Onderwijs, zie link

 

14 april 2016

Aflevering 5

Iliass El Hadioui, wetenschappelijk docent aan de opleiding pedagogiek en onderwijskunde aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, promovendus onder begeleiding van Willem Schinkel, auteur van het boek 'Hoe de straat de school binnendringt.' (VanGennep, 2011) en programmaleider van het project 'De Transformatieve School'.
4 oktober 2016

 

 

Aflevering 6

Harold Bekkering, hoogleraar aan het Donders Instituut te Nijmegen, tevens lid van De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Hij betoogt vanuit inzichten uit de psychologie, de hersenwetenschappen en de onderwijswetenschappen, dat er een goede balans nodig is op vele fronten. Een balans tussen cognitief (taal, rekenen etc.) en sociaal leren (het leren van en over anderen); het leren van boekenwijsheid (inzichten van anderen) en leren door te doen; en het leren van allerlei canons die de maatschappij belangrijk vindt en de dingen die de leerling belangrijk vindt. Het versterken van de interactie tussen deze op eerste oog verschillende belangen zal de leerling niet alleen optimaal verrijken vanuit een persoonlijk perspectief, maar ook in staat stellen om haar plek in de maatschappij in te nemen. Zie link.

30 november 2016

Aflevering 7

Pedro de Bruyckere, onderzoeker en pedagoog, zie link
31 januari 2017

 Pedro de Bruyckere is een mythbuster in het onderwijs. In zijn boeken ontkracht hij hardnekkige clichés uit het onderwijs zoals die bijvoorbeeld bestaan over het gebruik van technologie in de klas. Tijdens deze 7de editie van Mijn idee voor onderwijs pleit hij voor een hardcorepedagogiek in het onderwijs ten behoeve van opgroeiende kinderen, voor meer amateurschap in onderwijs en een oproep voor het beter opbouwen van een onderwijsrepertoire.

 

 

Aflevering 8

Joseph Kessels,  hoogleraar-emeritus Human Resource Development, en tot voor kort verbonden aan de Universiteit Twente (2000-2016). In de periode 1995 - 2000 werkte hij aan een vergelijkbare leeropdracht aan de Universiteit Leiden. Een aantal jaren vervulde hij de functie van Dean van TSM Business School. Van 2011 tot 2015 was hij ook als hoogleraar Opleidingskundig Leiderschap verbonden aan de Open Universiteit NL.  Zie link.
3 oktober 2017

 

Aflevering 9

Edith Hooge, hoogleraar onderwijsbestuur bij TIAS, Universiteit van Tilburg en o.a. voorzitter Raad van Toezicht bij stichting NIVOZ, zie link.

In hoeverre kan een onderwijssysteem worden gestuurd? Doen schoolbesturen er toe voor goed onderwijs? Waarom ontstaat en gedijt onderwijsvernieuwing vaak wel vanuit particulier initiatief, buiten het reguliere onderwijssysteem? Hoe pakken vrijheid van onderwijs en autonomie uit in de praktijk?

Al vijfentwintig jaar is Edith Hooge, hoogleraar onderwijsbestuur bij TIAS, Universiteit van Tilburg, gefascineerd door vragen over onderwijsbestuur en -beleid. Waar liggen de verbindingen tussen de werking van het onderwijsstelsel als geheel, en dat wat er uiteindelijk op school tussen leraren, leerlingen en hun ouders andere bij onderwijs betrokkenen gebeurt?

In aflevering 9 van ‘Mijn idee voor onderwijs’ ontrafelt zij hoe sturing en beleid uitpakken in de dagelijkse praktijk van leerlingen, leraren, schoolleiders en iedereen betrokken bij scholen en onderwijs, en andersom, wat die dagelijkse onderwijspraktijk teweeg brengt in de onderwijspolitiek wereld en op het ministerie van onderwijs. Op basis van haar recente onderzoek naar sturingsdynamiek in het Nederlandse onderwijs, laat zij zien hoe ‘lenige netwerksturing’ door de de overheid en in het bestuurlijk middenveld leidt tot sturingsoverload voor schoolbesturen en scholen. Autonomie en (professionele) ruimte voor scholen en leraren blijkt een kwestie van een duidelijke eigen koers, voldoende organisatiecapaciteit, en strategieën voor het omgaan met bestuurlijke drukte.

28 november 2017

 

Aflevering 10

René ten Bos, Denker des vaderlands, filosoof. Zie link.

Volgens de Franse filosoof Michel Serres kan onderwijs maar één bedoeling hebben: leerling in staat stellen om ervaringen op te doen. Hij vergelijkt daartoe leren met zwemmen. Wie zwemt krijgt te horen dat hij van deze kant naar de andere kant moet. Maar wie 'zo' zwemt, zwemt alleen maar om weer aan wal te komen. Echt leren zwemmen impliceert dat je niet langer naar deze kant terug wil en evenmin naar de andere kant wil. Leren zwemmen betekent zoveel van zwemmen willen houden dat je nooit meer naar een kant wil.

In deze tiende aflevering van Mijn idee voor onderwijs gaat denker des vaderlands René ten Bos in op de kracht en de beperkingen van deze metafoor.

5 februari 2018



 

 

Paul Kirschner
https://www.debalie.nl/agenda/podium/mijn-idee-voor-onderwijs-met-paul-kirschner/e_9783578/p_11772326/
 

Iliaas el Hadioui
https://www.debalie.nl/agenda/podium/mijn-idee-voor-onderwijs-+-met-iliass-el-hadioui/e_9782514/

Annet van Valkengoed
https://www.debalie.nl/agenda/podium/mijn-idee-voor-onderwijs-met-annette-van-valkengoed/