Leiden we kinderen op tot een leven dat hen past?

3 april 2018

Dat je ergens goed in bent, wil nog niet zeggen dat je er ook gelukkig van wordt. Volgens kinderarts en onderzoeker Remo Largo doen veel mensen iets wat niet bij hen past. Mede gestimuleerd door het onderwijs en onze maatschappij, die volledig gericht zijn op wat de economie van ons vraagt. Zorgen we daarmee niet zelf voor al die burn-outs? Peggy van der Lee sprak Remo Largo over dit onderwerp.

‘Veel mensen voelen zich tegenwoordig een speelbal van hun omgeving,’ vertelt Largo in een interview dat ik met hem had voor Psychologie Magazine.  De een na de ander zien we omvallen, en Largo denkt dat dat voor een belangrijk deel komt doordat mensen totaal geen zicht meer hebben op hun behoeften. 'En niet altijd keuzes maken, of kunnen maken, die passen bij de dingen waar ze goed in zijn, die ze nodig hebben, en waar ze voldoening uit halen.'

Mismatch
Hoe komt dat? Largo leidde dertig jaar lang de Zürcher Longitudinalstudien, ontwikkelingsonderzoeken waarin negenhonderd Zwitserse kinderen van geboorte tot volwassenheid werden gevolgd, en merkte dat een mogelijke oorzaak van die mismatches ligt in de ideeën die we over het leven hebben. De overtuigingen die we vanuit huis meekrijgen. Dat je pas mag ontspannen als het werk gedaan is, bijvoorbeeld. Dat opstomen naar boven de enige juiste carrièreroute is.

Oermens
Maar Largo denkt dat mismatches vooral ontstaan door de manier waarop ons onderwijs en onze maatschappij zijn ingericht. ‘We zijn zo gebrand op wat de economie vraagt, en het steeds verder vooruitbrengen van die economie. Van muzikale vaardigheden bijvoorbeeld, zeggen we: leuk hoor als je die hebt, maar slechts een enkeling is in staat om daar geld mee te verdienen. Zorg liever dat je goed kunt rekenen, programmeren of schrijven, en in een bedrijf aan de slag kunt – het overgrote deel van alle banen is inmiddels een kantoorbaan. Maar wij hebben 200.000 jaar lang totaal anders geleefd! Lang niet ieders basisbehoeften en competenties zijn zo dat een kantoorbaan daarbij past. Eeuwig zonde: heel veel mensen die nu “vastzitten” op kantoor, zouden veel beter uit de verf komen in fysieke banen.’

Basisbehoeften
Daarbij komt nog dit: we overschatten vaak de mogelijkheden om aan onze competenties te werken. ‘Niet iedereen heeft een groot talig talent,’ zegt Largo, ‘niet iedereen is een rekenwonder. Je kunt cursussen volgen tot je een ons weegt, maar wie zich als kind al gebrekkig uitdrukte, zal zich nooit echt op zijn plek voelen op de communicatieafdeling. Of een goede prater worden in relaties. Ondertussen leven we wel in een competitieve maatschappij, waarin je voortdurend ingeruild kunt worden. Is het niet op je werk, dan wel in de liefde. De basisbehoeften aan bestaanszekerheid en nauwe onderlinge banden komen zo verder en verder in het gedrang.’

Hoe kun je nu tóch zorgen dat je een leven leidt dat bij je past?
Lees verder op het blog van Peggy, brandnewpages.nl.

Peggy van der Lee is psycholoog en journalist bij brandnewpages.nl.