'Juffrouw, u bent voor herhaling vatbaar!'

5 juni 2015

Wat een heftige dingen in één zo'n schooltje en toch... als je er rondloopt, voelt alles zo normaal. Nou ja, bijna alles. Want hoe aardig en behulpzaam iedereen hier voor elkaar is, dat is niet normaal.' Het leek aanvankelijk een hele gewone, gezellige schooldag te worden. Maar tijdens een rollenspel tussen leerlingen van de school waar Esther Mikkers invalt, vertelt een van de meiden iets intiems over zichzelf. Plus: ze krijgt een prachtig compliment. Haar mooie dag, in haar eigen woorden.

Ik ben gebeld of ik een dagje bij het vmbo wil komen invallen, op een school voor kinderen met meervoudige handicaps. Ik ga het gewoon doen, geen idee wat me te wachten staat.

Degene die ik vervang, geeft deze dag uiteenlopende vakken. Zo ben ik het eerste uur mentor en gaat iedereen na een praatje aan zijn eigen taken werken. Tijdens het kennismakingsrondje geeft een meisje aan dat zij nogal moeite heeft met nieuwe mensen. Ik probeer haar gerust te stellen: 'Goed dat ik het weet, ik was van plan om er een leuke dag van te maken. Laat je het me weten als je iets nodig hebt of als je iets niet begrijpt?' Ze knikt en lacht een beetje gespannen. Twee meisjes moeten een Cito-toets maken bij een andere leraar en vragen netjes of zij daar heen mogen. Er heerst rust, het is gezellig en ik help leerlingen die het nodig hebben. De één zit in een enorme rolstoel met allemaal toeters en bellen, de ander loopt vrolijk rond, maar wat mank. Er is een jongen in een sportrolstoel, die op hoog niveau hockeyt. In de hal staat een ziekenhuisbed voor wie het nodig heeft om even te rusten.

Na de pauze geef ik Textiel. Een beetje onzeker ga ik naar het lokaal. Ik ben geen ster in textiele werkvormen. Ik kan zelf wel het een en ander, maar lesgeven erin is natuurlijk andere koek. Als ik aankom, vertellen de leerlingen eigenlijk direct wat ik moet doen. Bovenop de plank staat een grote doos. Daar zitten de werkjes van deze klas in. Iedereen heeft zijn eigen werk: breien, weven, vingerhaken en naaien. Het 'breimeisje' wil graag aandacht en kletst veel met mij. Ik heb de tijd, dus ze krijgt aandacht.

Als iedereen lekker aan het werk is en niemand mij nodig heeft, ga ik naar het lokaal ernaast. Even bij Techniek een blik naar binnen werpen. Een van de jongens daar groet me. Hij vertelt kort dat hij al tweemaal een hersentumor heeft gehad en dat hij door de operaties niet meer kan wat hij vroeger kon. Hij maakt zich zorgen over de toekomst en over zijn moeder, omdat die zoveel zorgen heeft om hem. Ik kijk af en toe mijn lokaal binnen, het gaat er goed.

Wat een heftige dingen in één zo'n schooltje en toch... als je er rondloopt, voelt alles zo normaal. Nou ja, bijna alles. Want hoe aardig en behulpzaam iedereen hier voor elkaar is, dat is niet normaal. Daar kan menig scholier nog iets van leren.
Een groepje bereidt onder mijn summiere begeleiding de lunch voor. Snijtechnieken, hygiëne, ze weten het allemaal. Er zijn handige foefjes voor onhandige handen, zoals een kunststof snijplank met spijkers erdoor waarop je je ui prikt en snijdt.

Na de lunch is het tijd voor seksuele voorlichting. Het breimeisje is er weer bij, het meisje dat niet zo goed tegen nieuwe situaties kan en nog drie jongens uit de mentorgroep. Er is een spel dat ze vaker doen. Het bestaat uit kaarten met situaties en daar zit dan een opdracht bij. Het eerste kaartje: 'Je wilt dat je vriend(in) blijft slapen. Hoe ga je dat vragen aan je ouders? Doe een rollenspel.'
Zonder dat ik iets zeg, worden de rollen verdeeld. Breimeisje kiest twee jongens uit die haar vader en moeder moeten spelen. Ze gaan akkoord en het rollenspel begint.

Breimeisje: 'Mam, vandaag komt mijn vriendin en ik wil graag dat ze wat langer kan blijven. Ik wilde eigenlijk vragen of ze vannacht mag blijven, want we willen zo graag samen slapen. Nou ja, wel iets meer dan slapen eigenlijk.' Ze kijkt me samenzweerderig aan en zegt: 'Want ik ben lesbisch.'
Jongen 1 met een hoge stem: 'Ik kijk even naar je vader.' Ik onderdruk mijn lachen enigszins. Dit is zo grappig, net echt. Een beetje verontwaardigd zegt vader: 'Oh, nou mag ik het zeggen? Ehm, even denken...' Het is even stil voordat zijn gezicht opklaart. Hij heeft een idee: 'Nou, dat mag, maar dan moeten jullie wel de babyfoon mee en die zetten wij dan aan.'

Nu kan niemand meer serieus blijven. We lachen samen en ik vraag: 'Willen vader en moeder graag meeluisteren?' Nu verslikt de jongen zich bijna, schudt nee, wordt rood, maar kan niet meer stoppen met lachen. Zo bedoelde hij het niet. Iedereen vindt het hilarisch. Nadat we zijn bijgekomen van dit geweldige rollenspel, moeten de mannen naar de fysiotherapeut en blijf ik achter met de twee meisjes. Het breimeisje bespreekt met mij en het andere meisje haar mogelijkheden om contact te krijgen met andere lesbische meiden. Ik beloof haar dat ik het voor haar op ga zoeken.

Aan het eind van de dag zit de mentorgroep nog even bij elkaar. Ik vraag hoe ze het vandaag vonden gaan. Het meisje dat vanochtend zei dat ze moeite met nieuwe mensen had, steekt van wal: 'U bent voor herhaling vatbaar.' Met die opmerking en enorme bewondering en liefde voor deze jongeren verlaat ik een uurtje later het pand. Vrijdag mag ik weer!

Esther Mikkers is invalleerkracht bij verschillende scholen en besturen.