Investeren in de start van je schooljaar

19 augustus 2019

Een goed begin is het halve werk; dit gezegde geldt ook zeker voor een goede start van het nieuwe schooljaar. Op scholengemeenschap Guido Arnhem wordt de eerste vier weken van dat schooljaar extra geïnvesteerd in het contact tussen leerlingen, leraren en ouders. Er wordt geproost op het nieuwe jaar tijdens een 'Nieuw(school)jaarsontbijt', verwachtingen, ideeën en ambities worden gedeeld. Die 'Gouden Weken' leggen zo een stevig fundament voor de rest van het schooljaar. Dit blog verscheen oorspronkelijk op de website van de gereformeerde scholengemeenschap Guido en wordt met toestemming van de auteurs ook gedeeld op platform hetkind.

In een week of zes kan veel gebeuren. Leerlingen rusten uit, hervinden energie, krijgen nieuwe vrienden op campings, vakantierelaties, (familieleden) worden ziek, er gaan huisdieren dood, slaapkamers worden opgeknapt, leerlingen – kortom – maken van alles mee en dan is het weer september.

Voor leraren geldt min of meer hetzelfde. In de eerste vakantieweek wordt het jaar nog afgerond, losse eindjes afgehecht en er wordt teruggeblikt. De collega-appgroep pruttelt nog even door. Een ander deelt alvast fanatiek zijn ideeën voor het volgende jaar en reflecteert er nog lustig oplos. Een enkeling verdraagt dat niet en stapt er resoluut uit. Enfin, langzaam maar zeker gaat ook bij de leraren de vaart eruit. Totdat in de laatste vakantieweek de e-mailstroom weer op gang komt, lesplannen worden gedeeld, blauwe vinkjes weer verschijnen en alles weer zijn dagdagelijkse gang herneemt.

Al deze mensen, vol verhalen en ervaringen, komen in de eerste lesweek weer bij elkaar. Met keurige lege schriften, geordende onedrives, voornemens het hele jaar geordend te blijven werken. De leraar gaat van begin af aan duidelijk zijn, (ruimte kun je de rest van het jaar altijd nog weggeven). Leerlingen gaan formen, normen, stormen en performen. Je begrijpt, de eerste schoolweek is meteen een cruciale.

Op Guido Arnhem werken wij daarom in de eerste weken van het jaar aan een aangepast programma, waarbij veel ruimte is voor leraar en leerling om een goede start te maken. De eerste vier weken bij ons op school heten dan ook De gouden weken. In deze periode willen we ruimte maken om het contact tussen leerlingen, leraar en ouders de aandacht te geven die dat verdient met het oog op een goed schooljaar.
Juist omdat de start van een schooljaar kansen biedt om ruimte te maken voor zaken waar je anders weinig ruimte voor ervaart, bijvoorbeeld onderlinge ontmoeting. Je wordt nog niet in beslag genomen door de drukte van de dag die het werken in het onderwijs met zich mee kan brengen. Je hebt de tijd om echt contact te maken. Een goede investering waar je gedurende het schooljaar de vruchten van plukt.
Wat is er nou mooier dan dat je die eerste dagen elkaar enthousiasmeert, grappen maakt en spart over je samenwerking? Zonder dat je gelijk allerlei dingen moet. Je hebt dan echt oog voor de ander en de ander voor jou, met het oog op het ontwikkelen van een veilig leerklimaat voor leraren en leerlingen.

Zo zijn we het nieuwe jaar vorige week maandag begonnen met een nieuwjaarsontbijt. Samen ontbijten met de collega’s, vragen naar elkaars vakantie en delen hoe het met je gaat.
Vervolgens zijn we in onze eigen teams uiteengegaan om kennis te maken met de (nieuwe) collega’s, d.m.v. het spel Twee waarheden, één leugen. Ieder teamlid vertelt iets over zijn vakantie, zijn werk en iets persoonlijks. De kunst is om dan te achterhalen in welk van de drie verhalen een leugen verstopt zit.
Succes gegarandeerd! Ook hebben we het gehad over de verwachtingen die je over en weer hebt. Van je collega’s en je leidinggevende, maar ook wat een ander van jou mag verwachten. De opbrengsten hebben we verwerkt in teammanifesten, waarin we hebben vastgelegd hoe wij dit jaar met elkaar willen samenwerken.
De tweede dag hebben we met alle ouders en personeelsleden elkaar een gelukkig nieuw (school)jaar gewenst tijdens een nieuwjaarsreceptie, onder het genot van een glas champagne en een oliebol.
Voor ouders een kans om de leraren en andere medewerkers van de school te ontmoeten. Als personeelsleden een mooie gelegenheid om contact te maken met ouders. Informeel en laagdrempelig.
Het resultaat? Opgetogen gezichten van ouders en medewerkers die een onderlinge band ervaren. Dat komt het onderwijs aan en de begeleiding van hun kind ten goede.
De dag erna is het de beurt aan de leerlingen: Verspreid over twee dagen komen ze de school weer binnen. Leerlingen hebben de eerste dagen alleen les van hun mentor, waarbij er wordt geïnvesteerd in positieve groepsvorming d.m.v. allerhande ludieke (buitenschoolse) activiteiten.

Het was een mooie relaxte eerste schoolweek. We zijn begonnen aan het leggen van een stevig fundament voor het school jaar. Over anderhalve week hebben we de startgesprekken met mentoren, ouders, en leerlingen over de persoonlijke leerdoelen van de leerlingen komend jaar en de rol die we als leraren en ouders kunnen spelen bij het bereiken van deze doelen.
Wij hebben de afgelopen jaren gemerkt dat deze aanpak zorgt voor een enorm positieve vibe in onze school. We raken doordrongen van het idee dat we het SAMEN doen. Als leraar vol goede voornemens, als ouders vol verwachtingen, als leerling, gespannen voor een nieuw schooljaar, hoofd en hart nog vol van zes weken vakantiebelevenissen.

Henk ter Haar en Bert Mollema zijn beide teamleider en docent Nederlands op locatie Arnhem van scholengemeenschap Guido.