Intelligentie is niet de beste voorspeller voor schoolsucces

23 juni 2016

Niet iedereen krijgt gelijke kansen. Niet in het onderwijs en niet daarbuiten. En de oplossingen die de overheid aandraagt om dit probleem op te lossen, gaan volgens wethouder René Peters niet werken zolang scholen afgerekend worden op het aantal leerlingen dat met een diploma de school verlaat. Maar wat zou dan wel werken?

Op de radio hoorde ik het een kamerlid zeggen alsof niet iedereen dat al wist: ‘Kinderen krijgt niet dezelfde kansen binnen het onderwijs. Kinderen van hoogopgeleide ouders volgen gemiddeld een hogere opleiding. Ook bij gelijke intelligentie. En dat is niet eerlijk.’

Het is van alle tijden. Niet iedereen krijgt gelijke kansen. Niet binnen het onderwijs en niet daarbuiten. Het maakt nogal uit waar je wieg heeft gestaan. Een kind uit Oeganda of Venezuela, heeft minder kansen dan een kind uit Nederland. En een kind uit een achterstandswijk, heeft gemiddeld minder kansen dan een kind uit een villawijk. Is dat oneerlijk? Ja.

De oplossing voor het verschil in kansen binnen het onderwijs had het kamerlid ook paraat. ‘Geef ieder kind het recht om over te stappen naar een hoger niveau, zodra een diploma is behaald. Zonder dat een school aanvullende eisen mag stellen. Zo komen kinderen van laagopgeleide ouders ook aan een hoger diploma.’

Het klinkt sympathiek natuurlijk. ‘Geef kinderen wettelijk meer kansen en ze hebben meer kansen.’ Maar zo eenvoudig is het niet. Intelligentie is niet de beste voorspeller voor schoolsucces. Motivatie, een stimulerende omgeving en doorzettingsvermogen zijn zeker zo belangrijk. Of je ouders een boekenkast in huis hebben of niet, het maakt echt verschil.

Het klopt dat scholen vaak aanvullende eisen stellen wanneer een kind met een vmbo-diploma door wil stromen naar de havo. En dat doen ze om een reden. De ervaring leert dat veel van die kinderen een havo-diploma niet zullen halen. En scholen worden daar op afgerekend. Als de Tweede Kamer wil dat kinderen het voordeel van de twijfel krijgen, dan moeten ze scholen er niet op afrekenen wanneer dat af en toe fout uitpakt.

Gelijkheid werkt. Een samenleving waarbij een groep structureel veel beter af is dan een andere groep, heeft een probleem (voor de hele wereld geldt volgens mij het zelfde.) Maar de voorgestelde oplossingen zijn geen oplossingen. Helaas kosten echte oplossingen veel geld. Garandeer bestaanszekerheid voor iedereen. Maak (volwassenen)onderwijs echt gratis. En investeer fors in de kwaliteit van docenten.

René Peters (CDA) is wethouder sociale zaken, jeugd, onderwijs en integratie in Oss.