'Ik begin te vermoeden dat het haar grote fantasie is die haar fataal wordt bij toetsen'

13 november 2016

‘Helaas, B is fout. Je bent gezakt,’ zegt de rij-instructeur. Chantal snapt er niks van. Samen met Lieza Geuzinge - huiswerk- en studiebegeleidster - kijkt ze de verkeersvragen nog eens door. Lieza ontdekt de bijzondere, creatieve kijk van Chantal op de gestelde vragen. Een zienswijze waarmee je ook in het gestandaardiseerde onderwijsleven steeds vaker in moeilijkheden komt. Een blog over leerlingen en hun unieke omgang met leerstof. 'Ik begin te vermoeden dat het haar grote fantasie is die haar fataal wordt bij toetsen.'

‘Helaas, B is fout. Je bent gezakt,’ zegt de rij-instructeur . Chantal snapt er niks van. Ze kijkt de vraag nog eens na. Ze komt van het VMBO, ‘een poepopleiding’, zoals ze zelf zegt.

Een groepje kinderen staat op de stoep, klaar om over te steken. De onderwijzeres staat erbij en kijkt de straat in om te zien of de weg vrij is. De auto nadert de groep kinderen. Wat moet je hier doen?

A. Vaart minderen B. Remmen C. Doorrijden

Chantal volgt de kappersopleiding. Haar haar zit in een grappige knot in het haar. Haar make-up is perfect. Chantal en ik bespreken het antwoord.

Ik: 'De onderwijzeres kijkt de straat op en ze kijkt in de richting van de naderende auto. Geen probleem dus: je kunt doorrijden.'
Chantal: 'Maar de jongen naast haar ziet er uit alsof hij zin heeft om de straat over te steken. Ik denk dat hij dat elk moment van plan is. Dus ik moet remmen.'

'Op het VMBO had Chantal moeite om goed te presteren. Ze had regelmatig onvoldoendes voor toetsen en het viel haar niet mee om zelfs de eenvoudigste vragen goed te beantwoorden. Het theorie-examen halen is dan ook een hele uitdaging voor haar. Ze is al een paar keer gezakt. Een mysterie, want we hebben de stof samen bestudeerd en ze beheerst hem. Maar steeds als de vragen voorbij komen op het scherm gaat er iets mis.'

'Verbaasd kijk ik naar de foto die nog op het scherm staat. Die jongen? Ik kan geen enkel detail in zijn gezicht onderscheiden, laat staan dat ik kan zien wat hij van plan is. Chantal ziet het allemaal wel. Uit dat vlekje dat het gezicht van de jongen vormt - want meer is het niet - maakt ze van alles op. 'Knap hoor,' zeg ik, 'dat je dat allemaal kunt zien.'

'Ik vind het écht knap, dat iemand in staat is zoveel op te maken uit een vlekje. Chantal is creatief. Ze bedenkt de mooiste kapsels. Ze ziet overal mogelijkheden. Ik begin te vermoeden dat het haar grote fantasie is die haar fataal wordt bij toetsen. Chantal ziet van alles buiten de vraag om. Zaken die een ander helemaal niet opmerkt, ziet zij wel. De vraag waar het in eerste instantie om gaat - de examenvraag - verdwijnt zo naar de achtergrond en Charlotte breidt het ‘verhaal’ rond de vraag enorm uit.'

'Deze vorm van creativiteit is binnen ons huidige onderwijs eerder een last dan een zegen. Chantals voorkeursdenken brengt haar overal, behalve waar ze moet zijn: bij het goede antwoord. De omgeving beoordeelt een kind als Chantal al snel als 'minder intelligent'. De scores zijn vaak laag. Ons onderwijs kent niet veel vakken waarin de creativiteit volop gebruikt kan worden, dus je ziet op school niet wat het kan opleveren. Toch zijn er veel beroepen waarbij je creativiteit nodig hebt. Als het kind na de middelbare school eindelijk zover is dat het een opleiding voor een creatieve baan kan kiezen, is de kans groot dat zijn creativiteit al fors is ingeperkt.'

'Ik ben er van overtuigd dat je ook op school de creativiteit van een kind kunt blijven stimuleren. Maar daarvoor moet je de creativiteit wel eerst herkennen en waarderen. Zodra je weet wat er aan de hand is, kun je andere manieren zoeken om te toetsen. Stimuleer jij creativiteit of probeer je binnen de gevraagde kaders te blijven?'

PS. Uiteindelijk behaalde Chantal, met de juiste begeleiding, haar rij-examen en binnenkort rondt ze de kappersopleiding af.

Naast moeder zijn van drie kinderen (22, 19 en 17) heeft Lieza Geuzinge jarenlang zelfstandig, therapeutisch gewerkt met mensen vanuit diverse invalshoeken waarbij het vaak ouder- en kind relatievragen en/of opvoedingsvragen betrof. Op dit moment begeleidt ze kinderen met studie- en huiswerkproblemen. Download haar gratis e-book 'Succesvol leren met mindmappen' via: www.ontwikkelingeneducatie.nl