Hoera, de juf komt op bezoek!

22 oktober 2018

Op de school van Kim Vlemmings zijn ze dit jaar gestart met huisbezoeken in groep 1, 3 en 7. Vooraf was er misschien best veel twijfel over het nut ervan, en de tijd die het zou kosten, maar nadien zien Kim en haar duo-collega allebei de onschatbare waarde van huisbezoeken in. Voor de relatie met het kind, de ouders en voor het totale beeld van het kind. Want een kind in zijn eigen omgeving zien, geeft zoveel inzichten voor het werken met het kind in de klas. Je kunt meer begrip opbrengen voor bepaald gedrag van kinderen, maar ook voor dingen die ouders doen (of juist niet doen). Dat blijkt wel uit het verhaal van Sara, die Kim thuis een inkijkje gaf in haar vele talenten.

Dit schooljaar startten we in de groepen 1, 3 en 7 met huisbezoeken aan onze kinderen en ouders. In ons team bevinden zich voor- en tegenstanders. Ik ben voorzichtig positief; ik kan me voorstellen dat deze bezoeken waardevol zijn voor de relatie die je wilt leggen met kinderen én hun ouders.

Met mijn duo-collega ga ik op pad. Ik vind het spannend: hoe zullen we ontvangen worden? Zal het gesprek wel op gang komen? Voelen ouders en kinderen zich prettig wanneer twee juffen ‘in hun keuken’ komen kijken? Allerlei vragen die door mijn hoofd gaan.

Van het eerste tot en met het laatste huisbezoek hebben mijn collega en ik genoten. We hebben veel gezien, gehoord en ervaren. Overal werden we hartelijk ontvangen. Zo stond Emma al buiten op ons te wachten. Ze wees ons op de hartjes die ze met stoepkrijt had gemaakt, speciaal voor de juffen. Als we overal het aanbod van koffie, thee en lekkers hadden aangenomen, waren we in een week tijd vijf kilo aangekomen.

Met name één huisbezoek is me bijgebleven, het bezoek aan Sara. De eerste weken zagen we dat Sara het moeilijk had in groep 3. Sara is een lief, klein meisje. In onze ogen misschien nog niet echt toe aan groep 3. Alles gaat zo snel voor Sara: spullen uit je kastje pakken, de juf die drie opdrachten na elkaar geeft (boek pakken, potlood pakken, boek open op bladzijde…), letters onthouden en er dan ook nog woorden van maken, niet alleen tellen, maar met de cijfers ook nog rekenen. Kan Sara dit al aan? Of had ze nog beter een jaartje in groep 2 kunnen blijven?

Deze gedachte wordt versterkt door de overdracht, waarin we van onze collega's uit groep 2  en de IB-er hoorden dat ze twijfels hadden over de overgang naar groep 3. Ze adviseerden ouders om na te denken over doubleren in groep 2, maar ouders waren vastbesloten: Sara moest naar groep 3. Ik begreep mijn collega’s en die eerste weken van Sara in onze groep werd hun inzicht bevestigd: ‘Waarom is Sara niet nog een jaartje in groep 2 gebleven?!’

De dag van het huisbezoek
Mijn parallelcollega en ik bezoeken het gezin: mama, papa, zus (die bij mijn parallelcollega in de groep zit) en Sara. De deur wordt opengemaakt door twee enthousiaste meisjes, die zichtbaar blij zijn dat de juffen er eindelijk zijn. We nemen plaats op de bank in een gezellige woonkamer, waar veel ruimte is voor de kinderen om te spelen. Sara toont me meteen haar speeltafel met allerlei speelgoed: Playmobil, schrijf- en knutselspullen, spelletjes.

Sara heeft een cadeautje voor me geknutseld en geeft me dat met trots. Daarna wordt de hamster aan ons voorgesteld in zijn prachtige roze kooi. Dan komt  de vraag of we ook even naar de slaapkamers willen kijken. Dit kunnen we natuurlijk niet weigeren. Hoe verder we de trap naar de eerste verdieping op komen, hoe groter het enthousiasme van de twee zusjes. Eerst moeten we naar de kamer van Sara. Wat een fijne omgeving om in te spelen en te slapen! Er hangt een prachtig boekenrek aan de muur met een schat aan (voor)leesvoer. Sara laat me haar lievelingsboeken zien en aan de staat van bepaalde bladzijden is zichtbaar dat dit boek al duizend keer door papa en mama is herhaald, zoals Sara ook vertelt. Sara en haar zus zijn supporters van PSV, dat bevestigt de poster van een van de sterspelers van dit team aan de muur. Wanneer ik naar de poster van K3 wijs en vraag of Sara daar fan van is, worden mijn collega en ik naar een verdieping hoger gedirigeerd. Daar treffen we nog een prachtige slaap-/speelkamer met K3-posters en een discolamp aan. Onze tijd voor dit huisbezoek is eigenlijk al lang voorbij, maar we moeten toch nog echt even luisteren naar een optreden van de zussen. Sara vertelt vol enthousiasme dat ze meegedaan heeft aan een zangwedstrijd. Dat de muziek het niet deed, maar dat ze heeft gezegd dat ze ook wel zonder de achtergrondmuziek kan zingen. Ze won hierbij de eerste prijs. Samen met haar zusje zingt ze voor ons het lied “Samen voor altijd” van Marco Borsato. Dit ontroert me. En waar ik voorheen steeds gehoord heb dat Sara vaak door haar zusje wordt overtroefd, zie ik een zelfverzekerde Sara die het voortouw neemt en niet onderdoet voor haar zus. Een Sara die geniet van iets dat ze goed kan. Die zich op een manier presenteert waar menig kind jaloers op kan zijn. Ze bezorgt me kippenvel en ze raakt me. De Sara die ik zie tijdens dit huisbezoek is zo puur en spontaan!

Als we naar de auto lopen, weet ik meteen dat ik deze ervaring met mijn duo-collega’s moet delen. We hebben eerder besproken wat het beste zou zijn voor Sara. Daarbij werd zelfs terugplaatsing naar groep 2 besproken. Nu weet ik het zeker: dat mag niet gebeuren, tenminste: als het aan mij ligt!

Na dit huisbezoek ben ik anders gaan denken over Sara. En over de weg die we met Sara moeten gaan bewandelen op school. Sara heeft zoveel kwaliteiten, die ze me met name heeft laten zien in haar thuissituatie. Sara heeft het moeilijk met de stof die wij op school aanbieden (met name lezen, schrijven en rekenen) Maar het wil niet zeggen dat een jaartje terug naar groep 2 de oplossing hiervoor is.

Twee weken na het huisbezoek gaan we in gesprek gegaan met de moeder van Sara. We laten haar weten dat Sara het moeilijk heeft met de lesstof op het tempo waarin wij het aanbieden. We praten over mogelijkheden die we hebben om Sara te helpen om stapjes in haar ontwikkeling te maken. Die stapjes zullen niet zo groot zijn als de die van de meeste leerlingen, maar dat mag! Ik vertel moeder hoe waardevol het is wat ik gezien heb bij hen thuis. Ik zeg haar dat Sara me zo heeft geraakt met al die mooie dingen die ze heeft laten zien. Dat het welbevinden van Sara het allerbelangrijkste is en dat wij ervoor moeten zorgen dat behouden blijft. Ik zie een moeder die geraakt is door mijn woorden. Ik denk dat dit een eerste mooie stap is in de relatie met Sara én met haar ouders: ik heb hun kind gezien, écht gezien.

Dit is één verhaal van de 28 huisbezoeken die we hebben gedaan. Zo heeft elk bezoek z’n eigen verhaal. Mijn duo-collega en ik hebben er nog veel over nagepraat. We zien allebei de onschatbare waarde van huisbezoeken in. Voor de relatie met het kind, de ouders en voor je totale beeld van het kind. Want een kind in zijn eigen omgeving zien, geeft je zoveel inzichten voor het werken met het kind in de klas. Je kunt meer begrip opbrengen voor bepaald gedrag van kinderen, maar ook voor dingen die ouders doen (of juist niet doen). De huisbezoeken hebben ons meer tijd gekost dan de kennismakingsgesprekken op school, maar het is de moeite meer dan waard. Van deze ontmoeting met het kind en de ouders gaan we het hele jaar de vruchten plukken. En dat doet mij goed, maar ook het kind!

Kim Vlemmings is leerkracht in groep 3 van Basisschool De Goede Herder in Helmond