'Een schouderklop, knipoog, 'n grapje... ze dragen bij aan het succes van Kevin'

22 september 2014

Een terugblik van mentor Arno van Uden op een leerling waarvoor hij vanaf 'brugklasdag 1' onderwijs zo passend mogelijk maakte. De jongen, die met grote spanning aan zijn middelbare schooltijd begon, voelde zich daardoor veilig en gezien. Mede daardoor behaalt hij zijn eindexamen. Arno's blog.

In juni loopt het schooljaar ten einde. En tegelijkertijd start voor mij als mentor dan al het nieuwe schooljaar. Scholieren van groep acht komen kennismaken met de nieuwe school, klasgenootjes en mentor. De kennismaking verloopt gemoedelijk. Sommige nieuwelingen blijven na afloop nog even hangen om wat te vragen. De rest keert huiswaarts. In de loop van die week in juni word ik gebeld. Een moeder vertelt over haar zoon Kevin: hij vindt het spannend om naar de nieuwe school te gaan. We spreken kort en maken een afspraak voor aan het begin van het nieuwe schooljaar.

De zomervakantie is voorbij. We ontmoetten elkaar. Waar komen de spanningen van Kevin vandaan? Hij vindt het moeilijk te omschrijven. Ik besluit samen met hem het schoolplein en gebouw te gaan bekijken. Met hem  precies de route te gaan die hij vanaf lesdag 1 zal gaan volgen. Ik start bij de poort waar de leerlingen binnenkomen en waar ze hun fietsen plaatsen. Van daaruit loop ik de volgende route: langs de conciërge, de kluisjes, het scherm met roosterwijzigingen, aula en de onderbouwlokalen.

In de rondleiding vertel ik ook waar zich de personeelskamer, de administratie en bevinden. Ik stel Kevin voor aan de conciërge onderbouw en zijn toekomstige afdelingsleider. Daar laat ik het even bij. Zijn moeder geeft nog even aan dat Kevin ook moeite heeft met zijn nieuwe schooltas. Ik stel hem gerust, met al die nieuwe boeken en huiswerk gaat het helemaal goedkomen. We ronden de dag tevreden af.

Dan is de officiële aftrap van het nieuwe schooljaar. Tijdens de twee introductiedagen let ik extra op Kevin. Krijgt hij alles mee? Bij welke andere leerlingen voelt hij zich prettig? Hoe manifesteert de groep zich? Hoe kan ik Kevin bij de school en de klas laten passen? Op welke manier vult Kevin zijn tas? Deze informatie neem ik mee naar de lessen. Ik wil deze gebruiken om Kevin te helpen. Dat vind ik belangrijk. Maar, het is niet de bedoeling dat Kevin zich een uitzondering voelt. Ik wil kleine interventies doen, die niet opvallen, maar wel van grote waarde zijn voor Kevin. Zodat hij zich vlug thuis voelt in de klas en bij de school, dat het past en hij optimaal kan leren.

Kevin krijgt een plekje naast een rustige jongen, zijn directe omgeving is ook gemoedelijk. Zo kan hij, denk ik, de les goed volgen. Voor de projectlessen, waarbij de klas in groepjes werkt, zet ik een stel hardwerkende, rustige leerlingen bij elkaar. Kevin voelt zich hier prettig bij. Verder overleg ik regelmatig met hem of alles duidelijk is, of hij zijn weg gevonden heeft. Verder let ik op zijn gezichtsuitdrukking. En ik vraag hem hoe zijn schooltas hem bevalt? Ik leer zijn gezicht 'lezen' en kan daar op anticiperen. Mijn reacties maak ik 'passend' bij zijn gezichtsuitdrukking die almaar beter aangeeft wat Kevin nodig heeft: een vriendelijke opmerking, juist een vraag, 'n schouderklop, knipoog, een grapje, soms niets of meteen een gesprekje na mijn inleiding van de les. Op deze manier probeer ik Kevin een ontspannen start te geven op zijn nieuwe school.

Gedurende het schooljaar is het nodig om te kijken welke leerweg het beste bij hem past. In nauw overleg met ouders en begeleiders bespreken we de toekomst van Kevin op onze school. We komen tot de conclusie dat het werken op grote leerpleinen mogelijk teveel onrust zal geven bij Kevin. Hij lijkt meer gebaat bij klassikale lessen. Deze bieden hem duidelijkheid en overzicht. Hij vindt dat prettig. Maar kan hij dit niveau aan? Na enkele gesprekken met Kevin en betrokkenen wordt besloten om hem in de klassikale, theoretische leerweg te plaatsen. Hij zal vanaf leerjaar twee de overstap maken. Het grote verschil zit hem pas in de bovenbouw, vanaf leerjaar drie. Vanaf dan zal hij veelal klassikale lessen volgen in plaats van het werken in groepjes op grote leerpleinen. De stappen en beslissingen blijken goed en van grote waarde te zijn geweest. Kevin behaalt in leerjaar vier zijn diploma met zijn eigen, door hem gedragen tas!

Arno van Uden is leraar op het Kempenhorst College in Oirschot.