Een mopperpot in de klas

13 juli 2022

‘Ine, ik ga nú in de mopperpot stoppen dat ik niet van jou in de poppenhoek mag!’ Soms moet je als leerkracht gewoon het lef hebben om dingen uit te proberen. Ine van Vuuren wilde kinderen leren praten over hun gevoelens en besloot een mopperpot in de klas te zetten. Dat levert fraaie kringgesprekken op!

Twee boze jongensogen kijken me aan. ‘Kijk!’  Hij laat me het briefje zien dat hij gemaakt heeft voor in onze mopperpot. Twee poppetjes staan er op. Het grootste poppetje heeft zijn armen wijd uitgespreid,  het kleinste overigens ook. Een soort patstelling. Om zijn boodschap te bekrachtigen heeft hij er ook letters bij geschreven. NTLK staat er.  ‘Niet leuk!’, zegt hij terwijl hij de deksel van de mopperpot opent en het briefje erin stopt.

Een mopperpot in de klas. Mopperen de kinderen dan zoveel dat het gemopper in een pot geparkeerd moet worden?  He-le-maal niet!  Er wordt gewerkt, gespeeld, instructie gegeven, gegeten en gedronken. En elke ochtend start met een vlotte check-in, 

De kinderen zetten dan een ijsstokje met hun naam in het potje dat het best past bij hun gevoel bij binnenkomst: blij’, ‘boos’, ‘bang’, ‘verliefd’, ‘kalm’,’ of verdrietig’

Waar nodig ga ik dan meteen -nog vóór mijn eerste ronde- met een kind een kort gesprekje daarover aan. Er gebeurt beslist heel veel in mijn klas, maar er wordt niet gemopperd.

Daar maak ik in mijn onderwijsprogramma ook geen ruimte voor…

Toch ben ik eigenlijk wel benieuwd wat er in die koppies omgaat zo gedurende de schooldag. Zolang we kinderen niet helpen zich directer uit te drukken, is het aan de leerkracht dat uit te zoeken.  Daarom zet ik- als experiment- op een dag (we hebben net het boek ‘Moppereend’ gelezen) een mopperpot op de kast. ‘Alles wat je stom vindt, stop je in de mopperpot.  Je kan het op een briefje tekenen of schrijven. Dan gaan we het later in de kring samen bespreken’, zeg ik. Later, dat wel, om geduld te leren oefenen. 

De bekende spreuk “alles wat je aandacht geeft groeit” , blijkt weer helemaal waar. De eerste dag ontstaat er een fikse run op de mopperpot! Kleine handen zijn flink in de weer met de weckpot. Help, hoeveel briefjes gaan er niet in?  Veel kinderen vinden het zó leuk, dat ze er bergen lege briefjes in stoppen ;)

Er komen ook waardevolle briefjes in.   Met tekeningen of woordjes erop over irritaties als: 

‘Ik mocht van mama niet mijn eigen kleren kiezen’  of ‘Mijn moeder heeft me wéér wortels meegegeven’. Met ‘ Iemand trekt iets uit mijn handen’  en ‘ Iemand ging me napraten’, ‘Mijn mandarijn is zuur’ of ‘Er lag een tas op de grond en ik viel bijna’. En dus ook: ‘NTLK’ (Ik mag niet in de poppenhoek van Ine en dat vind ik niet leuk) Dingen die eerder helemaal aan me voorbij waren gegaan…

In de kring pak ik aandachtig briefje voor briefje uit de mopperpot. Wie kan er meer over dit briefje vertellen? Waar gaat het over? Hoe mopperig ben je daarover?  Ik bedankt de mopperaar uitvoerig dat dit gedeeld wordt met ons in de kring. Daarna ga ik heel wijselijk mijn mond houden. Op m’n handen zitten. 

Al snel wordt duidelijk dat niet alleen één kind een ‘probleem’  heeft, maar dat meer kinderen zijn die dit probleem (her)kennen.  Spontaan stellen kinderen verhelderingsvragen in de kring (‘Was het soms al laat toen jij je kleren zelf wilde kiezen?’), worden er oplossingen bedacht (‘Kun je niet met Ine afspreken dat jij dan morgen in de poppenhoek mag?’) of wijze raad gegeven (‘Als je dat niet met je mama bespreekt, doet ze het morgen weer’). Na het kringgesprek verdwijnt het gemopper meestal als sneeuw voor de zon of krijgt het nog een ‘plan van aanpak’  mee voor thuis of in de klas.

Hoe fantastisch om dit zomaar in de kring te laten gebeuren!  De kinderen leren praten, ze leren over hun gevoelens iets te zeggen.  De kinderen leren elkaar te respecteren. Ze leren  te luisteren naar andere opvattingen en oplossingen. Ze ontdekken hun eigen cirkel van invloed! 

Soms moet je als leerkracht gewoon het lef hebben om dingen uit te proberen.

Ine van Vuuren is groepsleerkracht bij De Amsterdamse Montessorischool