De wereld van mentorleerling Denise: volwassenheid kan ook te vroeg komen

3 april 2018

Van de 15-jarige Denise wordt veel gevraagd nu haar ouders verwikkeld zijn in een vechtscheiding. Zoveel, dat ze bang is dat haar schoolwerk eronder zal lijden. Haar geschiedenisleraar en mentor Arjan Moree luistert naar haar zorgen en probeert mee te denken over wat haar kan helpen, maar realiseert zich ook dat dat zo eenvoudig niet is. ‘Soms zou je wensen dat een jongvolwassene toch ook gewoon een beetje langer kind mocht blijven.’

Nog even check ik mijn mail. ‘Meneer, kan ik morgen even met u praten?’ Ik ken Denise al drie jaar en ben in de derde klas haar mentor. Ze is een spontane leerling die goed in de groep ligt en altijd vrolijk overkomt. Echter, achter dat masker schuilt een heleboel. Een korte mail als deze geeft aan dat er iets mis is.

De volgende ochtend ben ik iets eerder bij mijn lokaal en staat Denise al te wachten. In het gesprek dat volgt vertelt ze me over de situatie thuis. Haar ouders gaan scheiden en dat loopt inmiddels uit op een vechtscheiding. Denise wordt door beide ouders betrokken in het conflict. Gisteren gevochten met haar moeder, uitgescholden door haar vader en uiteindelijk na ingrijpen van politie naar oma gebracht. Daar staat ze dan, zonder boeken, want naar huis durfde ze niet meer. Om die boeken maken we ons maar niet zo druk vandaag, dat komt wel weer, verzeker ik haar.

Denise zit er goed doorheen; begrijpelijk natuurlijk. Vechtend tegen de tranen zit ze voor me. In de afgelopen weken heeft ze me af en toe wat verteld, maar verder ziet niemand aan haar wat er speelt. Ze heeft er moeite mee het vrolijke masker te laten zakken, maar wil duidelijk haar verhaal kwijt. Uiteraard neem ik hier de tijd voor en toon ik begrip voor haar verdriet, boosheid, angst, woede… in het gesprek komen de emoties in wisselende vormen voorbij. Zorgen zijn er om haar broertje en zusje, die hun verhaal doen bij Denise. Ze luistert ernaar, maar het maakt het niet gemakkelijk voor haar.

Ondanks alle afleiding thuis zijn de resultaten nog aardig, maar Denise maakt zich grote zorgen voor de komende periode. Om haar te helpen stel ik voor om het huiswerk en het leren op school te doen, in een rustige omgeving. Ik ben toch vaak nog wat langer op school, en in de mediatheek is ruimte genoeg. Het voorstel heb ik nog niet uitgesproken of Denise schudt al nee… ‘Maandag moet ik werken, dinsdag, woensdag en donderdag moet ik altijd mijn zusje uit school halen en op vrijdag heb ik een lange dag en ben ik heel moe…’ Veel ruimte is er dus niet.

Denkend aan het thema volwassenheid kwam deze periode met Denise weer terug in mijn gedachten. Volwassenheid kan soms ook te vroeg komen. De verantwoordelijkheden die Denise op zich nam horen niet bij een meisje van vijftien. Toch was de wijze waarop Denise erover sprak en zocht naar een oplossing juist weer een teken van enorme volwassenheid. Het heeft haar gevormd, zelfstandig gemaakt. Ik heb haar al jaren niet meer gesproken, maar zie nog regelmatig een berichtje voorbij komen op Facebook waaruit diezelfde zelfstandigheid spreekt die ze toen op vijftienjarige leeftijd al liet zien.

Leerlingen maken soms veel mee. Dat zien wij niet altijd aan de buitenkant. Er wordt van sommige leerlingen veel gevraagd. Hulp in het huishouden, oppassen op broertjes en zusjes, een baantje en dan ook nog eens het schoolwerk. Soms is daarin de balans een beetje zoek. Soms zou je wensen dat een jongvolwassene toch ook gewoon een beetje langer kind mocht blijven.

Arjan Moree is docent geschiedenis op PENTA College CSG Scala Rietvelden in Spijkenisse. Hij schrijft over zijn praktijk op zijn eigen blog, het Kaizen Onderwijs , het Japans voor continue verbetering.