De frisse blik

17 januari 2024

Als leraar heb je ervaring nodig. Als je een jaar of vijf hebt lesgegeven weet je hoe het werkt en word je niet meer zo snel verrast, weet Joost Vriens. Maar die frisse blik, die wil iedere leraar graag behouden. Vriens deelt zijn ervaringen daarmee. 

Toen ik gister de gordijnen openschoof en zag dat er echt sneeuw lag in de tuin kwam er een herinnering boven van jaren terug. Er logeerde  een Afrikaanse jongen bij ons. Hij zag op een ochtend voor de eerste keer sneeuw. De hele dag liep hij met een big smile rond: hij had een wonder gezien. Hij stelde meer vragen dan er sneeuwvlokjes naar beneden dwarrelden. Ik leerde dat wat ik vanzelfsprekend vond niet vanzelfsprekend was.

Een tijd geleden deelde ik een toets uit. De klas ging niet stil en geconcentreerd aan het werk. Ze protesteerden. Ze snapten de vragen niet. Ik had dit echt niet zo uitgelegd. Ik dacht zeker te weten van wel. Pas naderhand besefte ik dat ik dit vak al vier jaar gaf en dat ik bepaalde dingen misschien wel gedacht had, maar niet gezegd. De opstand van de klas - helemaal nieuw voor mij - leverde op dat ik beter aantekeningen ging maken van de les en dat ik een soort proeftoets uitdeelde om te checken of we elkaar wel begrepen. Ook bouwde ik een opdracht in om de leerlingen toetsvragen te laten verzinnen. Ik was blij met hun verzet; als ze stil en aangepast geweest waren hadden we gezeten met een reeks onvoldoendes en niemand zou snappen waarom.

Leraren en leerlingen leven in een verschillende wereld. Dat is niet erg, dat biedt juist veel kansen. Ik heb geleerd dat ik me daar bewust van mag zijn. Soms vraagt iemand met een Samsung/Android mobieltje om hulp. Die kan ik niet altijd bieden. Want ik snap het niet helemaal. Ik heb een IPhone. Daar hoort een andere handleiding bij.

In veel tradities heb je het idee van een ‘beginnersmind’: je realiseren dat de persoon die je vandaag ontmoet niet meer dezelfde is als die je gisteren ontmoette. Zij of hij heeft nieuwe dingen meegemaakt. Steeds opnieuw kijken. Je bewust zijn van je geest die op zoek gaat naar iets vertrouwd, naar: heb ik dit al eens meegemaakt? Ja, je hebt het al eens meegemaakt, maar het is ook een beetje anders. Kun je daar nieuwsgierig naar zijn?

Ik heb zo’n leraar gehad. Het was het eerste jaar dat hij lesgaf. Ik snapte niks van zijn vak, wiskunde. Hij werd nieuwsgierig. Hoe komt het dat jij niet snapt wat de anderen wel snapten en wat voor mij, docent zo vanzelfsprekend is? Hij wilde dat net zo graag begrijpen als ik zijn wiskunde wilde begrijpen. Ik was heel blij met de meerdere voldoendes voor wiskunde op mijn rapport dat schooljaar. 

In de online onderwijs-Sangha staan we stil bij dit soort uitdagingen. Om van elkaar te leren en goed voor onszelf te zorgen. Dan kunnen we ook goed voor de kinderen zorgen.  Meer informatie over ons vind je hier.  Je bent van harte uitgenodigd om online deel te nemen komende zondagavond. Als je deel wilt nemen, kun je een mail sturen naar Baltus van Laatum, die je dan een link stuurt van onze bijeenkomst.

Joost Vriens was docent Levensbeschouwing en is nu bezig om een bijdrage te leveren aan het verbinden van mindfulness met onderwijs en onderwijsvernieuwing.