‘Dat school hè, dat is toch wel het stomste in je leven’

2 oktober 2017

Elke dag gaat mijn zoon van zeven huppelend naar school. Hij heeft lieve juffen, leuke vrienden en een fijne klas. Sinds hij in de middenbouw zit, is het best even wennen. Aan het eind van de week is hij wel eens moe, maar klagen doet hij nooit. Tot hij de afgelopen week bij me in de auto stapte om naar school te gaan en zei: 'Dat school hè, dat is toch wel het stomste in je leven.' Een uitspraak die ik niet verwacht had.

Hij zei er nog achteraan: 'Ja, want je moet de hele tijd maar zitten en werken. Buiten kan je tenminste spelen.' Ik kon de opmerking niet rijmen met hoe ik hem altijd naar school zie gaan. Direct gaf ik toe aan mijn instinct om hem te willen troosten, het te willen sussen, er iets leuks tegenover te zetten. Dus zei ik enthousiast: 'Maar ja, je hebt wel hele lieve juffen en leuke kinderen in de klas, toch?' Maar de achterbank bleef stil, hij reageerde niet meer.

Nadat ik hem op school afgezet had, reed ik door naar het NIVOZ in Driebergen. Daar hadden we een ontmoetingsdag, een dag waarop we met elkaar in gesprek gaan over ons werk. Ik luisterde naar indrukwekkende verhalen uit de praktijk van NIVOZ-docenten Suzanne Niemeijer en Ellen Emonds. Zij reflecteerden op een kwetsbare manier op hun eigen gedrag toen ze voor een groep stonden bij wie het niet helemaal liep zoals ze vooraf in hun hoofd hadden. Er werd daarin veel gevraagd van hun pedagogische kwaliteiten, hun menselijke kwaliteiten. Hadden ze ter plekke gereageerd zoals ze, terugkijkend, hadden willen of moeten reageren? Hadden ze het ook anders, misschien wel beter, kunnen doen? En zo ja, hoe dan? Alle collega’s hadden aandachtig geluisterd en dachten mee. Een belangrijk punt dat eruit naar voren kwam was dat niet te snel ‘oordelen’, maar doorvragen en vragen stellen op zo’n moment misschien wel het beste is dat je kunt doen om de ander en de situatie te leren begrijpen. Leren vanuit verwondering.

Hun verhalen zetten binnen in mij van alles in beweging. Ik sta niet voor een groep, maar ik ben wel opvoeder, ik heb kinderen. En misschien reageer ik soms ook te vaak vanuit mijn instinct of vanuit dat wat ik ken uit het verleden, in plaats van heel bewust. Mijn gedachten dwaalden af naar die ochtend, toen ik met mijn zoon in de auto zat. Had ik daar nou wel goed aan gedaan, om dat wat hij zei zo te sussen? Het gesprek stond er in elk geval direct helemaal stil van. Ik voelde ineens dat ik een kans gemist had om hem beter te leren kennen. Ik had door kunnen vragen naar wat hij bedoelde, vragen kunnen stellen om meer inzicht te krijgen in zijn gedachten over school. Maar in plaats daarvan suste ik het, en daarmee was niet alleen mijn kans op een gesprek verkeken, maar ook een manier om dieper contact met hem te krijgen.

Begrijp me goed, ik wil mezelf hier niet om veroordelen, of tegen mezelf zeggen dat ik het “fout” heb gedaan. Maar ik wil me wel bewust zijn van mijn gedrag en het effect ervan op mijn kind. Even stilstaan bij hoe het ook had gekund. Dat is wat onze ontmoetingsdag mij persoonlijk opgeleverd heeft.

Eenmaal thuis heb ik tegen mijn zoon gezegd dat ik het eigenlijk heel jammer vond dat ik niet zo goed naar hem geluisterd had, en gevraagd of hij nu zin had om het uit te leggen, zodat ik het beter kon snappen. Ik voelde dat hij die uitnodiging wilde aannemen, en gelukkig kwam hij ook los, ondanks dat het al bijna bedtijd was. Ik kreeg een tweede kans van hem, maar een volgende keer ga ik proberen om mijn eigen gedachten en gevoelens wat meer bij me te houden en zijn verhaal er te laten zijn. Kijken hoe dat bevalt.

Joyce van den Bogaard is (eind)redacteur bij hetkind en moeder van twee kinderen.
---
Pedagogische tactmomenten als deze kunnen ongelooflijk veel energie geven! In onze trajecten Pedagogische Tact leer je om die momenten zelf te creëren, waardoor je nog vaker weet wat je moet doen op momenten dat je niet meer weet wat te doen. Je leest er meer over op onze pagina over Pedagogische Tact.

---