'Autisme genezen is barbaars en uit de tijd!'

27 maart 2015

In het kader van de komende  Autismeweek (vanaf 28 maart) klom docent Pascal Cuijpers al eens eerder in de pen. Hij toont zijn grote verontwaardiging over de groeiende (wetenschappelijke) beweging die van zins is autisme te bestrijden en te genezen. 'Autisme genezen is barbaars en uit de tijd!' schreef hij eerder voor NRC Next. 'Voor elk syndroom, afwijking, beperking of wat voor soort van ‘anders zijn’ dan ook, is tegenwoordig een bijpassend recept en oplossing voor handen om de gewenste of gevraagde ‘norm der normaalheid’ te kunnen bewerkstelligen. Gelukkig vaak tegen beter weten in.'


Ooit werd er hardnekkig geprobeerd om van homoseksuele mensen ‘normale’ hetero’s te maken. Vallen op iemand van hetzelfde geslacht was immers een ziekte. Uiteraard tevergeefs.Daarna werden leerlingen op basisscholen gedwongen om met rechts te schrijven. Een uiterst frustrerend en tegennatuurlijk gevoel voor de linkshandigen van destijds. En nu probeert men kinderen met autisme te ‘genezen.’

The New York Times schreef onlangs een artikel over kinderen die blijkbaar inmiddels genezen zijn verklaard door middel van intensieve therapie en scholing (…). Belangengroepen voor autistische personen bestrijden echter ten zeerste dat autisme genezen moet worden. Zelf vind ik het schokkend en tegen mijn ethische normen ingaan om kinderen al dan niet te ‘genezen’ van autisme. Daarnaast lijkt het alsof we door deze berichten keihard terug worden geworpen in de tijd, waarin homo’s en linkshandigen gedwongen werden om zich zo maatschappelijk mogelijk aan te passen.

In het boek ‘Wij zijn ons brein’ (Dick Swaab), wordt ook stilgestaan bij het autismefenomeen. Swaab beweert hierin dat autisme nog maar kort wordt gezien als een ontwikkelingsstoornis, waarvan de basis ligt in de baarmoeder. Voordat deze bevindingen bekend werden - nu pas zo’n dertig jaar geleden - werd na langdurige onderzoeken door deskundigen aan de ouders medegedeeld dat hun kind ‘anders’ was en dat dit wellicht te maken had met de opvoeding. Uitspraken van Leo Kanner - de ontdekker van autisme in 1943 - waren mede debet aan het feit dat psychologen aan de ouders van autistische kinderen meegaven dat ze voor een deel zélf schuldig waren aan het ontwikkelen van autisme bij hun kind. Hij beweerde immers dat autisme de schuld was van het ontbreken aan warme contacten met de moeder. Waarin hadden zij gefaald?

Nu de wetenschap een zogenaamde inhaalslag probeert te maken op het gebied van het bestrijden van autisme bij kinderen, lijkt ook de biomedische wereld hierop in te spelen. Katherine Reid, een Amerikaanse biochemicus, denkt op een simpele en doeltreffende manier autisme bij kinderen te lijf te kunnen gaan. Zij beweert dat een sterke vermindering van de inname van mononatriumglutamaat (MSG oftewel E621) kan leiden tot het genezen van autisme. Volgens haar heeft een E621-arm dieet inmiddels baat gehad bij 74 van de 75 geteste kinderen met autisme. Wetenschappers zeggen echter dat er geen enkel wetenschappelijk bewijs is voor de bevindingen van Reid.

Er zijn daarnaast ook bevindingen dat autisme niet valt te genezen. Dat men probeert dit op allerlei geforceerde manieren wél te doen, is gebaseerd op een gevoel van onmacht, onwetendheid en het almachtige streven naar perfectie. Het zit blijkbaar in de mens om alles wat afwijkt te stigmatiseren en naar eer en geweten te verklaren, te onderzoeken en/of te verbeteren.

Voor elk syndroom, afwijking, beperking of wat voor soort van ‘anders zijn’ dan ook, is tegenwoordig een bijpassend recept en oplossing voor handen, om de gewenste of gevraagde ‘norm der normaalheid’ te kunnen bewerkstelligen. Gelukkig vaak tegen beter weten in.
Daarnaast kunnen autistische mensen zich vaak geen leven voorstellen zonder hun kenmerkende levensstijl en zou een wereld zónder autisten er kleurloos en onderontwikkeld uitzien (denk hierbij aan de vele geniale en beroemde autisten uit de geschiedenis).

Laten we dan ook in plaats van het bestrijden en oplossen van autisme, proberen om deze mensen te helpen en te ondersteunen. Want genezen zit er niet in. Ouders, docenten en coaches kunnen wel een omgeving creëren, waarin een autistisch iemand volledig tot ontplooiing kan komen. Met de juiste benadering, begeleiding én vrijheid zullen zij tot veel moois in staat zijn.

En enkel dát is pas een gegeven dat in onze huidige tijd en maatschappij thuishoort!

Pascal Cuijpers is docent beeldende vorming op het Connect College in Echt.