Thuisonderwijs: wat sommige ouders ervan leerden

30 april 2020

Niet alle ouders en kinderen hebben moeite met thuisonderwijs. Kinderen die hun schooltijd sowieso makkelijk doorkomen en ouders die ruimte en tijd kunnen vrijmaken, bijvoorbeeld. In haar omgeving komt Gesineke Veerman verschillende ouders tegen die er wel de voordelen van inzien. Wat leerde(n) zij van thuisonderwijs?

1. Dat het thuis werken veel efficiënter gaat dan op school. We schakelen snel en soepel over van het ene vak op het andere. Als er geen uitleg nodig is, wordt die ook niet gegeven, en als ons kind ergens niet uitkomt, is er meteen hulp. Kortom: we houden uren over! Die tijd benutten we om leuke projecten toe doen, en om heel lang buiten te spelen met andere kinderen terwijl mama aan het werk is.
2. Dat ons kind heel gemotiveerd is om te leren en elke dag zonder morren aan zijn schoolwerk begint.
3. Dat er dingen zijn waar ons kind moeite mee heeft, die de leerkracht niet zijn opgevallen. Mijn zoon deed wel heel lang over zijn rijtjessommen. Wat bleek? Hij kende zijn tafels slecht. Opgaven die hij moeilijk vond, sloeg hij over, 'omdat school alleen maar makkelijk moet zijn'. Nu doen we het juist andersom: eerst de moeilijke opgaven, dan de makkelijke.
4. Dat er dingen zijn die de school laat liggen. Toen mijn zoon zijn eigen verbeelding mocht gebruiken bij het beantwoorden van een vraag jammerde en snikte hij: 'Help! Wat MOET ik invullen?' Hoe kon het dat hij zo reageerde, terwijl hij urenlang verwikkeld kan zijn in doen-alsof spel met zijn vriendjes, boeken met fantasieverhalen verslindt, en bepaald niet op zijn mondje is gevallen? Nadat we samen vreselijk hadden gelachen om de taalfouten in zijn taalboek, ging het al een stuk beter.

'Ik wil ieder jaar wel een maand thuisonderwijs geven', zeg ik.
'Ik wil altijd thuisonderwijs', zegt mijn zoontje.

Is dit bijzonder? Helemaal niet. We horen al jaren van ouders die thuisonderwijs geven dat ze tijd genoeg hebben om een keer per week naar een museum te gaan. Mijn vader kreeg tijdens de oorlog noodgedwongen thuisonderwijs, en kon daardoor meteen twee klassen overslaan. En er zijn genoeg internationale voorbeelden van mensen in de wetenschap of andere hoge posities die thuisonderwijs kregen.

Wat betekent dit voor het onderwijs op school?
Een goede ontwikkeling, mits leerkrachten en leidinggevenden de moed hebben om de kracht van thuisonderwijs te erkennen, en deze durven benutten om hun eigen onderwijs te verbeteren. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat kinderen die dat wel nodig hebben zo snel mogelijk voltijds terug naar school kunnen. Denk aan kinderen die in een onveilige thuissituatie zitten omdat papa nogal losse handjes heeft bijvoorbeeld, of kinderen die ouders hebben die niet in staat zijn om hen bij het schoolwerk te helpen. Dit kan, omdat er andere kinderen zijn die zonder problemen door kunnen met thuisonderwijs.

In de toekomst zouden scholen tijdelijk vrijwillig thuisonderwijs kunnen inzettten als oplossing voor het lerarentekort. Maar bovenal zouden zij thuisonderwijs kunnen benutten om zichzelf in staat te stellen om meer aandacht te geven aan kinderen die dat ècht nodig hebben.

Gesineke Veerman is zelfstandig methodiekontwikkelaar. Zij heeft veel ervaring met kinderen met een migratieachtergrond en projecten rond creativiteit, filosoferen met kinderen en burgerschap.