Pedagogische momenten tijdens het schoolkamp

30 juni 2022

'Zou jij daar bij die blokjes willen gaan staan, zodat de kinderen er niet over kunnen struikelen?' Ik ben een avondje op het schoolkamp van mijn zoon, en merk dan weer eens op hoeveel momenten er wat gevraagd wordt van je pedagogische kwaliteiten en hoe onverwacht dat vaak ook komt.

Als ik aankom bij de kampeerboerderij van het kamp, kijk ik mijn ogen uit. Wat een fantastische locatie: veel ruimte en lucht, en een boel uitgelaten kinderen! Ik besluit op zoek te gaan naar mijn zoon en tref hem aan in het speeltuintje in het bos. We knuffelen elkaar en hij wil me graag de speeltuin laten zien, te beginnen bij de kabelbaan. Helaas is daar net niemand mee aan het spelen, en dan moet je dus zowel de kabelbaan naar de toren toe slepen als op die toren klimmen, en dat lukt niet. Mijn zoon sleept het zitje naar de toren en net als ik op wil springen om het zitje voor hem vast te houden zodat hij de starttoren op kan klimmen, komt er een meisje uit de klas aangeklommen dat het van me overneemt. Maar in plaats van te wachten tot mijn zoon ook op de toren staat, negeert ze hem volledig en roept ze er twee vriendinnen bij die allemaal in de rij voor mijn zoon gaan staan, waardoor hij inmiddels vierde in de wachtrij is. Ik vind het moeilijk om aan te zien, maar besluit het te laten gaan. Maar net als de derde in het rijtje op het punt staat op het zitje te springen, is het acht uur en worden alle kinderen terugroepen naar het kamphuis.

Mijn zoon is een plichtsgetrouwe jongen, dus netjes loopt hij het trapje weer af. Wat doe ik nu? Grijp ik in of laat ik ook dit gaan? Ik besluit om het zacht aan te pakken, niet te confronterend: 'Als je ook nog even van de kabelbaan af wil, kan dat best even hoor, die ene minuut extra maakt niks uit. Jij was hier als eerste immers.' Maar nee, het lukt hem niet om te schakelen, en gelaten wandelt hij naar het kamphuis. Ik blijf achter met een vervelend gevoel. Ja, natuurlijk moet hij voor zichzelf opkomen. Maar het zou ook fijn zijn als de drie meiden uit zichzelf hadden laten zien ook oog te hebben voor hem en zijn inspanning om de kabelbaan te regelen. Ik weet niet waar ik goed aan had gedaan.

Dan is het tijd voor Levend Stratego! De bovenbouwgroep van mijn zoon verzamelt zich weer in het speelbos van het kamphuis, en naast de leerkracht en een stagiaire zijn er ook een paar ouders om te helpen bij het spel. Nadat de kinderen uitleg hebben gekregen over het spel en aandachtig naar de groepsindeling hebben geluisterd, krijgen een paar ouders de vraag om bij een speeltoestel te gaan staan, zodat de kinderen zich er tijdens het rondrennen voor het spel niet aan kunnen stoten.

Aanvankelijk lijkt het me een goed plan, maar niet veel later bedenk ik me dat de kinderen hier al 1,5 dag zijn en het speeltuintje al op hun duim kennen. En ook: wat is er mis met een valpartij in een bos? Zei de fantastische kinderarts en pedagoog Janusz Korczak niet ooit 'Elk kind heeft recht op respect voor zijn fouten, zijn kapotte knie, zijn gescheurde jas....?' Ik besluit om dus maar gewoon op een bankje te gaan zitten en eerst eens te zien wat er gebeurt. Zoals ik al verwachtte, houden de kinderen prima rekening met de speeltoestellen. De enige blessure die opgelopen wordt, is door een kind dat met zijn oog in een doornenstruik loopt. Ontzettend pijnlijk, maar zo zie je maar dat de natuur (en de wereld) niet beheersbaar is. Verder is er nog wat verdriet bij kinderen die baalden dat ze verloren hadden, en boosheid over mogelijk vals spelen door de andere partij. De leerkracht heeft het er druk mee.

Om tien uur is het tijd om afscheid te nemen. Mijn zoon is moe, hij werd al om 6 uur gewekt door wakkere klasgenoten, en ineens wordt het hem te veel. Hij komt huilend naar me toe en zegt dat hij heimwee heeft. Even schiet de vraag door me heen of ik er dan wel goed aan heb gedaan om te komen, omdat het elkaar zien misschien die heimwee getriggered heeft. We houden elkaar stevig vast en ik vertel hem dat ik alle vertrouwen in hem heb en dat hij het kan. Terwijl we dat gesprek hebben, vraagt een stagiaire aan hem om naar de slaapzaal te gaan om zijn pyjama aan te doen, en hij stemt toe, want ja, plichtsgetrouw, maar ik voel zijn aarzeling. Ik zeg hem dat hij best even nog mag knuffelen als hij dat wil en dat hij niet over zijn grenzen moet gaan. Dat dit nu even belangrijker is. De stagiaire pikt het goed op en geeft hem de ruimte om goed afscheid te kunnen nemen.

Twee uurtjes als moeder op een schoolkamp, en zoveel pedagogische momenten en beslissingen die in een seconde genomen moeten worden, en die misschien soms wel, maar zeker soms ook niet goed uitpakken. Het maakt mijn respect voor leerkrachten alleen nog maar groter!

Joyce van den Bogaard is eindredacteur bij NIVOZ en moeder van twee kinderen.