Over vertragen en verstillen

4 februari 2019

Er wordt zoveel over meditatie en mindfulness geschreven tegenwoordig, en dat is prachtig, maar het zou zover niet moeten hoeven te komen. Kris Van Den Broeck werkt in een intense omgeving: met jonge kinderen, in een drukke stad vlakbij Brussel, waar van alles aan de hand is. Nu ze voor langere tijd thuis is, ontdekt ze het belang van vertragen. Ze pleit ervoor om alles een tandje trager te doen. Op het ritme van de kinderen en niet andersom. Veiligheid, rust en geborgenheid. Luisteren. Het is de enige weg om werkelijk te ‘zien en te horen’ wat er gebeurt in de klas en met kinderen. In hun beleving.

Ik werk in Sint-Jans-Molenbeek, net ten westen van Brussel, en dat is best een heftige intense omgeving. Een trein ‘s ochtends overvol mensen, de piepende signalen van de metro, deuren die met veel lawaai open en dichtslaan, het geluid van huilende kinderen, of iemand die staat te roepen, de drukte van de markt waar ik ‘s ochtends doorheen stap, sirenes doorheen de dag, het artificiële licht in de lokalen, de akoestiek in de eetzaal,… Als ik er zo bij stilsta, is het wel een heleboel ‘prikkels’ op een hoop. Maar ik werk al als kleuterjuf sinds 1982, dus zal er wel genoeg zijn wat me in die job houdt. En in Molenbeek :-)

Er bestaat voor mij geen mooier werk dan wat ik doe. Tussen de kinderen zitten, letterlijk, met gezellig gewoel en gespeel rondom mij, en kijken naar hoe boeiend dat toch allemaal is. Overal gebeurt wel iets en al die kleine mannen dagen mijn creativiteit voortdurend uit. Samen prutsen, knoeien, lijmen, tekenen, schilderen, buizen bij elkaar binden, met planken een glijbaan maken, ladders opkruipen, zingen en tiktak spelen, onnozel doen en lachen en knuffelen…

Jaja, er moeten ook nog heel veel andere dingen op een dag. Er zijn ook ouders die te woord gestaan moeten worden, er zijn werkgroepen en vergaderingen, toezichten, feesten, overlegmomenten, nieuwe kindjes die opgevangen moeten worden (en dat is lang niet altijd zo vanzelfsprekend), wenmomenten en huisbezoeken, voor- en naschoolse contacten met ouders…. er is heel veel naast die klas.

Maar ik doe dit werk nu bijna 36 jaar en ben het nog lang niet moe. Alleen vraagt het wel tot bijna het uiterste van mijzelf.

Dat ik zo slecht slaap, doet er geen goed aan. Het is ook de reden dat ik op dit moment een tijdlang in ziekteverlof ben. Maar ik heb ondertussen al wel een en ander geleerd. Namelijk hoe belangrijk het is dat ik ruimte en tijd moet hebben naast dat werk om bij te tanken, om voor mezelf te zorgen vooral. Eten, slapen, ik doe veel yoga en ademsessies, ik mediteer en doe yoga nidra ‘s avonds, dus eigenlijk staat vanaf dat ik thuiskom tot ik ga slapen, mijn avond in het teken van ‘wat heeft mijn lijf en geest nodig om tot rust te komen en alles te verwerken zodat ik een goeie nacht heb?’

En nu ik even thuis ben, staat mijn hele dag in het teken van een goeie nachtrust. (Vermoeiend soms ;-)). En dat is iets waar ik altijd rekening mee (zal) moet(en) houden. Dat ik niet nog veel dingen kan gaan doen, dat ik vooral heel goed de tijd moet nemen om te zorgen voor die rust. Iets waar niet-hsp-ers misschien veel minder mee bezig zijn (alhoewel …  het schrijnende aantal burnouts tegenwoordig…).

Bovendien hoor ik op oudercontacten erg vaak dat kinderen op die jonge leeftijd toch wel veel nachtmerries hebben, niet goed slapen, ‘s nachts bij de ouders in bed kruipen of wat lopen te wandelen door het huis. En als ik daar nu zo bij stilsta is daar misschien wel een reden voor: (te) veel kinderen in een klas en dus vaak veel rumoer, veel kinderen op de speelplaats, in een eetzaal allemaal samen...

Maar toch, daar pleit ik voor: ervoor durven gaan om alles een tandje trager te doen lopen. Op het ritme van de kinderen en niet andersom. Veiligheid, rust en geborgenheid. Luisteren. Tijd om te luisteren en te kijken. Het is de enige weg om werkelijk te ‘zien en te horen’ wat er gebeurt in de klas en met kinderen. In hun beleving.

Er wordt zoveel over meditatie en mindfulness geschreven tegenwoordig, en dat is prachtig, maar het zou zover niet moeten hoeven komen. Er zou gewoon meer tijd moeten kunnen zijn. Vertraag-tijd. Verstil-tijd.

Tijd maken om te luisteren en te kijken. Tussen de kleuters kunnen gaan zitten en kijken. En hier en daar een interventie doen als het nodig is. Verstillen en vertragen. Ik denk dat de hele wereld daar beter van kan worden. (Maar nogmaals… niemand hoeft akkoord te gaan, het is mijn persoonlijke mening).
Om Shanti.

Kris Van den Broeck is leerkracht op basisschool Vierwinden in Sint-Jans-Molenbeek. Zij schrijft ook op haar eigen blog.