Over regels en maatwerk

13 juni 2024

‘In onze klas oefenen we die maatschappij. En daar gaat Nederland over een paar jaar van profiteren.’ Judith Louter is mentor in het praktijkonderwijs en haar valt op hoe vaak haar leerlingen te laat komen door dingen die ze ‘overkomen’.

Regels. Ze zijn er om ons te helpen. Om iets van te leren. Zoals de regel op onze Praktijkschool dat je vanaf de derde keer te laat een uur moet nablijven. Deels om verloren tijd in te halen, deels om te leren dat een keuze (te laat vertrekken) een consequentie (vrije tijd inleveren) heeft. Het is een regel die over het algemeen best goed werkt. Toch blijven onze leerlingen regelmatig te laat op school komen. Als ik door de verzameling meld-briefjes blader, valt het op dat de reden niet zelden te maken heeft met iets dat hen overkomt. Een spin op je fiets. Een bus die te vroeg vertrekt. Een ruzie onderweg.

Mentor zijn in het Praktijkonderwijs betekent goed kijken. Naar de leerling en wat hen overkomt. Als mentor ben ik voortdurend bezig om mijn leerlingen aan het leven (dat wat hen overkomt) te matchen. Hoe zorg ik dat M. een stapje vooruitdenkt zodat ze ‘s ochtends kan dealen met ‘spin op fiets’ en toch op tijd in de les is? Hoe help ik J. om de ander in zijn waarde te laten als deze hem met zijn onophoudelijke getik mateloos irriteert? Wat heeft M. nodig om te laten zien wat hij in huis heeft en vertrouwen te geven aan een ander?

In het Praktijkonderwijs gaat het om maatwerk. In mijn tweede klas zijn dat vijftien maatwerktrajecten dit jaar. Die trajecten gaan in het derde en vierde jaar (en soms nog verder) door. Met als hoogste doel dat de leerling succesvol stageloopt, werk vindt of doorstroomt naar een mbo. Succesvol betekent bij ons dat leerlingen zelfstandig kunnen functioneren in, en een bijdrage leveren aan, onze maatschappij.

Regels. De één raakt er opstandig van, de ander kalm. Een maatschappij kan pas functioneren als er duidelijke regels zijn. Als je vrij bent om je te bewegen, mits je stopt bij de grens van een ander.

In onze klas oefenen we die maatschappij. En daar gaat Nederland over een paar jaar van profiteren. Wat zou het mooi zijn als onze leerlingen hiervoor de erkenning krijgen die ze verdienen.

Judith Louter is mentor en docent AVO op Accent Praktijkonderwijs in Nijkerk