Niet alles in het leven laat onze leerlingen met een schone lei beginnen

8 september 2017

 

In alle regio’s zijn we gestart aan het nieuwe schooljaar: met frisse moed en een figuurlijke schone lei. De klassen zijn schoon en ingericht, de plannen liggen klaar en de bureaus staan er netjes geordend bij. Niet alles in het leven laat onze leerlingen met een schone lei beginnen, bepaalde gebeurtenissen en ervaringen veranderen het leven voorgoed. Deze verlieservaringen gaan vaak stilletjes met de leerlingen mee. En ondanks het feit dat we kinderen graag voor verlies zouden willen beschermen kunnen we dit niet. Het is dichterbij dan we denken. Ook Esther Ruël Engelman, leerkracht in groep 1, maakte als klein meisje een enorm verlies mee.

Het meemaken van een ernstige ziekte of de dood van een dierbare is bij basisschoolleerlingen de meest voorkomende ingrijpende levensgebeurtenis. Ongeveer 6400 kinderen per jaar in Nederland verliezen een ouder en 2000 kinderen verliezen een broertje of zusje (Spuij, 2017).

28 jaar geleden was ik zelf zo’n kind dat elk schooljaar weer met stil verdriet in de klas zat. Uiteindelijk maakte het ‘weten’ en luisteren van de leerkracht voor mij een verschil. Dit was een stukje erkenning dat ik nodig had. Het ging niet om antwoorden; rouw en verlies kennen geen oplossing. Wel zijn erkenning en herkenning essentieel voor de verdere ontwikkeling van een kind.

Met deze feiten in het achterhoofd gun ik je voelsprieten om verlies in het leven van de leerling te zien. En echt, je hebt voelsprieten, anders was je geen leerkracht geworden. Ondanks alle drukte en de vele werkzaamheden die ook het dit schooljaar op je wachten wil ik je het volgende vragen.

Wil je het kind dat een ernstig verlies meemaakt echt zien?
Wil je het leerlingvolgsysteem extra checken als je twijfelt over heftige gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden in de levens van kinderen?
Wil je moeilijke en heftige gebeurtenissen samen delen met je collega’s, het als een team dragen? Ook dat voelt een kind.
Wil je vragen hoe het gaat met een kind? Of het kind iets wil vertellen?
Wil je het kind structuur bieden met wat extra ruimte?
Wil je met je hart bij het kind zijn? Weten wat er aan de hand is, dit voelt een kind.
Wil je er vertrouwen in hebben dat een kind sterke schouders heeft?
Wil je het onderwerp niet uit de weg gaan omdat je bang bent dat je het verkeerd doet?
Wil je meewandelen in door het voorgoed veranderde leven van het kind?  Samenwandelen is vaak prettiger dan alleen.
Wil je onthouden dat er geen oplossing is voor een persoonlijk verlies? Erkenning en herkenning kunnen wel ondersteunen.
Wil je jezelf in acht nemen en hulp inschakelen als het te zwaar is? Ook dat is zorgen voor een kind.

Dank je wel lieve leerkracht!  Later zal een kind hier nog aan denken! Ik weet er alles van: ik was zelf zo’n kind.

Esther Ruël Engelman is leerkracht in groep 1 op de Nutsschool Bezuidenhout in Den Haag en rouw- en verliesbegeleider en kindercoach bij Mijn gouden traan.