Motivatiecollege

24 oktober 2018

Hoe kan een leraar de motivatie van zijn of haar leerlingen beïnvloeden?’ Met die vraag startte universitair docent Amber Walraven haar 45 minuten durende college, met het idee dat de studenten (in opleiding tot leraar) die vraag aan het einde van de les zouden kunnen beantwoorden.

Dit is een vertaling van Walravens originele, Engelstalige blog.

Vorige week was het onderwerp van mijn college motivatie. De studenten hadden ter voorbereiding twee hoofdstukken moeten lezen uit een van de boeken die we gebruiken (Gemotiveerd leren en lesgeven). De hoofdstukken gingen over verschillende theorieën over motivatie, met een focus op de Zelfdeterminatietheorie, en de onderdelen competentie en autonomie (en hun relatie).

‘Hoe kan een leraar de motivatie van zijn of haar leerlingen beïnvloeden?’ Met die vraag startte ik mijn 45 minuten durende college, met het idee dat de studenten die vraag aan het einde zouden kunnen beantwoorden. Ik vroeg de studenten vervolgens drie dingen op te schrijven:

1. Of ze gemotiveerd waren op school voor het vak waarin ze zich nu specialiseren als leraar, en:
2. Wat hun motivatie (destijds) beïnvloedde?
3. Drie dingen die hen motiveert en drie dingen die hen demotiveren tijdens hun opleiding nu tot leraar

Waarom zou het voor een leraar belangrijk zijn om te weten of en hoe hij/zij de motivatie van zijn leerlingen kan beïnvloeden? was mijn vervolgvraag. Daarna bespraken we wat motivatie is, wat ervan op invloed kan zijn en welke soorten motivatie er zijn. Samengevat spraken we over intrinsieke versus externe motivatie, psychologische basisbehoeften (competentie, autonomie, relatie) en leeromgevingen (motiverend, permissief, controlerend, uitdagend).

Allemaal boeiende concepten, maar wel theoretisch. Hoe ziet dit eruit in de praktijk? Om dat te illustreren, liet ik de studenten een stuk zien uit de tv-serie Dreamschool: de les van hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder. Ik stopte het filmpje ongeveer elke tien seconden om de studenten te vragen wat ze hadden gezien en waarom dat werkte (om ze zo uit te dagen de eerdere concepten toe te passen). Daarna deelden ze hun aantekeningen met elkaar en hebben we een lange lijst gemaakt met de dingen die we observeerden. Die lijst hebben we vergeleken met de literatuur.

Tot slot vroeg ik de studenten weer te kijken naar hun antwoorden op mijn eerste vragen over hun motivatie: op school, voor hun opleiding en wat wel en niet bij hen werkt. Ook noemde ik dat ik open sta voor feedback voor deze lessen en hoe ik invloed kan hebben op hún motivatie.

Als laatste vroeg ik de studenten wie antwoord kon geven op de openingsvraag (‘Hoe kan een leraar de motivatie van zijn of haar leerlingen beïnvloeden?). Er werden veel handen in de lucht gestoken. Op basis van de literatuur, de video en eigen ervaringen kwam het antwoord neer op: bieden van structuur en autonomie, echt contact maken met leerlingen, vertalen van de stof naar leefwereld, betekenisvol maken van de stof, complimenten geven, waarderen van input van leerlingen. Ik kijk ernaar uit om samen met de studenten te achterhalen hoe en wanneer ze dit in hun praktijk kunnen brengen, op hun eigen manier!

P.S. Ik vertelde dat ze nu weten hoe je motivatie kunt beïnvloeden, maar wisten ze ook hoe je leren kan beïnvloeden? Daar gaan we dan de komende tijd mee bezig! 

Amber Walraven is universitair docent aan de Radboud Docenten Academie in Nijmegen.