Lesgeven in de stad die nooit slaapt

21 november 2017

Op reis naar een aantal prachtige scholen in New York en Boston: wie wil dat nou niet? Manon Ketz maakte de reis langs deze zogenaamde Essential Schools afgelopen oktober en kwam vol inspiratie terug. ‘Ik hoorde een zesjarig meisje aan haar groep en haar leerkracht uitleggen wat het betekent als je 'confident' bent. En hoe dat dan voelt. En een meisje van 15 kon ons uitstekend uitleggen, aan de hand van haar portfolio, wat ze ontdekt had over haar manier van leren.’ Lees hier het reisverslag van Manon!

We zijn terug van een intensieve en inspirerende studiereis. Met een geweldige groep leerkrachten, ondersteuners en directeuren ben ik op bezoek geweest bij de zogenaamde Essential Schools in Boston en New York, scholen die zoveel mogelijk alle kinderen die aankloppen een passend aanbod doen. Die, juist omdat er verschillen in kansen en mogelijkheden tussen kinderen zijn, gelijkwaardigheid (equity) nastreven. Op deze scholen doen ze dat vanuit de “Essentials”, wat wij kernwaarden zouden noemen. Dat levert interessante keuzes op, zoals een minder breed, maar veel dieper onderwijsprogramma, waarin leerlingen zichtbaar betrokken met hun eigen leren bezig zijn. Kinderen die zó in hun werk en activiteiten zitten dat het er vanaf spat.

Onder de indruk was ik onder andere op Mission Hill public school. Ik hoorde een zesjarig meisje aan haar groep en haar leerkracht uitleggen wat het betekent als je 'confident' bent. En hoe dat dan voelt. Dat kwam er schijnbaar 'zomaar' uit, toen de leerkracht vroeg naar een plaat, een illustratie bij een verhaal. Die was van het boomhuis dat de jongen in het verhaal had gebouwd.

Op Francis W. Parker Charter Essential School kon een meisje van 15 ons uitstekend uitleggen, aan de hand van haar portfolio, wat ze ontdekt had over haar manier van leren. Dat ze leerde, na een goede instructie van haar docent, door te onderzoeken en praktisch te doen. Geen sneu verhaal over hoe ze helaas niet in staat was naar de universiteit te gaan, maar een eigen plan over wat ze wilde worden door met haar handen en hoofd te werken. Ze blies ons omver met haar zelfkennis en gevonden kracht.

Van de allerkleinsten op Castle Bridge School, waar de leerkrachten door middel van co-teaching inclusief onderwijs verzorgen, tot de leerlingen van Boston Arts Academy, die soms letterlijk van de straat op een podium komen te staan, en de hele ouderpopulatie die de school draagt: deze scholen bieden een kans voor je kind om iets van zichzelf te maken in een omgeving waarin je niets cadeau krijgt. Met leerkrachten die hun vak zó goed verstaan, dat de ontwikkeling van de kinderen uitstekend is. We hebben genoten en ontzettend veel geleerd. De kinderen gelukkig ook. En dat is in een land waar vooral het recht van de sterkste geldt, heel erg nodig.

New York is niet alleen een stad die nooit slaapt (de sirenes toeteren nog na in mijn oren) of van de onbegrensde mogelijkheden. Het is ook een stad van extreme uitersten. Er is geen middenklasse, want die is totaal verdwenen. Je bent arm, heel arm of rijk tot heel, heel rijk. Er zit niks tussen. Er zijn mensen die hopen dat het beter wordt, of kinderen die zelf een brief schrijven aan de president om dat ook te vragen. Dappere kinderen, maar ik heb toch maar zijn naam weggehaald op de foto in deze blog.

New York is een stad die binnenkomt en mij zo nu en dan ook echt afstoot. Ik heb moeite om door een chique winkelstraat te lopen, met aan de ene kant van de stoep vuilnis en aan de andere kant slapende daklozen. Op de laatste middag heb ik daarom erg genoten van Central Park. Met een gids die vol vuur vertelde hoe het zover gekomen was dat er zo’n groot park midden in de stad is. Bedoeld voor verbroedering, die ook in het Amerika van de 19e eeuw niet spontaan tot stand kwam. Het is een romantische gedachte, die smeltkroes van culturen. De huidige diversiteit is ook gewoon door hard werk en tijd tot stand gekomen en niet zomaar aan komen spoelen bij het Vrijheidsbeeld.

'Tell me your thoughts'. Op de scholen die we bezocht hebben in Amerika zijn leerkrachten meer dan goed in het stellen van echte vragen aan kinderen en al even geïnteresseerd in het antwoord van het kind. Het tempo in het luisteren en mét (niet tégen) elkaar praten, ligt lager. De diepgang van het leren was er veel groter. Nu we weer thuis zijn gaan we met elkaar doorpraten over hoe we in onze scholen de balans kunnen terugbrengen tussen ‘meten is weten’ en ‘less is more’.

Ik heb mooi werk en ben echt dankbaar om met zo'n grote en diverse groep een reis te hebben gemaakt die ons echt gaat helpen. Het was het meer dan waard. Nu de jetlag nog ;-)

Manon Ketz is voorzitter van het College van Bestuur van De Basis en lid van het College van Bestuur van Fluvius.