Irri-tand

23 januari 2019

‘Kinderen lopen in hun jonge leven tegen heftige gevoelens aan. En daar hebben ze recht op ook. Want ook zij hebben er geen zak aan als wij al hun problemen voor ze oplossen.’ Tessa Otten krijgt een meisje bij zich dat in paniek is omdat haar tand los zit. Haar paniek zorgt bij Tessa voor irritatie, maar het kost slechts een halve dag voordat Tessa ervaart dat de rollen ook wel eens omgedraaid zijn. ‘Ik heb weer eens in een gesprek met een kind ontzettend tegen mezelf zitten praten.’

In de afgelopen weken, waarin in noodgedwongen besloot even afstand te nemen van mijn werk als leerkracht, heb ik veel geleerd. Ik heb geleerd dat de wereld niet ophoudt met draaien als ik even chill aan doe. Ik heb geleerd dat ik er helemaal niks aan heb als andere mensen mijn problemen oplossen. Ik heb geleerd dat ik mezelf veel belangrijker heb gemaakt dan ik (gelukkig maar) eigenlijk ben. En ik heb geleerd dat pijn, angst en paniek onontkoombaar zijn, bij het leven horen en ook altijd weer zullen verdwijnen. En dat deze gevoelens er mogen zijn. (Haha, nee hoor. Dat heb ik nog niet écht geleerd. Toen die levensles werd gegeven was ik waarschijnlijk ziek, maar bij dat hoofdstuk kom ik vast nog!) Gelukkig heb ik niet de illusie dat ik de enige ben die soms doffe ellende ervaart. Ook kinderen lopen in hun jonge leven tegen heftige gevoelens aan. En daar hebben ze recht op ook. Want ook zij hebben er geen zak aan als wij al hun problemen voor ze oplossen.

Afgelopen donderdag. Ik kom net terug van mijn pauze als ik op de gang een meisje hoor huilen. Het is Joyce, een leerling uit de klas van mijn parallel-collega. Ik vraag wat er is gebeurd. ‘Ik, ik..’ snikt ze, gevolgd door iets onverstaanbaars. Ik ga even met haar op de bank zitten om te horen wat er aan de hand is. Ze huilt zo hard dat ik in een reflex met mijn ogen begin te knijpen. Op die manier knijp ik ook altijd met mijn ogen als het regent, in de hoop dat het dan op miraculeuze wijze stopt met regenen. Het heeft nog nooit geholpen. Ook nu heeft het geen enkel effect op het volume en de tranen van Joyce. ‘IK HEB EEN HOEPEL TEGEN MIJN TAND GEKREGEN BIJ HET BUITEN SPELEN EN NU ZIT MIJN TAND LOS EN IK WIL NAAR MAMAAA!’ Ze gilt het uit. Ik kijk naar haar tand en laat haar haar mond spoelen. Ondertussen vraag ik de BHV’er om er even naar te kijken. De tand bleek al los te zitten. Niks aan de hand, of ehh.. tand. Maar Joyce blijft gillen. Ze is compleet in paniek. Ik mag niet te dicht bij haar zitten. Ik mag haar tranen niet deppen. Ik mag geen bekertje water aangeven en al helemaal niet in de buurt van haar mond komen. Ze eist dat ik haar moeder bel. Ze wil nú naar de tandarts.

Vanaf de eerste dag dat ik met kinderen werk, neem ik het heel serieus als kinderen aangeven dat ze verdriet of pijn hebben. In het geval van Joyce valt het me op dat de paniek veel groter is dan de daadwerkelijke pijn. Ik spreek haar bemoedigend toe; ‘Ik zie dat je het eng vindt dat je tand los zit. Daar heb je veel last van. Ik begrijp dat je nu het liefst bij mama wil zijn, maar ik geloof erin dat een losse tand iets is wat wij samen kunnen oplossen. Je paniek is groter dan het echte probleem’. Ik heb mijn zin nog niet afgemaakt en ze begint weer ontzettend hard te gillen en gooit haar schoenen door de gang. ‘Joyce, je mag best bang zijn’ vertel ik haar terwijl ik mijn irritatie probeer te verbergen ‘maar zo hard schreeuwen en gooien met spullen gaat je niet helpen om dit op te lossen’. Meer dan een half uur lang blijf ik bij haar, tot ze eindelijk tot rust komt en terug wil naar de klas.

Vrijdagmiddag. Ik zit voor de zoveelste keer compleet overstuur bij de directeur van onze school, te verkondigen dat het me allemaal echt niet gaat lukken. Dat ik beter voorlopig geen les kan geven. Dat ik misschien beter naar een andere klas kan gaan. Ze kijkt me begripvol aan en spreekt me toe; ‘Ik zie dat je overstuur bent, maar ik geloof erin dat we dit samen kunnen oplossen. Je paniek is groter dan het daadwerkelijke probleem.’ Tjonge jonge zeg. Irritant dit.

Ik heb weer eens in een gesprek met een kind ontzettend tegen mezelf zitten praten. We leren er niks van als anderen onze problemen oplossen. Paniek en angst zullen altijd bestaan maar zijn lang niet altijd helpend.

En knijpen met je ogen helpt ook al niet tegen de regen.

Tessa Otten is in 2017 afgestudeerd aan de Fontys Hogeschool (Kind & Educatie) in Tilburg en vorig schooljaar begonnen als leerkracht op basisschool Klinkers in Tilburg.