Ga op zoek naar de ankers

7 november 2022

Bart Heeling, leerkracht in het speciaal onderwijs cluster 4, brengt Allison van school naar de woonvoorziening waar ze woont. Het scheelt haar veel tijd met een taxibusje en het is voor Bart een mooi moment om de verbinding tussen school en ‘thuis’ warm te houden. Hij voelt hoe Allison uit contact gaat als ze de woonvoorziening naderen.

‘Kijk meester, daar is het, waar al die auto's staan.’
Ik breng Allison van school naar de woonvoorziening waar zij sinds een tijdje woont. M'n collega is ook mee. Het scheelt Allison meer dan een half uur in een druk taxibusje en ik kan op deze manier de verbinding tussen school en 'thuis' wat warmer maken. We hebben na schooltijd eerst samen geluncht en zijn vervolgens in m'n auto gestapt.

Voor Allison is dit het zoveelste adres waar ze woont, nadat ze enkele jaren geleden uit huis is geplaatst. Nog steeds raakt ze in paniek wanneer ze een agent ziet. Een woonadres staat voor haar niet bepaald symbool voor veilig en geborgen.

Onderweg kletst ze honderduit, over haar beste vriendin, over speelgoed, paarden en over haar moeder, haar broer, haar zusje. Die ze soms mag zien. Of niet. Zij praat, wij luisteren.

Wanneer we de parkeerplaats oprijden, merken we ineens een andere houding bij Allison. Afstandelijk, uit contact, glazige blik. Sociaal wenselijk, maar ook een eigen plan trekkend. Ze lijkt te dissociëren. Het is een automatische respons, een copingmechanisme, die haar brein en haar lichaam aannemen. Op deze manier kan ze dealen met een situatie. Ze woont hier nu enkele weken en heeft met verschillende begeleiders te maken. Trauma en hechting. Een wankele combinatie.

Allison springt op de trampoline en staat daarna met haar sokken in het natte gras.

Als we binnen zijn in de gemeenschappelijke ruimte, krijgen we een kopje koffie en thee. We zitten aan de grote tafel en Allison komt erbij.
‘Ik wil m'n kamer niet laten zien hoor, want daar is het een puinhoop.’
En daar is het contact terug, tegelijk met het kopje koffie. Ze associeert weer en de verbinding is hersteld.
‘Prima toch! En we zitten hier ook goed.’

Opeens daalt de gedachte in mij neer; op school drink ik ook een kopje koffie of thee tijdens de start van de dag of tijdens een wisselmoment.

Onderschat niet de waarde van het kopje koffie of thee, als positieve trigger, als anker in het systeem van een kind. Als reminder van warmte en vertrouwen.

Ga op zoek naar de ankers, de positieve triggers bij kinderen en volwassenen met een trauma. En als die onbekend zijn, creëer ze dan.

Bart Heeling heeft in 2011 een master special educational needs als gedragsspecialist afgerond en werkt sinds enkele jaren als leerkracht in het speciaal onderwijs cluster 4.