En de kinderen dan?

4 mei 2020

'Het is leuk hoor, veren in je kont. Maar het is natuurlijk wel totale onzin. Want we kunnen nog zoveel over onderwijs kletsen nu, de hoofdpersonen mis ik wel een beetje in deze wervelstorm van idolatie; onze schoolgaande jeugd zelf. Waar is hun stem?' Zorgcoördinator Kiki Pouwer stelt haar kritische vragen over de plek van kinderen en jongeren in deze coronatijd.

In deze coronatijden, die hoe bizar ook, alweer lijken te wennen - waarin we de zo vreemde en verstilde modus hebben gevonden van een ritme in slow motion - in deze tijden wordt er meer over onderwijs geschreven dan in al die onderbetaalde, afgeschaalde tropenjaren in de decenia ervoor. 

Jaren waarin de gedachten over onderwijs als groots opvoedkundig en vormend instituut waren opgedroogd en wij docenten, als in een huwelijk van 40 jaar, for granted werden genomen.  

Maar nee, we werden wakker. Corona deed ons ontwaken en beseffen. Niet omdat onze kinderen opeens hun meest fantastische lievelingsplek op aarde moesten missen, maar omdat pa en moe thuis aan de slag konden met hun kroost. En dat viel tegen. En hoe blij je dus mag zijn met het onderwijs. Docenten zijn de steunpilaren der natie en zonder hen worden jullie zwaar overbelast en jullie kinderen oliekoekendom!

Ja, het is leuk hoor. Zulke veren in je kont. Maar het is natuurlijk wel totale onzin. Want we kunnen nog zoveel over onderwijs kletsen nu, de hoofdpersonen mis ik wel een beetje in deze wervelstorm van idolatie; onze schoolgaande jeugd zelf. Waar is hun stem? Waar is hun mening in alle nieuws en onnieuwsitems met leraren en vooral directeurs op tv? Meer dan een paar vijfjarigen die op het raam plakken dat ze de juf missen zie ik niet. 

En ik hoor ze ook zeker niet. Hoe komt dat? Waarom wordt er al wekenlang over onderwijs gepraat, maar niet door de jeugd zelf? Hebben zij geen mening? Moeten zij niet iets vinden van hun scholing na de lockdown? Van de eindelijk gevonden en omarmde digitale innovaties? Van de salarissen van mevrouw en meneer voor de klas? Van hoe zwaar het is, al dat lesgeven of desnoods krijgen via Teams?

Eh, nee. Blijkbaar niet. Blijkbaar heeft onze jeugd geen mening over het thuisonderwijs die het waard is om op Tiktok, Insta, Twitter of Snapchat te gooien. Dat is best bijzonder toch? Dat de leerling, de allerbelangrijkste partij in het hele onderwijs, zich zo stil houdt als een muis onder de kast. 

Thuisonderwijs is hier in huis dan ook, met drie jongvolwassen studenten, géén onderwerp van gesprek. Ja, natuurlijk wel als ik het in mijn 'ik doe een poging tot opvoedende thuisdocent/ouder bui' tot een onderwerp bombardeer. Dan wordt er heel snel iets gemompeld van: 'Ja, maandag heb ik mijn mondeling Nederlands online'. Of: 'Mijn digitale toetsen gingen wel ja, denk ik. Ik ga weer gamen'. 

Maar dit zijn uitingen die nooit een wezenlijk andere vorm hebben aangenomen. Zo nonchalant en ongeïnteresseerd waren ze altijd. Wat ik probeer te zeggen is: mijn kinderen hebben nog precies dezelfde grondhouding, emotie en gevoelens (namelijk geen) tegenover hun onderwijs als voor corona. Het boeit ze niet. Ze nemen het zoals het komt. En het komt nu online. So what. Ja, ze zien nu zelf dat ik hard moet werken. 'Had je maar geen docent moeten worden'.  Maar ook die opmerking heb ik al ver voor de lockdown naar mijn hoofd gekregen. 

Ik doe nog één laatste vertwijfelde poging. Tijdens het eten, aan tafel. Toch bij uitstek de plaats voor een goed gesprek. 'Maar eh jongens, wat vinden jullie nou van dat thuisonderwijs?' Vraag ik zo  achteloos mogelijk. Dit waren de antwoorden (met gezichten op Moeten we het hierover hebben? Dit is zo'n typisch volwassenenonderwerp):

'Goed hoor'.

'Gewoon'.

'Niks.'

Als onze grootste “klant” zich zó ongeïnteresseerd verhoudt tot alle verheven, intensieve, schouderklopjes vragende bokkesprongen die wij als docenten op dit moment maken en waarvoor we in de media tot vervelens toe worden geprezen, dan moeten we misschien eens bij onszelf te rade gaan en goed nadenken hoe flexibel we als vakmensen nou eigenlijk zijn. En of we al die loftrompetten echt verdienen. Want zo ontzettend bijzonder zijn die paar weken afstandsonderwijs verzorgen nu ook weer niet lieve collega's. Blijkbaar niet. 

Kiki Pouwer is zorgcoördinator op het ROC van Amsterdam en volgt de Master Ecologische Pedagogiek aan de HU.