De vermoeide leerkracht

13 oktober 2021

‘Heel veel lijkt in het onderwijs te móeten. Dat verstikt. In de wedloop van het “moeten” kunnen we elkaar gek maken. Steeds maar weer diegene bijhouden die op dat moment het hoogste energieniveau heeft, steeds meer in het programma willen stoppen. Dat gaat niemand volhouden. En wanneer dit op jouw school aan de hand is, wie stopt dan de domino? Samen ben jij, samen zijn wij verantwoordelijk voor een fijn werkklimaat. Voor de kinderen, maar ook voor onszelf. Wij allemaal verdienen een werkomgeving die zo in elkaar zit dat wij, kind en leerkracht, tot wasdom komen.’ Sjaak van Moorsel, leerkracht op de Uilenspiegel in Boekel, mijmert over vermoeidheid.

‘Jij bent leerkracht, herken jij het dat veel leerkrachten op dit moment zo moe zijn?’

Deze vraag kreeg ik vandaag. Ik ben leraar. Eenenzestig. Niet de jongste, zou je zeggen. Maar voel ik me vermoeid? En het antwoord is op dit moment nee. Maar hoe komt dit dan?

Voor mij is het heel belangrijk dat ik autonoom mag zijn. Autonoom in mijn werken. Zelf keuzes mag maken. Dit geeft mij energie. Mijn eigen vak vorm geven, zelf ontwerpen. maar ook ooit terugvallen op iets wat er al is, met name als het druk is.

En daar hoef ik me niet slecht bij te voelen. Dat is goed. En ook een keer tevreden zijn. Het is goed zo.

Laatst zei ik nog tegen een collega van mij: ‘Ik heb liever dat je nu stopt met je werk en lekker naar huis gaat. Voor jezelf en voor de kinderen levert het meer op wanneer je morgen fris voor de klas staat dan wanneer je alles tot achter de komma hebt geregeld. Helemaal af is het toch nooit.’

Als team is het ook belangrijk keuzes te maken: waar steken we de energie in? Wat is belangrijk?

Natuurlijk zijn er veel meer dingen op te noemen die belangrijk zijn. Maar zorg dat je die jongleur kunt zijn die de ballen hoog kan houden en ook nog rond kan kijken. Hoe denk jij dat een jongleur zich voelt wanneer hij constant het ene na het andere balletje laat vallen?

Het lukt me niet. Het is te veel. Ik kan het niet. Wat vermoeiend.

Misschien wel zo handig om een balletje minder te pakken. Zorg dat het behapbaar is. En zeg dit ook tegen je collega’s. Ik word ook gelukkig wanneer ik dingen mag doen die ik leuk vind en die ik goed kan. Daar voel ik me goed bij, dat geeft me een competent gevoel.

Zo ben ik meestal degene die liedjes schrijft op onze school. En een jaaropening, jaarafsluiting of een sportdag is ook wel aan mij besteed. Maar geef mij geen te moeilijke opdrachten op digitaal gebied. De stress sluipt dan binnen. Wat fijn dat anderen daar weer goed in zijn. Zo fijn dat ze me dan even helpen.

Zorg ervoor dat de sfeer binnen je team goed is. Dat je het gezellig hebt. Iedereen is verantwoordelijk voor ons welbevinden. Sfeer en relatie binnen het team is zo belangrijk. En kinderen voelen dit ook, dat weet ik zeker. Zorg dus voor voldoende ruimte en lucht.

‘Ja, maar’ is ‘nee’. ‘Eigenlijk’ bestaat niet. Jij verdient dit. Kies daarvoor. En de kinderen verdienen dit trouwens ook.

Heel veel werkplezier!

Sjaak van Moorsel is leerkracht op de Uilenspiegel in Boekel.