De rollen omgedraaid

17 september 2018

Als docent Nederlands Mike Louwman zijn klas vol pubers wil vertellen over grammatica of spellingsregels, zijn er lessen waarbij zij de regels van Fortnite belangrijker vinden dan de leerstof. Afgelopen vrijdag kwam Mike in de klas met een pijnlijke voet, waar hij niet op kon steunen, ook niet in de klas. Toen leerde hij een andere kant kennen van “zijn” pubers.

Er zijn lessen waarin ik op mijn hoofd kan gaan staan zonder dat er in de klas iets gebeurt. Leerlingen zijn te druk bezig met zichzelf en elkaar om hun docent op te merken, laat staan overeind te helpen. Zulke momenten staan bol van het lawaai en de energie. Het is fijn dat het slechts momenten zijn, en het is ook goed dat die momenten er zijn. Vaak spring of roep ik even mee. Of stel ik een vraag als ‘een high score bij…?’ Waarop iemand me de regels van Fortnite uitlegt, net zolang totdat ik het snap. Dan gaan we weer verder.

Er zijn vaker momenten waarop de rollen omgedraaid zijn. Zo had ik deze week een pijnlijke voet. Ik kon er niet op steunen, ook niet op school. Dus ook niet in de klas. Direct een vraag: ‘Wat heeft u gedaan, meneer?’ Ik vertel dat er eigenlijk niet echt iets is gebeurd, dat het er vanzelf ingeslopen was. Het is geen flitsende uitleg, maar de klas luistert ademloos. Ik kijk ervan op. ‘Kom, dan gaan we iets doen’, zeg ik. ‘Wil je niet iets drinken?’ ‘En moet je je been niet omhoog houden?’ Leerlingen kijken oprecht bezorgd. ‘Nee joh, het gaat wel’, antwoord ik, terwijl ik zittend het beamerscherm naar beneden trek.

‘Hier zien jullie de opdracht. Als je die alvast even doorneemt, dan haal ik de laptopkar.’ Ik ben tevreden over dit idee. ‘Niet nodig, Mike, ik heb de kar al gehaald’, klinkt het vanuit de achterste rij in de klas. De leerling zwaait triomfantelijk met de sleutel. ‘En hij is ook al open.’ Ik ben met stomheid geslagen. ‘Wauw, dankjewel’, zeg ik, en ik sta op om, ja, om wat eigenlijk? ‘Zitten!’ commandeert een jongen recht voor me. ‘Wij kunnen echt wel zelf onze laptop uit de kar halen, hoor. Ga nou maar gewoon zitten. Is meteen een goeie oefening.’

Het getik van de toetsen verraadt dat vrijwel iedereen met de opdracht bezig is. Sommige leerlingen hebben een vraag. Ze komen met hun laptop naar mijn tafel. Ze vragen of de inleiding goed is zo. Vaak antwoord ik ‘ja’ en voeg ik er wat tips en suggesties aan toe. In het midden van de klas wordt geduwd. Als ik er iets van zeg, reageert de leerling met: ‘Kom dat hier zeggen’. Hij grijnst, terwijl hij stopt met duwen. Een andere leerling schudt zijn hoofd: ‘Dat kun je echt niet zeggen, man, dat kun je echt niet zeggen.’

Aan het einde van de les staat er koffie voor me. Gebracht door een collega. Mijn been rust op een stoel met kussen. De stoel is afgestaan door een meisje dat nu een stoel deelt met een vriendin. Het kussen komt uit het aangrenzende lokaal. De grijnzende leerling deed, hoor ik later van een collega, zonder te kloppen de deur van haar lokaal open om gedecideerd haar les te onderbreken: ‘Ik heb een kussen nodig. Het is voor mijn docent. Hij houdt zich groot maar volgens mij heeft hij veel pijn. Ik vind eigenlijk dat hij naar huis moet.’

Mike Louwman is docent Nederlands en mentor van een 5vwo-klas op RSG Pantarijn in Wageningen.