Wat is jouw superkracht? Een terugblik op de workshop 'Constructief het beest in de bek kijken'

28 januari 2025

Job Gaalman, masterstudent Humanistiek en betrokken bij de pijler Onderzoek en Ontwikkeling van stichting NIVOZ, blikt terug op de bewogen workshop ‘Constructief het beest in de bek kijken’ van Kees Klomp. De workshop ging op woensdag 15 januari 2025 vooraf aan de NIVOZ-onderwijsavond. Klomp, programmamanager AGENCY! bij Hogeschool Windesheim, sprak die avond onder de titel: ‘De plek der moeite: hoe maak je hoopvol verbinding met de wereld?’.

Lees hier het verslag van de onderwijsavond van Kees Klomp.

Op een natte grijze woensdagmiddag stapte ik het lokaal binnen waar ik samen met enkele andere deelnemers de workshop 'Constructief het beest in de bek kijken' ging doen. Omdat ik van tevoren niet het interview met Kees Klomp had gelezen ging ik de workshop blind in. Bij ‘de plek der moeite’, de titel van de onderwijsavond, kon ik me wel iets voorstellen: je eigen ongemak aangaan. Maar wat bedoelde Kees eigenlijk met ‘het beest’?

Het antwoord daarop volgde al snel tijdens de workshop. Kees begon met de mededeling dat we straks een spear in the chest kregen en verzocht ons om open te staan voor ons gevoel en om onszelf vooral niet in te dekken voor 'het beest’ dat hij zou loslaten. Vervolgens begon hij met het verhaal dat ons allemaal aangaat: klimaatverandering en de desastreuze gevolgen van deze verandering op ecologisch, economisch en menselijk vlak.

Het is moeilijk om alle feiten die Kees aanhaalde terug te halen, maar het model van de negen planetaire grenzen is me bijgebleven. Dit model visualiseert de negen grenzen waarbinnen de mens moet blijven om duurzaam gebruik te kunnen maken van de aarde. Op dit moment hebben we zes van de negen grenzen overschreden. Dit gecombineerd met verscheidende tipping points die onomkeerbare veranderingen in het klimaat in gang zetten wanneer de aarde met 1 tot 2 graden opwarmt, waar we afgelopen jaar doorheen zijn gegaan (NRC, 10 januari 2025), zorgt voor een economische crash. Deze heeft een omvang van vijf keer de kredietcrisis of drie keer de coronacrisis. Het enige verschil: toen was er perspectief op herstel. En dat is precies het pijnpunt van klimaatverandering: het is niet herstelbaar, we zijn beland in een permacrisis, aldus Kees Klomp.

Ik hoop dat je inmiddels ook een beetje buikpijn krijgt van dit verhaal, maar dat je je niet hebt ingedekt. Tijdens het verhaal van Kees merkte ik bij mezelf dat ik mij wilde afsluiten voor deze feiten door het gevoel dat ik erbij kreeg te onderdrukken. Er trad een soort copingsmechanisme in, zodat ik kon blijven functioneren. Maar toen vroeg Kees iedereen om even de ogen te sluiten en naar binnen te treden. Welk gevoel voel je? Is het angst? Of misschien voel je boosheid? Of is het toch verdriet wat je voelt?

Voor mij was het dat laatste. Na dit moment mochten we met gelijkgestemden om tafel om samen in dialoog te gaan over hoe je jouw emotie kon omzetten in iets positiefs. Aan de verdriettafel spraken we met elkaar over de frustratie en teleurstellingen die we voelden als we de kranten opensloegen en de machteloosheid die je kan voelen bij dit probleem. Tegelijkertijd spraken we ook over hoe verdriet je kwetsbaar maakt en hoe het compassie kan opwekken. Het delen van ons verdriet werkte troostend en verbindend. We spraken over hoe acceptatie van verdriet troostend kan werken, iets wat Kees beaamde tijdens het nagesprek.                     

In het nagesprek liepen we kort langs de emotietafels, waarbij Kees de opbrengsten ophaalde en de emoties neerzette als superkracht: angst bracht een kwetsbaarheid die verbinding schept, boosheid bracht activatie en energie met zich mee waarmee we aan de slag kunnen, en verdriet bracht verzachting en rust met zich mee. De workshop leerde mij dat het goed is om jezelf te laten raken, ook al voelt dat soms verkeerd.

Bron:

Aan de Brugh, Marcel (2025). De aarde is in 2024 door de 1,5 graad opwarming gegaan - de 2 graden komen in zicht. NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2025/01/10/de-aarde-is-in-2024-door-de-15-graden-opwarming-gegaan-de-2-graden-komen-in-zicht-a4879179