'Waarderen met je hart, een cadeau voor twee partijen'

2 augustus 2014

'Complimenteren op waarden sluit beter aan dan complimenteren op gedrag en kwaliteiten,' schrijft Nienke de Vries. Waarden zijn de basis van waaruit we handelen. Hoe ingewikkeld je groep ook is, hoe lastig je het ook hebt bij het lesgeven, je waarden zijn altijd aanwezig, ook als je kwaliteiten ver te zoeken zijn of je gedrag krampachtig is. Haar ervaring: 'Complimenteer je op de waarden dan begint de ander te stralen, krijgt het warm en reageert vaak met de opmerking: Wat fijn dat je dat ziet! Dit is echt waarom ik in het onderwijs werk.' Nienkes blog.

Van welk compliment word jij warm? 
1. 'Je loopt veel rond zodat de kinderen weten dat je er voor ze bent. Je bevestigt de leerlingen als ze dit nodig hebben.'
2. 'Ik zie dat je overzicht hebt en dat je aansluit bij de verschillende kinderen. Dat is goed.'
3. 'Ik word blij als ik bij jou in je klas kom. Je straalt liefde uit naar de kinderen, je ziet ze echt. De kinderen mogen bij jou helemaal zichzelf zijn en ook fouten maken.'

Geeft het derde compliment jou ook het meest warme gevoel? Waarom dat zo is?
Complimenten geven is een hele kunst. Hoe geef je een compliment dat echt aan komt? Een compliment waar de ander warm van wordt en jij ook? Je kunt je oefenen in het geven van complimenten op verschillende niveaus. Complimenteren op gedrag (1); op kwaliteiten (2) of op de waarden (3) van de ander, op iemands drijfveren.

In het begeleiden van complimenten geven en coachen van teams besteed ik aandacht aan deze verschillende niveaus van complimenteren. Ik sta dan altijd langer stil bij het geven van een compliment op waarden-niveau. Waarom? Waarden zijn de basis van waaruit we handelen. Hoe ingewikkeld je groep ook is, hoe lastig je het ook hebt bij het les geven, je waarden zijn altijd aanwezig, ook als je kwaliteiten ver te zoeken zijn of je gedrag krampachtig is.

Liefde, respect, vertrouwen, mededogen, rust, compassie, betrouwbaarheid…'Als je bij deze waarden aansluit, dan voel je het gelijk als je een compliment geeft. De ander begint te stralen, krijgt het warm en reageert vaak met de opmerking: ’Wat fijn dat je dat ziet! Ik wil dit ook graag uitstralen. Dit is echt waarom ik in het onderwijs werk.' Als je zo’n compliment geeft, krijg je het net zo warm als degene die hem ontvangt. Het is dan een cadeau voor beide partijen!

Wat helpt om dit te bereiken? Kijk niet met je hoofd, maar met je hart. Observeer de ander open zonder oordeel, waarderend dus. Wat straalt hij of zij uit? Welk gevoel krijg je als je bij hem of haar in de klas bent? Waarin maakt hij of zij het verschil? Dan kom je vaak op andere dingen. Je ervaart de rust die je collega uitstraalt en voelt vertrouwen.Bij het geven van het compliment kan je starten met: 'Als ik bij jou ben voel ik mij…'; 'Als ik een leerling bij jou in de klas zou zijn zou ik…';  'Wat straal jij …. uit. Dat merken de leerlingen maar dat ervaar ik ook als ik bij je kom.'

Het geven van een compliment op uiterlijk, gedrag en kwaliteiten is ook belangrijk. Maar met een compliment op waarden-niveau laat je de ander stralen en leg je een veilige basis van waaruit je de ander ook kan spiegelen.

Een waarde(n)volle tijd gewenst!

Nienke de Vries werkte als coach leerkracht en IB’er in Amsterdam. In Amersfoort werd ze adjunct-directeur en hield ze zich bezig met onderwijsontwikkeling, personeel en het coachen van zij-instromers. Na een periode bij APS is ze nu zelfstandig ondernemer en is ze zich gaan focussen op thema’s als de professionele cultuur en de sociale veiligheid.