Onvoorziene inkijk in elkaars thuis

29 april 2020

Vlak voor Coronatijd publiceerde Marlie Hollands een boek met de titel: ‘Wonderwel, welkom in het huis van de toekomst’. Dat huis was in het voorjaar dan ook het thema in haar groep 3. Ze gingen zich verdiepen in bijzondere natuurkrachten en slimme techniek achter voorzieningen zoals drinkwater, elektriciteit, de verwarming en het internet. Hoe gaan die voorzieningen eruit zien in een duurzaam huis? En toen kwam corona... Het onderzoek verplaatste zich volledig van school naar het eigen huis, dat van de kinderen en dat van Marlie. De kinderen stuurden filmpjes, foto’s en tekeningen van proefjes thuis.

Eigenlijk heel toepasselijk, want daar ging het ook om: het eigen huis! Van de kinderen kreeg ik filmpjes, foto’s, tekeningen en briefjes waarin te zien was hoe ze thuis proefjes uitvoeren met statische elektriciteit, met papa de leidingen nalopen in huis, met mama de energiemeter bestuderen en samen uitrekenen hoeveel water je met één douchebeurt verbruikt. Al die samenwerking met ouders stond van tevoren al gepland! Ik had allerlei ‘thuisopdrachten’ bedacht, om zo het educatieve partnerschap met ouders vorm te geven. Wie had kunnen denken dat dit partnerschap zo omvattend zou worden!

De grenzen tussen werk en thuis, leren en wonen, juf en ouder, kwamen in deze periode anders te liggen. We kregen een onvoorziene inkijk in elkaars thuis. Ik vertelde kinderen over zonne-energie en de werking van een waterpomp vanaf mijn dak en knutselend aan de keukentafel. Kinderen zag ik achter een bureau in hun slaapkamer of heerlijk lezend bovenop tafel in de woonkamer. Ouders namen een belangrijk deel van mijn rol als leerkracht over. Ik reikte aan, zij namen het stokje over en werkten het uit in het directe contact met hun kinderen.

Rijke leeromgeving
Ik denk dat kinderen veel van ons thema hebben geleerd in deze bijzondere periode: het eigen huis is zonder meer een rijke leeromgeving. Ik denk ook dat het educatieve partnerschap tussen ouders en mij door deze gedeelde ervaring is versterkt. Ouders kregen in detail en van dichtbij mee wat we van kinderen vragen, wat ze moeilijk of juist makkelijk vinden. Ze konden ook zien hoe ik leerstof aanreik aan hun kinderen, wat werkt en wat niet. Dat hoor ik graag terug, straks, als we weer op school zijn! Omgekeerd heb ik gezien op welke manieren ouders hun kinderen wisten te ondersteunen in deze periode en hoe ze de rol als leerkracht overnamen zo goed en zo kwaad als het ging. Ik heb daar veel bewondering voor. Ik heb bovendien kunnen constateren dat sommige kinderen heel goed gedijen bij het thuisonderwijs van hun ouders, bij de een-op-een aandacht die je ze op school soms moeilijk kunt geven.

Het belang van school
En toch, eens te meer besef ik nu het grote belang van school. Als sociale omgeving voor de kinderen, als opvang zodat ouders kunnen werken, als kennisinstituut, en niet te vergeten als uniek instrument voor kansengelijkheid en emancipatie. Verreweg de meeste ouders doen met liefde hun uiterste best voor hun kinderen, maar je kunt niet geven wat je niet hebt! Bij de een ontbreekt het misschien aan kennis, van de Nederlandse taal of een ander leergebied, bij een ander aan geduld of inleving. Gelukkig dus, dat we weer terug kunnen naar het gebouw van de school. Die gedeelde fysieke ruimte waar kinderen te maken hebben met dezelfde voorzieningen en beperkingen, waar ze samen ervaringen opdoen en waar ze leren van elkaar en met elkaar. De ruimte ook waar leerkrachten alle kinderen grofweg eenzelfde pakket aan kennis en ontwikkelkansen kunnen bieden en waar ze gelijktijdig de behoeftes en het welbevinden van individuele kinderen letterlijk in het oog kunnen houden. Het kan altijd beter, maar dat ik zo als leerkracht een bijdrage kan leveren aan de gelijke kansen van kinderen, daar ben ik wel heel erg trots op!

Marlie Hollands is leerkracht in groep 3 en auteur