Ole (12 jaar) mocht vijf weken naar een Essential School: ‘Dit was héél speciaal’

16 augustus 2015

Je bent een Nederlandse jongen van twaalf jaar en je mag vijf weken lang als leerling meelopen op een Essential School in Boston. Het overkwam Ole van der Vorm, leerling van de Noordwijkse School. Koud terug in Nederland, net bekomen van zijn jetlag, vertelde hij zijn verhaal aan Rikie van Blijswijk: 'The Parker Way – dat is een gevoel. Je leert zo veel. En je kunt niet denken: ‘Dat doet mijn moeder wel’, want die is er niet.'



Het is een zomerse dag, als Ole van der Vorm (12) me uitnodigt in een kamertje van de de Noordwijkse School, de basisschool waarvan hij net afscheid genomen heeft. Na de zomer gaat hij naar de middelbare school, maar hij heeft zijn basisschooltijd anders afgesloten dan de meeste kinderen: met een verblijf van vijf weken – in z’n uppie – op een Amerikaanse school, de veelgeprezen Francis W. Parker Essential School in een buitenwijk van Boston.

We hebben allebei wat te drinken en Ole gaat er eens goed voor zitten: “Wat zal ik eerst vertellen? Ze noemen de school daar gewoon ‘Parker’, trouwens.”

Al jaren organiseer ik voor Nederlandse leraren en schoolleiders studiereizen langs een aantal Essential Schools in de Verenigde Staten. Ik weet inmiddels ongeveer wat ik er zal aantreffen, en iedere keer raak ik weer in de ban van het onderwijs dat ik er zie. En toch: hoe dichtbij de lokale lerarenteams en de leerlingen ons ook laten komen tijdens zo’n reis, na een dag trekt de karavaan voort en worden we verwelkomd op weer een nieuwe school. Ole kan me vandaag vertellen hoe het is om er langer te zijn en dan nog wel in een rol die ik niet meer kan aannemen: als leerling tussen leerlingen.

Engels sinds de kleutergroep

Eerst maar eens hoe het zo kwam dat hij naar Amerika ging. Ole legt uit: “Wij krijgen hier op school al Engels vanaf de kleutergroepen. En in groep 7 en 8 schrijven we Engelse brieven aan kinderen van een school in Schotland.” Al sinds de oprichting van de Noordwijkse School komen de Schotse leerlingen aan het eind van het schooljaar naar Nederland. Ole: “Vorig jaar zeiden we voor de grap dat wij ook wel naar Schotland wilden. Dat kon en ineens waren we in Edinburg. Het was leuk om met die leerlingen live te praten en hun school te zien.”

Maar Edinburg is geen Boston. Omdat Ole, als augustuskind, nog erg jong was en niet ‘klaar’ leek te zijn voor de stap naar de middelbare school, besloten zijn ouders en de school vorig jaar, in samenspraak met hem, om een extra jaar op de basisschool te blijven. Toen er ook dit jaar een Schotlandreis voor de boeg stond voor de groep-8’ers, was dat voor Ole minder interessant: “Tja, om dat nu voor de tweede keer te gaan doen...” Met zijn ouders werd een alternatief plan bedacht. En zo ontstond het idee om Ole voor vijf weken mee te laten doen op de school in Boston.

‘The Parker Way’ in je bloed

Op 17 mei vertrok Ole met zijn ouders naar Boston. Lerares Caroline Beasley stond klaar om hem op te vangen. Tijdens de schoolweken logeerde hij in een gastgezin dichtbij school. ‘The Parker Way’ zit Caroline in het bloed: ze ís verbinding, vertrouwen en relatie en bedacht om een brunch te houden voor Ole, zijn ouders en zijn gastgezin. Zo kon iedereen kennismaken, voelde Ole zich meer op zijn gemak en wisten zijn ouders dat hij goed terecht zou komen. Meteen daarna nam de lerares Ole voor de eerste keer mee naar Parker.

Ole: “Er waren geen kinderen, maar Caroline heeft de sleutel van de school en heeft mij het auditorium, de speelplaats, de gymzaal en haar klas laten zien.” In de weekeinden was hij bij Nederlandse vrienden van zijn ouders. Met het gastgezin reed hij naar Maine door New Hampshire; met de Nederlanders naar Vermont. Verder verbleef hij in Massachusetts. Ole, trots: “Ik ben al in vier staten geweest. Nog 46 te gaan.”

Op zijn eerste schooldag dringt het tot Ole door dat hij in Amerika is. Dat hij in Boston is. Dat het echt lang duurt voor hij zijn ouders weer gaat zien. Dat hij op een wildvreemde school zit. En dat dat allemaal geweldig is, maar ook heel spannend. Die eerste dagen zijn best vermoeiend: “Je doet zoveel indrukken op. Je ziet allemaal nieuwe mensen en je moet steeds switchen naar Engels. Ik vertaalde steeds alles in mijn hoofd. En da’s best heel veel werk!”

Oké, zegt Ole: “Een voorbeeld”

Parker maakt indruk op hem. Wat precies en waarom, wil ik weten. Ole zoekt zorgvuldig naar manieren om zijn ervaringen te verwoorden: “Iedereen helpt je en de mensen zijn geweldig. De sfeer is bijzonder, maar ik vind het niet makkelijk om te zeggen waarom dat zo is. Het komt door de kinderen, maar ook door hoe je leert op de school. Het geeft een veilig gevoel. Ja, het voelt fijn en iedereen is gewoon heel aardig. Ze komen naar je toe en hebben zorg voor je.”

“Oké,” zegt Ole, “Ik zal een voorbeeld geven: toen ik net terug in Nederland was, had ik mijn pet op uit de VS. Meteen begonnen een paar kinderen mij uit te lachen. Dat zou nooit gebeuren op Parker. Ze nemen je daar gewoon zoals je bent. Niemand is onaardig. Er zijn geen groepjes waar sommige kinderen niet bij horen. Ze doen gewoon niet zo stoer naar elkaar.” Een pauze en dan: “Als er hier een Parker zou zijn, zou ik daar naar toe gaan, omdat het zo anders is.”

Al pratend herinnert Ole zich een meisje tijdens Graduation, wanneer de oudste kinderen afzwaaien: “Dat meisje vertelde dat ze altijd gepest was op haar primary school. Toenging ze naar Parker en ze verheugde zich op de schoolbus, dat er geen huiswerk zou zijn en dat er alleen maar stoere kinderen zouden zijn. Na één dag Parker is ze 14 dagen niet op school geweest, want veel van waarop ze zich verheugd had, was er niet. Uiteindelijk is ze toch weer terug gegaan. Nu nam ze huilend afscheid van Parker en zei dat het een speciale school was. Ze was nooit meer gepest en er waren geen groepjes kinderen die stoerder deden dan de rest.”

Ole denkt dat de leraren een grote invloed op de kinderen en op de sfeer in Parker hebben. “Dat noemen ze ‘The Parker Way’.” Wat dat is – tja, zegt Ole: ’Eh… de manier van lesgeven, anders dan anders. Het is gewoon een gevoel en té lastig om te zeggen.”

Graduation: “Speciale pakken en van die hoedjes”

Elke schooldag begint en eindigt met the Advisory (mentorgroep). Zo’n 10 leerlingen zitten dan een kwartier bij elkaar om met elkaar te praten. Daarna volgen achtereenvolgens blokken Math, Science en Techniek, Arts, Humanities en Wellness. Op maandag en dinsdag kreeg Ole ook het extra vak Spaans. De woensdag is anders ingericht met theater en sport en huiswerk maken. “De leraren helpen je dan met huiswerk plannen. En met dingen die je nog niet snapt van de leerstof. Of je kunt iets afmaken wat je nog niet af had.”

“De lessen zijn interessant en van een iets hoger niveau dan hier”, merkte Ole. In de tijd dat hij er was, maakten zijn medeleerlingen vooral hun projecten en portfolio af. Zelf bouwde Ole aan een portfolio over zijn reis. Dat was hij al wel gewend van zijn eigen school: “Daarin lijken de Noordwijkse School en Parker veel op elkaar.”

Graduation vond Ole iets bijzonders: “Dat is grappig. De oudste leerlingen nemen afscheid van hun school. Ze hebben speciale pakken aan en van die hoedjes op. Het is een feestelijke bijeenkomst waar de hele school bij is. Iedereen vertelt zijn eigen verhaal. Dat is zo gaaf om erbij te zijn.”

Ook de klas van Ole luidde het jaar fijn uit. Voor iedere leerling waren er ‘awards’ – verzonnen om de specifieke interesses en talenten van kinderen te benoemen. Ole kreeg er vier, onder andere voor ‘best haircut’ en ‘best accent’. “Daarna ben ik opgestaan en heb ik een speech gehouden, waarbij ik alle klasgenoten heb bedankt voor mijn tijd bij hen. Toen ik klaar was begonnen ze allemaal ‘Ole, Ole, Ole’ te roepen.”

Ole’s levenslessen

Hij vloog alleen terug op zondag 23 juni. Hij had al eens eerder alleen gevlogen, maar dan binnen Europa. “De heenweg is langer omdat je over Groenland vliegt”, weet hij, “Maar op de terugweg vlieg je daar ruim onder.” Een andere nieuwe ervaring, op zo’n lange reis: jetlag. “Ik was heel moe. Ik stortte zowat in, maar kon toch niet slapen.”

Ole’s advies: “Als je zo’n kans krijgt, moet je die pakken! Je leert zoveel Engels. Je wordt zelfverzekerder en zelfstandiger, want je moet toch meer dingen zelf doen en voor jezelf zorgen. Je kunt niet denken ‘dat doet mijn moeder wel’, want die is er niet.” En misschien is dat, behalve de ervaring op een school als Parker, wel de belangrijkste ervaring: “Soms had ik het moeilijk en wilde even naar huis. En dan dacht ik: ‘Niet zeuren. Het is heel speciaal dat je dit mag meemaken. Doorzetten nu, want dit maak je niet elke dag mee.”

Ole van der Vorm volgt nu het tweetalige VWO aan het Skala College in Alphen aan de Rijn.

Rikie van Blijswijk organiseert namens De Leerschool elk jaar een studiereis naar drie Essential Schools in Boston, al of niet in combinatie met een bezoek aan het jaarlijkse Fall Forum . Meer over deelname en programma van deze reis vind je hier