'Grote of kleine klassen? De onderwijsdiscussie zou er niet over moeten gaan'

18 augustus 2013

Jeroen Goes houdt zich afzijdig van discussies over bijvoorbeeld de klassegrootte. Of de hoeveelheid kinderen in een klas de kwaliteit van onderwijs beinvloedt?  'Ik weet het niet.' Jeroen Goes ervaart in Bilthoven, waar hij schoolleider is, zowel het positieve als het negatieve. Een leerkracht met 36 leerlingen die een puike prestatie levert. Zijn collega met 23 leerlingen, al rond de herfstvakantie afgebrand. Met andere woorden: een klas is geen klas, zonder de meester en juf er voor.  'Onderwijs is maatwerk, het is ervaring, het is ondersteuning, het is passend voor iedere leerling en moet sluitend zijn in een systeem.'  Zijn blog over het onderwijs als blijvende discussie. 'Voor een rijk land is het eigenlijk van de zotte.'

Het is natuurlijk van de zotte dat we inmiddels zijn verzand in een vreemd 'welles-nietes-spelletje' tussen politiek, bonden en het onderwijsveld.
Is het onderwijs tijdens verkiezingstijd de vriend van alle partijen; 'wij investeren in onderwijs', al snel na de vorming van een kabinet lijkt er geen partij meer te zijn die zich er daadwerkelijk hard voor weet te maken.

En zo kan het dus gebeuren dat de nullijn in het onderwijs al jarenlang gewoonte is geworden. Opklimmende lasten, gelijkblijvend loon. We doen een leuke duit in het inflatiegemiddelde zeg maar. Toch bij lange na niet aan het einde van mijn loopbaan, sta ik al jaren lang op hetzelfde loonniveau (met dus die hogere lasten). De CAO onderhandelingen, vaak met een CAO loos jaar er tussendoor, leveren al jaren weinig opzienbarends op.

Maar dit geheel terzijde, we doen ons vak met hart en ziel, en met een steeds maar stijgende werkeloosheid is er geen enkele reden om hierover te klagen.

Klagenswaardig wordt het echter wanneer de politiek in een adem door voortdurend de kwaliteit van het onderwijs aan het licht wilt stellen en tegelijkertijd al jaren lang geen enkele stuiver extra investeert.  Laat je niet ringeloren door de politieke praat uit Den Haag wanneer er weer eens wordt gesteld dat het onderwijs enkele miljoenen er bij krijgt. In veel gevallen zijn die miljoenen dan bij andere budgetten weggevallen. Bovendien klinkt het zo lekker: miljoenen. Verdeeld over de circa anderhalfmiljoen baisschoolleerlingen blijft er dus een paar euro per leerling over.

Jaarlijks maak ik de begroting op, en jaar na jaar zie ik de beschikbare budgetten afnemen, tegen hogere kosten.  Immers de leveranciers en diensten die we afnemen blijven gewoon jaarlijks stijgen in hun lasten, de budgetten stijgen niet mee.  We knijpen waar we kunnen, hebben inmiddels alle mogelijke overhead (eh... is een rt-er overhead?) zo veel als mogelijk ingeperkt, en nog steeds moet er verder worden afgeknepen.

En nu gaan we dus 'welles-nietes' spelletjes doen over bijvoorbeeld de klassegrootte. Proberen elkaar te overtuigen dat de grootte van de klas de kwaliteit van onderwijs beinvloed.  Ik weet het niet, ik wil me er ook niet mee bezighouden, ik heb zowel het positieve als het negatieve ervaren. Immers een klas is geen klas, zonder de meester en juf er voor. Geen klas is met een andere klas te vergelijken. Het is maatwerk, het is ervaring, het is ondersteuning, het is passend voor iedere leerling, en moet sluitend zijn in een systeem.  Ik zag de leerkracht met 36 leerlingen een puike prestatie leveren. Ouders, kinderen tevreden, de leerkracht vermoeid maar tevreden het jaar afsluitend.  Ik zag de leerkracht met 23 leerlingen afgebrand rond de herfstvakantie. Onvoldoende toegerust, ontevreden ouders, de klassesfeer niet in het gareel te krijgen.

Ik houd me afzijdig van deze discussie, dit overtuigen van elkaar.  De discussie zou er ook niet over moeten gaan, een land mag er niet aan twijfelen om blijvend te investeren in het onderwijs. In een nieuwe bezuinigingsronde staat zorg en onderwijs weer hoog op de lijst, zo heb ik begrepen.  Beide hebben dan ook geen stevige lobbygroep om het tegenovergestelde te bewijzen.

Er doemt een beeld op als 'roependen in de woestijn', al zal ik mij er niet bij neer leggen.  Roepen moeten we wellicht eens wat steviger doen, maar dan niet als 'makke lammeren' opgesloten in een Arena (als bij het protest tegen  de bezuinigingen op Passend Onderwijs, niet eerder heb ik mij als een figurant in een slecht toneelstuk gevoeld).

Het onderwijs (en de zorg) als blijvende discussie; voor een rijk land is het eigenlijk van de zotte.

Jeroen Goes is schoolleider op De Werkplaats in Bilthoven. Hij houdt al enige jaren een eigen blog bij, 26000dagen.nl dat verwijst naar een liedtekst van Klein Orkest.