Geef kinderen ruimte voor initiatief

20 maart 2019

Het is de dag na de krokusvakantie. De gehele school start de dag in de speelzaal. Ze hebben daar hun maandopening. In deze opening wordt aandacht besteed aan de verkeersweek die er aan staat te komen. Nu kún je zo’n week tot achter de komma voorbereiden, maar je kunt ook ruimte geven aan de kinderen om te kijken op welke manier ze zélf invulling kunnen geven aan dit onderwerp. Leerkracht Sjaak van Moorsel ziet dit op zijn school in groep 1/2, als hij in de klas van juf Laura is. Hoe waardevol is het om dit niet alleen in de onderbouw te doen maar door te trekken naar de middenbouw en bovenbouw?

Wanneer de kinderen van groep 1/2 van juf Laura terug komen van de maandopening staan er verschillende attributen in de kring. Een auto, een fiets, een uit elkaar gehaald kledingrek en nog veel meer. Laura vraagt: ‘Wat hoort er bij verkeer?’ De kinderen noemen van alles op. ‘En wat willen we in onze hoek? ’, vraagt Laura.  ‘Een vliegtuig, een vliegveld’, roepen een aantal kinderen. ‘Ja, dat willen we.’ De kinderen gaan meteen aan de slag. Stoelen worden gepakt voor de passagiers. En natuurlijk ook eentje voor de piloot. Een stuur wordt gepakt.

‘Mogen we ook lucht verven op de ramen?’ ‘Dan hebben we mooie wolken’. Natuurlijk mag dat. Laura stelt de vraag: ’Wie is er weleens op een vliegveld geweest, en wat zie je daar?’

De kinderen antwoorden dat ze daar in een hal stoelen en tafels zien.  En heel veel bureautjes. ‘Een juffrouw of meneer zitten aan de balie’, zegt een kind. ‘Er is een band voor je koffers.’ ‘En ik ben ook ooit door zo’n poortje gelopen’, zegt  Loet. Juf Laura besluit om een filmpje te laten zien. De kinderen krijgen vooraf de opdracht om te kijken wat ze nog in de hoek nodig zouden kunnen hebben. Na het filmpje wordt de hoek uitgebreid. Er komt een map met namen, we maken paspoorten en er wordt een kastje gemaakt waar de paspoorten worden gecontroleerd. Gedurende de dag zijn veel kinderen druk in de weer met het vliegveld. Tijdens het maken van de paspoorten zijn de kinderen hun voornaam en achternaam aan het schrijven. Ze moeten ook hun lengte opschrijven. Gelukkig hebben we pas geleerd hoe dat moet. Wat is een meter en centimeter ook alweer? Waarom moeten we een vingerafdruk maken?

Het is maandagochtend. Ik mag drie kwartier in de klas van Laura werken. De kinderen zitten vol met verhalen. Verhalen over het verkeer. Verhalen over het prachtige vliegtuig in de klas.

En het blijft niet bij verhalen vertellen. De verhalen worden ook gespeeld.

Er ontstaat een prachtig rollenspel in de klas. De vliegtuigstoelen hebben nummers gekregen. De juffrouw aan de balie noteert de namen van de passagiers en tegen het einde van de dag staan alle kinderen in de map ‘passagiers aan boord’. De kinderen kunnen inchecken. En daarna kan het vliegtuig vertrekken.

Er wordt tijd vergeten gewerkt.
Er wordt tijd vergeten geleerd.
Hoe mooi kan het zijn.

Sjaak van Moorsel is leerkracht op de Uilenspiegel in Boekel.