De school van de toekomst ben jezelf en de fundamenten liggen er al
12 maart 2012
Hoe ziet de toekomst van het onderwijs eruit? Dat is iets waar Jelmer Evers zich meer en meer mee bezighoud. Op UniC is er heel veel mogelijk en dat smaakt naar meer merkt hij. En dat sluit gedeeltelijk aan bij wat er in veel populaire toespraken (keynotes) wordt geroepen, denk aan Ken Robinson. Maar na de inspiratie komen altijd de vragen. De belangrijkste is: hoe? Zijn antwoord: Via informele en formele netwerken, plus talloze andere plekken waar je zelf leert en ideeën opdoet om jouw onderwijs verder vorm te geven.
In het rijtje hoe-vragen past ook het manifest van Seth Godin 'Stop Stealing Dreams'. Het is inmiddels al veel besproken en ik kan me er voor een groot deel wel in vinden. Maar ik wil ook iets recht zetten. Het onderwijs wordt vaak weggezet als een soort bloedzuigende vampier die alle creativiteit wegzuigt. Dat beeld doet geen recht aan al die gepassioneerde leraren die met hart en ziel hun leerlingen inspireren. Ik was daarom zowel geïrriteerd als gecharmeerd van Godin's volgende uitspraakI have no idea what it's like to teach full-time in an underserved education-industrial-complex high school in which the teachers are in a pitched battle with a testing-oriented system that wants nothing but to force them to act like automatons. My guess is that it's unspeakably horrible, which is why I wrote this manifesto. link
Op scholen vinden hele mooie dingen plaats. Maar het kan nog veel beter en zoals Godin zelf zegt: "Mass customization of school isn’t easy" De oplossing ligt ook niet in een overheid die dicteert dat het roer om moet, of een "progressieve" vernieuwingskerk die oplegt hoe authentiek leren plaatsvindt. De oplossing ligt bij de individuele docent, leerling, teamleider, directeur die inspireert en zich laat inspireren om nieuwe paden in te slaan.Dat kan al in het klaslokaal. Geef leerlingen meer vrijheid en verantwoordelijkheid. Ga op bezoek bij collega's en zoek ook vooral andere scholen op. Door verbanden te zoeken binnen en buiten de school ontstaan er vanzelf de "scholen" van de toekomst.
Zo werk ik ook. Samen met een leerling overleggen wat voor soort opdracht het beste bij hem past binnen een bepaald thema en hem zelf met een voorstel laten komen. De examentraining zo indelen dat leerlingen eigen keuzes kunnen maken, praten over wat het einddoel is en hoe je daar samen kan komen. Je visie delen in een overleg en erachter komen dat iedereen een soortgelijk idee heeft. Op twitter steeds meer gelijkgestemden leren kennen om daarna op een congres met voorheen onbekenden enthousiast ervaringen te delen en geïnspireerd te worden. Via al deze contacten ook weer mensen buiten het onderwijs leren kennen en zo op een coworkingconferentie terecht te komen. Ook daar komt mijn school van de toekomst vast dichterbij.
Zo ontstaan er informele netwerken binnen en buiten de school. Daarnaast zijn er ook "formelere" verbanden als Het Kind, Leraren met Lef, The Crowd,Society 3.0 Education, innovatie impuls onderwijs, Onderwijsvernieuwen, allemaal initiatieven waarbij ik in meer of mindere mate bij betrokken ben. Dit alles, het contact met de leerlingen, met collega's, mijn analoge en digitale netwerk, zijn mijn school. De plek waar ik leer en ideeën opdoe om leren vorm te geven.
Dat proces van verbinden en nieuwe ideeën opdoen kun je niet vatten in een grote organisatie. Dat moet je ook niet willen. Het antwoord op de hoe vraag is voor iedereen en elke organisatie anders. Om de school van de toekomst te bouwen moet je zelf het fundament leggen, steen voor steen en met kleine stappen. De school van de toekomst dat ben jezelf en de fundamenten liggen er al.
Jelmer Evers is geschiedenisdocent op UniC en schrijft op zijn blog Bits & History over onderwijszaken die hem aan het hart gaan.
Reacties