Audio-essay: Aziza Mayo over pedagogische onderwijsruimte en menselijke geletterdheid

18 september 2025

In deze aflevering van de NIVOZ-podcast hoor je een audio-essay van onze wetenschappelijk directeur, Aziza Mayo. Met dit essay over pedagogische ruimte en menselijke geletterdheid werd afgelopen week een expertsessie culturele sensitiviteit ingeleid. De sessie was onderdeel van het Europese project PULSE-ART, mede georganiseerd door Waag Futurelab.

PULSE-ART heeft als doel om de positieve impact van kunst in het onderwijs op culturele expressie en bewustwording te onderbouwen. Centraal hierbij staat de integratie van kunst-, cultuur- en erfgoedinstellingen in het onderwijs. Daarnaast worden er samenwerkingshubs tussen onderwijsinstellingen en culturele organisaties opgezet. Zo bevordert PULSE-ART inclusie van alle kinderen en jongeren, met als doel de democratie en burgerbetrokkenheid in Europa te vergroten. Om dat te bewerkstelligen, bepleit Aziza in het audio-essay, hebben we pedagogische ruimte en menselijke geletterdheid nodig.

Beluister hier het audio-essay:

 

Het essay is tevens een mooie inleiding op een drietal masterclasses Sense of Belonging als pedagogische opdracht in Dokhuis, Rotterdam: onder leiding van Ingrid Paalman (29 oktober 2025), Elena Carmona van Loon (21 januari 2026), Lorenzo Elstak, Tanja Jadnanansing en Mitchel Sam-Sin (16 april 2026), onderzoeken we hoe we jongeren kunnen helpen zich thuis te voelen, hun stem te vinden en zich te verbinden. Voor de masterclasses zijn nog enkele kaarten beschikbaar.

Literatuurreferenties:

Adichie, C.N. (2009). Chimamanda Ngozi Adichie: The danger of a single story | TED Talk

Agirdag, O.(2020). Onderwijs in een gekleurde samenleving. Uitgeverij EPO.

Allen, K., Kern, M.L., Rozek, C.S., McInerney, D.M., & Slavich, G.M., (2021). Belonging: a review of conceptual issues, an integrative framework, and directions for future research, Australian Journal of Psychology, 73(1), p.87-102.

Amghar, K. (2025). Maar dat begrijp jij toch niet. De correspondent.

Biesta, G.J.J.,(2022). World-centred education. A view for the present. Routledge.

Biesta,G.J.J.,(2025). De mythen van gelijke kansen. Van gelijkheid van prestatie naar gelijkheid van existentie. In: R. van Putten en T van de Zee (Red.). Onderwijs voorbij de meritocratie. Tegendraadse beschouwingen over prestaties in het onderwijs. Nijmegen: Radboud University press.

Gay, G. (2010). Culturally Responsive Teaching: Theory, Research, and Practice. Teachers’ College Press.

Hentig, H. von (1996). Bildung. Ein Essay. München, Wien: Hanser.

Hosseini, N., Leijgraaf, M., Gaikhorst, L., & Volman, M. (2021). Kansengelijkheid in het Onderwijs: een Social Justice Perspectief voor de Lerarenopleiding. Tijdschrift voor Lerarenopleiders 42(4), 15-25.

Letschert-Grabbe, B. (2008). Dennis de schrik van de school. Van Gorcum.

Leygraaf, M. (2022). "Ik snap oprecht niet hoe dit Systeem kan bestaan." Bevorderen van Kansengelijkheid door het doorbreken van de Master Narrative. Amsterdam / Alkmaar: Hogeschool IPABO.

Manen, M. van (1992).  The Tact of Teaching. The Meaning of Pedagogical Thoughtfulness. Left Coast Press Inc.

Meirieu, P. (2019). Pedagogiek. De plicht om weerstand te bieden. Uitgeverij Phronese.

Oluo, I. (2020). So you want to talk about race? Basic books.

Paalman-Dijkenga, I. (2020). De stem van de lerende zichbaar maken. Lectorale rede Ingrid Paalman. Hogeschool VIAA.

Simons,M., & Masschelein, J.(2015). De leerling centraal in het onderwijs? Grenzen van personalisering. Acco, Uitgeverij.

Voogd, L. de, Cijvat, I., Mayo, A., van Olst, P., & van Til, H. (2024). Bouwen aan een gezamenlijke wereld: Adversity als pedagogische uitdaging voor de lerarenopleiding. Tijdschrift Voor Lerarenopleiders, 45(3), 51-66. https://doi.org/10.63379/0btewp65

Voogd, L. de, (2025). Bouwen aan breedvormend onderwijs. NIVOZ

Waldinger, R., & Schulz, M., (2023). The good life and how to live it. Lessons from the world’s longest study on happiness. London: Rider.

Wekker, G. (2020). Witte onschuld. Paradoxen van kolonialisme en ras, herziene editie. Amsterdam University Press.

Winter, M. de (2023). Medemenselijk opvoeden. Samenlevingspedagogiek voor een hoopvolle en daadkrachtige generatie. SWP.