Gewapend met een potlood en een puntenslijper komt hij mijn kantoor binnen. ‘Hoi juf, het is weer zover. Ik mag bij jou de Cito maken.’ ‘De IEP.’ verbeter ik hem. ‘Wij hebben geen Cito maar de IEP.’ ‘Oh ja, dat had je al verteld.’ Hij steekt zijn puntenslijper in de lucht en zegt: ‘voor de zekerheid’. ‘Zo is dat, beter mee verlegen dan om verlegen.’ Hij kijkt me wat glazig aan en ik besluit het daar maar bij te laten want we moeten aan het werk. Karin Donkers doet verslag over de eindtoets.

Kees is de enige groep 8 leerling bij ons in de klas. Een bewuste keus van de ouders en Kees om deze overstap, nu zo’n 5 maanden geleden, nog te maken. Een school in opbouw met in september nog slechts 9 leerlingen en nu in april 20 kinderen verdeeld over 2 groepen. Een groeischool in een nieuwe nog te bouwen wijk.

Kees zit in de bovenbouw in groep 8 en zal vandaag het tweede deel van zijn IEP maken.
We hebben hem dit afgelopen vrijdag verteld en dat is best rijkelijk laat. Kees maakt zich snel nerveus en dat is niet zo vreemd want het is ook best een aparte situatie. Hij deed er afgelopen vrijdag nog best nonchalant over maar vertelde ons gisteren dat hij nu toch wel wat gespannen was.

Een beetje raar gevoel in zijn buik en wat drukker dan normaal. Gisteren had hij samen met de intern begeleider in het kantoortje van de wijkvereniging gezeten en het eerste deel van de IEP gemaakt. Vandaag ben ik degene die hem mag vergezellen.

Hij heeft er duidelijk zin in. Het was hem niet tegengevallen gisteren en denkt dat het vandaag ook wel weer gaat lukken. Ik laat hem voorgaan naar het kantoortje van de wijkvereniging en hij vertelt me waar hij zat en hoeveel tijd hij had. Dat hij niets mag vragen want zo is de afspraak met alle juffen en meesters in Nederland. Ik knik instemmend en vraag hem de letters in de lege vakjes onder het alfabet in te vullen.

Kees start met de vakjes te vullen met letters zoals gevraagd wordt. Ik vraag hem waarom dat nodig is. ‘Als ik iets moet opschrijven en ze twijfelen over mijn antwoord omdat ze het niet goed kunnen lezen dan kunnen ze even terugkijken of ze de letter herkennen.’ Ik knik instemmend maar zie dat antwoorden niet meer nodig is want Kees is klaar om te beginnen en reeds vol concentratie.

Ik wens hem succes, hij lacht wat gespannen en gaat meteen aan de gang. Ik kijk even mee en zie dat er wordt gestart met een leestekst. Hij is verkouden en dat mag ik horen. Het lijkt hem echter niet te storen. Hij gaapt af en toen en ik neem eigenlijk automatisch aan dat dat wel de spanning zal zijn. Als er zo’n 40 minuten verstreken zijn zie ik hem zijn potlood neerleggen en terugbladeren. Elke bladzijde wordt per opgave gecontroleerd. ‘Niets invullen is altijd fout.’ zegt hij als ik hem later een compliment hierover geef.

‘Hoe ging het?’ ‘Leuk, ik heb gewoon in een uur weer nieuwe dingen geleerd tijdens de toets. Ik moest allemaal verhaaltjes lezen en het leek wel op Nieuwsbegrip maar dan korter. Ik weet nu hoe ik op drie manieren geheimschrift kan schrijven door bepaalde inkt te maken. En gisteren heb ik ook nog na de toets een naam van een leuke website opgeschreven.’ Verbaasd kijk ik hem aan. ‘Wat voor website?’ ‘Een website waar allemaal leuke activiteiten en dingen te doen op staan als je niet op vakantie gaat. Nou en we hebben straks vakantie dus…’ ‘Dus ik weet wel wat jij ga doen!’ antwoord ik hem.

Ik vertel hem dat ik hem straks op komt halen voor het tweede deel, het rekendeel.
‘Prima hoor, ik vind het helemaal goed. Het is net zo als bij een gewone toets. Niets om je druk over te maken.’ We geven elkaar een ‘high five’ en hij verdwijnt naar zijn groep.

Als ik hem voor het tweede deel kom halen, gaat hij graag mee. ‘Juf is het nu eigenlijk zo dat ik niet slechter ga scoren? Maar dat ik alleen maar beter kan scoren?’ Ik stop even met lopen en kijk hem aan. ‘Hoe bedoel je dat?’ ‘Nou ik ben al ingeschreven bij een school voor na deze school. Daar kan ik toch gewoon heen? Zij hebben toch al gezien hoe ik de afgelopen jaren mijn toetsen heb gemaakt? Ik kan het dus alleen maar beter doen want ik heb op meerdere scholen gezeten. Ik kan beter scoren maar vast niet slechter.’

Ik zie aan hem dat hij het tevreden is met zijn eigen antwoord en gaat verder: ‘ik kom er achter dat het eigenlijk precies hetzelfde gaat als gisteren. Eerst taal en dan rekenen. Maar ook dat ik me hetzelfde voel, eerst beetje spannend en nu bij het tweede deel gewoon zo van leuk ik mag weer.’

Ik zit stiekem te genieten en zo zou het toch ook moeten zijn. Na 8 jaar basisschool een bevestiging krijgen van wat je al wist. Ik hoop toch zo dat alle groep 8 leerlingen terugkijken op hun toets en dit ook zeggen? Er zullen nog vele toetsen volgen in het voortgezet onderwijs, maar deze ervaring is binnen en positief.

Een goed uitgangspunt en een mooie basis om verder te leren en te leren omgaan met de toetsen die nog gaan komen. Laten we eerlijk zijn, een beetje zelfvertrouwen en een goed zelfbeeld is best belangrijk. Kees heeft dat gelukkig (weer).

Karin Donkers was schoolleider op De Cocon, een school voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs, en is nu kwartiermaker voor de nieuwe Openbare School van Ronduit Onderwijs, de Vroonermeerschool.