'Neem ook de mening van de leerlingen mee in een belangrijk besluit, ze verdienen het!'

22 april 2015

Maaike Weijermans is als leerkracht op de Widar Vrijeschool in Groningen belast met de vraag waar haar school zich in wil profileren. Maar ook met de consequentie: welke leerlingen zullen zich dan meer of minder op hun plaats voelen? 'Ik wilde niet een profiel opstellen waar verder nooit meer naar wordt gekeken, ik wilde een ambitieus plan dat door iedereen gedeeld kon worden.' Samen met kinderen uit groep 8 is ze om de tafel gaan zitten. Deze groep hader immers bijna acht jaar onderwijs opzitten en kende als geen ander de gang van zaken. Wat vinden zij goed onderwijs, en zagen zij dat terug? Haar blog: 'Waar ik nu zo enthousiast van werd, was hoe goed leerlingen hier over kunnen meepraten.'

Net als alle scholen stonden wij - begin vorig schooljaar - voor de vraag hoe wij ons gaan profileren binnen het passend onderwijs. Als schoolteam hebben we een duidelijke gezamenlijke visie op onderwijs. We streven naar onderwijs dat een mooie balans is tussen cognitieve vakken maar waar creativiteit ook een belangrijke rol krijgt. We willen de kinderen zo breed mogelijk onderwijzen en na acht jaar basisschool kinderen uit te zwaaien die stevig in hun schoenen staan, weten in welke wereld ze leven en tevreden zijn met wie ze zijn. Een prachtig begin, maar op de vraag voor welke leerlingen wij als school wel en niet geschikt zijn was het team het niet zo roerend met elkaar eens.

Nu is iedere directeur vast in staat een mooi beleidsplan op papier te krijgen. Maar staat diezelfde directeur niet altijd voor de klas. Leraren hebben wel direct te maken met de gevolgen van wat er in het zogeheten 'schoolondersteuningsplan' staat. En hoe zit het met de ouders en de leerlingen? Mogen die ook wat vinden?

Ik ben als leerkracht belast met de vraag waar wij als school in kunnen profileren. En voor welke leerlingen wij geschikt zijn binnen passend onderwijs en welke leerlingen zich minder op zijn plaats zullen voelen. Ik wilde niet een profiel opstellen waar verder nooit meer naar wordt gekeken en waarvan niemand meer precies weet wat er ook al weer in stond. Ik wilde een plan die door iedereen gedeeld kan worden. Een ambitieus plan, maar ik werd steeds enthousiaster.

Samen met een groep 8 ben ik om de tafel gaan zitten. Deze groep had er immers bijna acht jaar onderwijs opzitten en kende als geen ander de gang van zaken. Wat vinden zij goed onderwijs, en zagen zij dat terug? Er kwam een prachtig gesprek op gang waarin de leerlingen aangaven het fijn te vinden om veel verschillende vakken te volgen, iedereen was wel ergens goed in. En net als leerkrachten vonden zij het belangrijk dat er een goede sfeer was in de klas. Onafhankelijk werden ook de ouders gevraagd naar hun bevindingen van het onderwijs. En ook de ouders gaven hetzelfde beeld als de leraren en leerlingen.

Waar ik nu zo enthousiast van werd, was hoe goed leerlingen hier over kunnen meepraten. En het zette mij aan het denken. Hoe kunnen wij als volwassen zoveel bedenken en bepalen zonder het aan de doelgroep te vragen waarvoor wij het doen: de leerlingen? Ook passend onderwijs wordt weer door volwassen bediscussieerd. Maar wat vinden de leerlingen ervan om wie het gaat?

Literatuur wijst uit dat leerling-participatie daadwerkelijk onderzoek of beslissingen van volwassen tot grotere hoogten kan brengen. Het heeft een positief effect om leerlingen een actieve rol te geven binnen de vormgeving van hun leefwereld, zij zijn ten slotte de experts op het gebied. Daarnaast kan hun stem de kennis van volwassen verrijken ( Verbeek,G., Ponte.,P., 2014 en zie ook het eerder gehouden symposium Stem van de Leerling).

Hoe passend kan passend onderwijs worden als wij ook de gepaste belanghebbenden om hun mening gaan vragen?!Dus bij deze doe ik een beroep aan alle beleidsmakers: neem ook de mening van de leerlingen mee in een belangrijk besluit, ze verdienen het!

Maaike Weijermans is leerkracht op de Widar Vrijeschool Groningen

---> Informatie, artikelen en videoregistraties van lezingen op symposium Stem van de Leerling, 21 november 2014 in Rotterdam.

---> Participatie in het onderwijs: Onderzoek met en door leerlingen. Gijs Verbeek en Petra Ponte,