LIFE College: Jongeren doen beseffen dat het leven geen jungle is. Een schoolportret.

3 april 2018

Bij toeval ontdekten we bij NIVOZ het LIFE College in Schiedam, een school met naast een reguliere vmbo- en mbo-afdeling ook de afdeling “New LIFE”. En dat trok onze aandacht, want jongeren die eerder zonder diploma het onderwijs hebben verlaten, krijgen op New LIFE alsnog de kans een mbo-niveau 2 diploma te behalen. De doelgroep: jongeren met een moeilijke sociaal-economische achtergrond die met complexe problemen kampen. Lees mee hoe New LIFE bijdraagt aan meer gelijkheid in het onderwijs.

Op NIVOZ-platform hetkind vind je meer schoolportretten en video's. Klik hier

 

• weer wilt leren en dus gemotiveerd bent;
• in staat bent om mbo-niveau 2 te halen;
• persoonlijke problemen hebt en daaraan wilt werken (financiën, gezin, gedrag, politie/justitie, leren, relatie, vrije tijd, huisvesting etc.);
• tussen de 16 en 23 jaar oud bent;
• jonge ouder bent. LIFE College werkt samen met een kinderdagverblijf en biedt opvoedondersteuning.

Benieuwd naar de visie en uitwerking arriveren we op een koude februaridag in een modern en eenzaam gelegen LIFE College, pal tegenover het station. We worden verwelkomd met een handdruk en een goedemorgen (en dat heeft hier op school een bedoeling, waarover later meer). Het is binnen warm, ruim en licht. Het restaurant, met uitzicht op een snelweg, heeft een smaakvolle houten inrichting en een groene plantenmuur. Grote groene planten kleden de gangen aan. In het LIFE Lab staat de koffie klaar voor een gesprek met Rianne de Graaf, directeur van het Lentiz LIFE College, Arij Hoogendijk, teamleider, en Annemarie Verhaagen, schoolopleider/coördinator LIFE Lab (laboratorium voor het leven; het ‘Van 8-20’-concept). Later schuiven ook docenten Marcel Luiten en Wouter Roodenrijs aan.

Ontmoeting
‘Juist hier kom je elkaar tegen, en daarom hechten we eraan dat iedereen elkaar goedemorgen wenst. Daarmee wordt een mens uit de anonimiteit gehaald. Je bent iemand en die maakt contact met anderen. De draaideur waardoor je het gebouw binnenkomt markeert de overgang van thuis en straat naar de school. Om die ontmoeting te versterken, wordt hier niets gedragen dat een gezicht deels onzichtbaar kan maken. Soms vergeet iemand een pet af te zetten en we merken dat aanspreken daarop (“Doe die pet nu af”) minder helpend is dan “Goedemorgen”. “O ja”, zie je de student dan denken, “ik ben nu op school”.’

New Life is een school
Bij New LIFE, een onderdeel dus van LIFE College, dragen veel studenten complexe problemen met zich mee. Bij aanmelding wordt zorg op maat geboden door zorg-doeteams en/of de partners, die meteen beschikbaar zijn (zie verderop in deze reportage). Naast een coach is er begeleiding van een maatschappelijk werker, een psycholoog en een jongerenwerker.

In het vertrouwen dat aan hun problemen wordt gewerkt, kunnen de jongeren werken aan het perspectief van een diploma. Die aanpak heeft succes. De student is student en zit in een groep waarin hij lessen krijgt. Een docent is docent en biedt lessen. Maar eerst wordt gebouwd aan een intensieve relatie met elke student. Dat is mogelijk omdat elke student slechts twee docenten heeft, die echt betrokken zijn en de begeleiding bieden die nodig is.

Programma
Voor studenten zijn er drie instroommomenten per jaar. Samen met de student schrijft de docent een perspectiefplan met daarin één (cognitief) doel, namelijk een mbo-niveau 2 halen. Daarmee is er grip op het realiseren van het individuele plan van de student.

Naast de beroepscompetenties is er volop aandacht voor onmisbare vaardigheden in het maatschappelijk leven, zoals op tijd komen en betrouwbaar zijn. Veel gesprekken gaan over de betekenis van verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven. Docenten drukken de jongeren op het hart om hun financiële en sociaal-emotionele problemen bespreekbaar te maken, zodat oplossingen gezocht kunnen worden en er bijvoorbeeld een psycholoog bij kan worden gehaald.

Op die manier worden de vaak gestapelde problemen van hun schouders gehaald, zodat studenten ‘vrij en onbelast’ kunnen blijven leren.

Professionele organisatie
Studenten worden op deze school weer iemand. Ze voelen weer dat ze er mogen zijn en dat wat ze doen betekenis heeft. De meerwaarde van New LIFE is de persoonlijke aanpak, waarbij studenten serieus worden genomen en kunnen werken in een ontspannen sfeer. In het jonge en dynamische team denkt iedereen mee over de vraag of, en zo ja hoe, een verandering of aanpassing beter voor de studenten is gezien diens context. De docenten reflecteren systematisch op les- én studentenniveau. ‘We vragen ons af hoe het de student vergaat en stellen dingen bij. Daartoe nemen we ruim de tijd voor gesprekken met studenten over hun persoonlijke ontwikkeling, over ons beleid en de uitvoering daarvan.’ In beide trajecten (zorg en onderwijs) worden elke zes weken voortgangsgesprekken gevoerd, waarbij ouders en anderen uit hun sociale omgeving worden betrokken.

Volwassen worden
Het LIFE College is open van 8.00 tot 20.00 uur. Na school zijn er diverse activiteiten, waar tot nu toe voornamelijk de vmbo-leerlingen gebruik van maken. Een enkele mbo-student doet hier ook aan mee. De leerlingen van het vmbo doen dan wat terug voor wijkbewoners, zoals tuintjes opknappen. New LIFE is hier niet bij betrokken. ‘Wij doen dit om jongeren een breder perspectief te bieden en hun talenten aan te spreken. Door een goed beeld van zichzelf te hebben, maken jongeren betere keuzes, waardoor voortijdig schoolverlaten voorkomen wordt,’ aldus Rianne.

Van bijna dood naar springlevend
De reddingsboei die LIFE College nu is voor vele leerlingen en studenten, kent een chaotische geschiedenis. Teamleider Arij Hoogendijk en schoolopleider/coördinator LIFE Lab Annemarie Verhaagen zijn al langer verbonden aan de school en verhalen over hoe het was en geworden is. Arij: ‘Het voormalige vmbo in Schiedam was 10 jaar geleden “een zieke patiënt” geworden. Het team, niet alert op veranderingen in de complexe schoolomgeving, pakte de multiculturele opdracht niet op en studenten waren op geen enkele manier trots op hun school. Lang bleef dat onopgemerkt, totdat uiteindelijk nog maar 15-17 vmbo-leerlingen zich aanmeldden. Bestaansrecht kon alleen teruggewonnen worden door het roer onmiddellijk om te gooien. Het mbo en New LIFE zijn later aan de nieuwe vmbo-school gekoppeld. Er is toen goed bekeken wat jongeren in deze grootstedelijke omgeving nodig hebben om succesvol te zijn op de schoolladder. De school telt nu 664 vmbo-leerlingen en 428 mbo-studenten, waarvan 160 studenten in New LIFE.

“Kijk eerst wie deze leerlingen zijn en wat ze nodig hebben in hun grootstedelijke omgeving. Bouw daarop een nieuw vmbo, mbo en New LIFE”

Daarmee formuleert Rianne de Graaf de pedagogische opdracht voor de transitie. De dromen van iedereen die zich hierbij betrokken voelt, leidden tot een breed gedragen visie en een nieuwe naam:

Wij dromen van een school.
Een school die anders is
Anders dan alle scholen die je kent.
Zo is het bijvoorbeeld een school die veel vroeger open gaat.
En veel later dichtgaat.

Omdat het er zo leuk is
En zo veel te doen valt.
Je er zo op je gemak en thuis voelt.
Dat je misschien wel helemaal geen zin hebt om snel naar huis te gaan.

Zo leer je bijvoorbeeld te begrijpen.
Wat er later van je wordt verwacht.
Hoe je je moet gedragen in allerlei situaties.
Wanneer je iets moet doen.
Of juist beter iets kunt laten

Zeg maar al die dingen waar je meer zelfvertrouwen van krijgt.
Zodat je goed in je vel komt te zitten.
Beter begrijpt hoe het leven in elkaar zit.
En hoe je daar optimaal in kunt functioneren.

De naam van onze droom
Zal je niet verbazen na alles wat we je tot nu verteld hebben.

We hebben onze school LIFE College genoemd.

(Uit –De droom- pag. 12-20, uitgave LIFE College)

Superdiverse leerlingenpopulatie
De school is gepositioneerd in een grootstedelijk gebied, met een afgestemd aanbod op de pedagogische behoefte van 1200 leerlingen en studenten tussen 12 en 25 jaar. Het was spannend of de ouders van 12-jarige vmbo-leerlingen deze gemengde populatie wel konden waarderen. Dat blijkt juist nu de kracht van de school.

Nog relevanter was de vraag of LIFE College in staat zou zijn om voor deze superdiverse leerlingenpopulatie dezelfde kansen te realiseren. Illiass El Hadioui, docent, socioloog en programmaleider van de Transformatieve school, heeft zijn inzichten via het LIFE College kunnen verdiepen, omdat hij aangesloten was bij hun ontwikkeling. De opdracht om verantwoordelijkheid te nemen voor gelijke kansen voor deze studenten in dit grootstedelijke gebied is weerspiegeld in het ontwerp van het gebouw.

Nieuwe kans bij New LIFE
Specifiek in New LIFE krijgen studenten met meerdere problematieken perspectieven geboden. Tienerouders kunnen hun kindje op de crèche op school plaatsen. Velen hebben financiële problemen, waarvoor oplossingen worden gezocht met partners. Zeventig procent van de studenten komt uit wijken met complexe sociale achtergronden.

Het blijft een uitdaging om studenten naar New LIFE te krijgen, brengen de docenten in. Deze jongeren kampen met problemen met justitie, huisvesting, een laag zelfvertrouwen en weinig hoop op een betere toekomst. ‘Sommigen proberen met ons contact te leggen en een leervraag te formuleren, maar haken dan toch af. Dan kunnen we slechts contact leggen tussen hen en de wijkteams,’ aldus docenten Marcel Luiten en Wouter Roodenrijs.

Personeelsbeleid
Werken als docent is op het LIFE College niet vrijblijvend. Je moet er echt voor gaan! Dit College kent het lerarentekort slechts uit de pers. Heel af en toe wordt een vacature geplaatst, die vlot vervuld wordt. 'Docenten willen graag hier werken en komen zelf naar ons toe, omdat we méér dan een school zijn. We hebben een herkenbaar profiel en een heldere (concept) profielschets voor docenten. LIFE College heeft een eigen identiteit en een ziel, waaruit kracht, inspiratie en emotie spreekt,’ aldus directeur Rianne de Graaf.

Zorg en onderwijs samen

Binnen de school is samenwerking met partners en organisaties nu vanzelfsprekend. Jongerenwerkers en docenten vormen één team dat aan hetzelfde doel voor de leerlingen en studenten werkt, ieder vanuit zijn eigen kracht. Voor de partners is LIFE College de plek waar ze hun doelgroepen vinden en ze versterken deze aanpak. Ook de Bibliotheek, Albert Heijn, Verstegen, Fonds Schiedam/Vlaardingen en de gemeente Schiedam zijn alliantiepartners.

Partner Yets Foundation
Aan 50 leerlingen en studenten met zeer complexe problematieken biedt Yets zorg, zodat ook deze leerlingen in staat worden gesteld om het diploma te behalen. De YETS Foundation zet sportteams op voor kwetsbare jongeren en geven begeleiding van pedagogisch sterke coaches.

Ze basketballen samen en krijgen huiswerkbegeleiding. Ook wordt er samen gegeten, wat hen een beetje familiegevoel teruggeeft. Veel leerlingen en studenten groeien op zonder vader. In hun coaches vinden ze elementen van een rolmodel. Gaandeweg wordt geprobeerd de vaders erbij te betrekken, om hen opnieuw hun verantwoordelijkheid te laten nemen.
Ook deze leerlingen en studenten doen iets terug voor hetgeen hen gegeven wordt. Ze zoeken contact in de wijk en helpen waar ze kunnen. Bij haar diplomauitreiking vertelde een meisje, dat ondanks grote problemen weer begon te studeren, over haar dromen en hoe ze het geluk zocht. Zij bleek enorm gegroeid en heeft een duidelijke structuur gevonden. Nu kan ze ook zeggen dat mensen van haar houden. Leerlingen die hun diploma krijgen, blijven lid van Yets, zodat ze altijd kunnen terugvallen op hun coaches.

Partner ‘Alleen jij bepaalt’
Leerlingen van LIFE College met sociale problematiek kunnen ook terecht in het project Alleen jij bepaalt van het Ministerie van Justitie. Door deel te nemen aan de activiteiten en middels mentorgesprekken leren de jongeren om weer verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf, de ander en het andere.

Het eerste lustrum
Onlangs is het lustrum gevierd, met verhalen van leerlingen, studenten, docenten en medewerkers. Met hun aangrijpende verhalen brengen de studenten, zonder dat ze zich dat beseffen, het schoolconcept echt tot leven. Velen schrijven dat ze door hun activiteiten het familiegevoel ervaren en dat ze door die onderlinge verbondenheid weer weten wat ze willen met hun leven en toekomst.

Lentiz LIFE College
Parallelweg 401
3112 NA Schiedam
T (010) 473 53 77
www.lifecollege.nl