Cito-toets

4 juli 2018

'Mag ik eventjes bij jou zitten?' vraagt een klein stemmetje van 7 jaar in de deuropening terwijl Nicole Wouters - leerkracht op basisschool Klinkers - haar mail aan het wegwerken is. Natuurlijk mag dat. Ze haalt een stoel in een andere ruimte en gaat daar op zitten. Even staart ze voor zich uit. 'Vertel eens, hoe komt het dat je hier wil zitten?'

'We zijn een cito-toets aan het maken en ik heb buikpijn.' Het is inderdaad niet fijn om met buikpijn een cito-toets te moeten maken, bevestig ik. 'Komt de buikpijn van de toets of zit er iets niet lekker in je lijf?' Ze haalt haar schouders op. 'Wil je dat ik met je praat of dat ik je even met rust laat?' 'Je mag wel verder werken hoor', antwoordt ze. Ik richt me op mijn beeldscherm en maak het mailtje af waarmee ik zojuist begonnen was.

'Eigenlijk wil ik dat je mijn mama belt', klinkt het opeens. Dat zal ik doen. Als je je niet lekker voelt is het fijn om even met je moeder te praten. 'Wil je met haar kletsen of wil je haar iets vragen?' 'Ik wil dat ze me op komt halen.' Ik vertel haar dat ik dat snap, dat we samen haar moeder zullen bellen en kijken wat de beste oplossing is. Samen bellen we haar moeder op. Snel leg ik uit wat de situatie is en daarna spreekt zij met haar moeder. Omdat moeder aan het werk is vraagt ze of ik haar vader wil bellen. Die belooft er binnen 10 minuten te zijn.

'Mag ik op je schoot zitten?', vraagt ze. 'Maar natuurlijk mag jij dat.' Eenmaal op mijn schoot begint ze zachtjes te huilen. 'Wat voor een toets was je aan maken?' vraag ik haar. Het was een rekentoets. 'En wat vind jij van rekenen?' Ze antwoordt dat ze rekenen makkelijk vindt, zo makkelijk dat ze van de juf speurwerk heeft gekregen om extra uitgedaagd te worden.

'Maar als jij rekenen makkelijk vindt, zou je dan wel buikpijn hebben van de rekentoets? Moet je misschien even naar de wc of even wat drinken?' 'Dat heb ik allemaal al geprobeerd maar het helpt niet, ik heb steeds buikpijn en dan weer even niet en dan weer wel en dan weer niet. Hoe lang duurt het nog tot papa komt?'

En dan schiet door mijn hoofd dat het wel eens zou kunnen zijn dat dit een kind is wat altijd hoog scoort en een enorme druk voelt om die score hoog te houden. 'Ben je bang om fouten te maken bij de toets?' Ze knikt. 'Mag jij foutjes maken van jezelf?' 'Ja, maar niet te veel want dan mag ik geen speurwerk meer.' 'Is dat het lieverd? Heb jij buikpijn en ben je verdrietig omdat je bang bent dat je geen speurwerk meer mag?; Er klinkt een hele diepe ‘ja’ en dikke tranen stromen over haar wangen. 'Vind je speurwerk zo leuk?' ze knikt bevestigend en vraagt me nog een keer hoe lang het nog duurt tot papa komt. 'Ik denk over 5 minuutjes.' Ik vraag haar of ze denkt dat de juf alleen kijkt naar hoe ze de cito-toets gemaakt heeft of dat de juf eigenlijk wel weet hoe goed zij kan rekenen? Ze kijkt me aan en haalt haar schouders op. 'De juf weet al lang hoe goed jij het kunt en ook dat jij blij wordt van speurwerk.' Ik zie haar schoudertjes ontspannen.    

En net op dat moment komt haar vader binnen. Ik vertel hem van ons gesprekje van zojuist en lees in zijn lichaamstaal dat hij helemaal begrijpt wat hier speelt. 'Wij gaan thuis lekker een boterhammetje eten en daarna zien we wel verder', zegt hij.

Een klein half uur later komt mijn collega het kamertje in. Ze kon niet weg tijdens de toets en was blij dat ik het meisje opgevangen had. Ik bespreek met haar wat de uitkomst was van het gesprek. Ze kon zich dat helemaal voorstellen en zal zodra het meisje weer op school is met haar in gesprek gaan over de link tussen de toets en het speurwerk.

Wanneer ik die middag in het lokaal van mijn collega loop zie ik het meisje opgewekt en ontspannen haar lunch opeten. 'Wat fijn dat je er weer bent', zeg ik en aai over haar rug. Een dag later heeft ze alsnog de rekentoets binnen een kwartier gemaakt.

Ik voel me dankbaar voor de verbondenheid en het vertrouwen van alle betrokkenen in elkaar. De driehoek kind, ouders en leerkrachten kon door die verbondenheid en dat vertrouwen optimaal functioneren. En die driehoek kwam helemaal ten goede aan de ontwikkeling van dit kind.    

Nicole Wouters is leraar op basisschool Klinkers in Tilburg. Op haar website Juffrouw Mama schrijft ze over haar rollen als moeder en als juf.