‘Eerst moet je met leerkrachten werken aan wie ze zijn en hoe ze naar kinderen kijken,’ zegt Monica Diaconu, initiatiefneemster en inspirator op Școala Babel, een voor Roemeense begrippen radicale vernieuwingsschool in Timisoara. Ze was een weekje in Nederland voor een studiereis met haar team.

In deze NIVOZ-podcast vertelt Monica het uitzonderlijke verhaal van Babel, een privéschool opgericht door een NGO van ouders en leerkrachten die tegen de stroom in, een opmerkelijke plaats is gaan innemen in het Roemeense onderwijs. Wilma van Esch - pedagoog, auteur en deels geworteld in het Ervaringsgericht Onderwijs (EGO) – schuift in het gesprek aan. Zij ontmoette Monica al in 2015, zij het bij toeval. Suze Roelofs – verbonden aan Tweemonds en het toenmalige expertisecentrum EGO – vroeg of ze haar Roemeense gast op een eerste verkenningsreis een lift wilde geven naar de Werkplaats Kees Boeke in Bilthoven.

‘Ik droomde dat zó’n school op een dag ook in Roemenië kan bestaan,’ vertelt Monica aan het begin van het driegesprek, dat via Zoom plaatsvond. ‘Ik zag kinderen vanaf heel jonge leeftijd tot achttien jaar, samen in een gemeenschap, waar ze een stem hebben en waar ze ook gewaardeerd worden. Ik zag kinderen die wisten wat ze deden, die keuzes maakten, die op het schoolplein zonder volwassenen waren en toch de goede dingen deden. Uit zichzelf.’

Școala Babel zag een jaar later al het levenslicht en is – onder de inspirerende leiding van Monica – in korte tijd van een particuliere school langzaam tot een kleine beweging uitgegroeid. Met meer dan 200 leerlingen, bijna veertig docenten en een groeiend netwerk eromheen, steekt de schoolleider haar ambities niet onder stoelen of banken. ‘We proberen voor alle docenten in Roemenië iets te betekenen. Te laten zien dat het anders kan. Met mensen – juist ook in ieders verschil -  een gemeenschap zijn. Dat is de uitdaging.’

Met Wilma van Esch hield Monica in de voorbije jaren contact. De twee klikken, zo is snel duidelijk. ‘Ik herken in Monica wat ik ook in mezelf zie. Ze is leergierig, leesgierig, onderzoekend en nieuwsgierig. We delen de liefde voor het leven, voor de taal, voor de mensen en voor ontwikkeling. Monica is altijd heel erg in het hier en nu, in de ontmoeting. Ze ziet kansen, verbindt en inspireert. Maar daar zit een bepaalde vrijheid in, waardoor je heel erg uitgenodigd voelt en mee wilt denken.’

Op zo’n uitnodiging bezocht ze de school al eens in 2017 en ook recent nog, om iets van de ervaring en kennis te delen. Of heel specifieker: ‘Om ons door haar bril te leren kijken naar kinderen,’ zegt Monica heel beslist. Als co-auteur van het boek Grip op competenties – naast professor Ferre Laevers – gaf Wilma van Esch al eens blijk van dat talent. In 21 portretten bracht ze 21 verschillende kinderen in beeld, tussen 1-4 jaar en tussen 4 en 12. Monica: ‘De ander zien in zijn of haar eigenheid, in hun talent en potentieel. Dat is wat we als docenten en ouders proberen te leren. Kijken naar welbevinden en betrokkenheid.’

Naast het Ervaringsgericht werken is ook het Geweldloos Communiceren een belangrijke grondlegger van de praktijk. En deze podcast maakt duidelijk dat Școala Babel – en vooral Monica – zich door meer (pedagogische) bronnen laat inspireren en legitimeren. In dat verband is vooral het werk van Paolo Freire – de pedagogiek van de onderdrukten – volgens Wilma van Esch helemaal van toepassing op wat er in Timisoara gebeurt. ‘Dit is wat Freire zegt en wat bij deze school hoort. Dit is in de context onderzoeken. Geef mensen een stem in hun eigen taal. Waar strugglen we mee? Hoe durven we kwetsbaar te zijn? Hoe vinden we taal en hoe vinden we andere manieren?

In de gong vertelt Monica nog over de betekenis die de blogs en artikelen voor haar én voor de school hebben die ze op het NIVOZ-platform hetkind vindt. Omdat ze zelf vier jaar Nederlands heeft gestudeerd, als 20-jarige, kan ze alles lezen. En vertaalt en verspreidt ze veel van die verhalen voor en onder haar collega’s. ‘Voor mij is wat NIVOZ is en doet heel inspirerend. Ik lees blogs en luister podcasts. Ik volg de jaarlijkse thema’s en als ik in Nederland zou wonen, zou ik bij alle avonden zijn. Jullie weten niet hoe belangrijk het is wat jullie doen. Ook in Roemenië dus. Jullie maken ook hier echt een verschil.’