In deze aflevering is filosoof Hans Schnitzler te gast. Hans Schnitzler is filosoof, schrijver en columnist. In zijn werk staat de invloed van de digitalisering op de alledaagse leefwereld centraal. 

Schnitzler staat bekend om zijn scherpe, filosofische blik op de invloed van technologie. In zijn essays en boeken onderzoekt hij hoe digitalisering onze menselijkheid vormt, vervormt en soms zelfs bedreigt. Thema’s als ethiek, onderwijs en burgerschap lopen als een rode draad door zijn werk.

Op 4 juni is Hans Schnitzler spreker tijdens de NIVOZ-onderwijsavond in het Rotterdamse Dokhuis. In deze podcast verkennen we zijn gedachtegoed, met speciale aandacht voor het pedagogisch appel dat hij richt aan onderwijsprofessionals in tijden van technologische versnelling. Hoe blijven we mens te midden van algoritmes, schermen en data? En welke rol kan het onderwijs hierin spelen?

Meer info over de onderwijsavond op 4 juni:

https://nivoz.nl/nl/hans-schnitzler-op-nivoz-onderwijsavond-in-dokhuis-vorming-in-vloeibare-en-digitale-tijden

De democratie crasht: hoe digitalisering onze samenleving verandert

In deze aflevering van de NIVOZ-podcast gaat Jan Jaap Hubeek in gesprek met Kees Verhoeven, oud-Kamerlid en auteur van De democratie crasht. Verhoeven zet zich in voor het verantwoord gebruik van digitale technologie en waarschuwt voor de ingrijpende gevolgen van digitalisering op onze samenleving en democratie.

In een tijd waarin big tech onze aandacht kaapt en de overheid grip verliest op digitale ontwikkelingen, stelt Verhoeven kritische vragen: Hoe behouden we onze menselijke samenleving in het digitale tijdperk? Welke invloed heeft data-gestuurde controle op onderwijs en burgerschap? En hoe kunnen we functioneel vertragen om betere keuzes te maken?

Met persoonlijke anekdotes en scherpe analyses verkent hij de dilemma’s van technologie en politiek, en biedt hij perspectieven op hoe we digitalisering in goede banen kunnen leiden. Een onmisbare aflevering voor iedereen die betrokken is bij onderwijs, democratie en de toekomst van technologie.

Luister nu en denk mee over de rol van digitalisering in onze maatschappij!

Bron: https://www.atlascontact.nl/boek/de-democratie-crasht/

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In this episode of the Slowdown Podcast by NIVOZ, Jan Jaap Hubeek and Nickel van der Vorm sit down with Matt Brittin, President of Google EMEA (Europe, Middle-East en Africa), at Google’s headquarters in London. Brittin shares his insights on the role of AI in education, healthcare, and sustainability. He reflects on the balance between human expertise and technology, the cultural impact of AI, and how we can prepare children for a world shaped by technological progress. An inspiring conversation about AI’s potential to transform lives and the responsibility to deploy it thoughtfully.

In deze Engelstalige aflevering van de NIVOZ-podcast gaan Jan Jaap Hubeek en Nickel van der Vorm in gesprek met Matt Brittin, president van Google EMEA (Europe, Middle-East en Africa). Vanuit het hoofdkantoor in Londen deelt Brittin zijn visie op de rol van AI in onderwijs, gezondheidszorg en duurzaamheid. Hij reflecteert op de balans tussen menselijke expertise en technologie, de culturele impact van AI, en de vraag hoe we kinderen kunnen voorbereiden op een wereld vol technologische vooruitgang. Een inspirerend gesprek over de potentie van AI om levens te veranderen, en de verantwoordelijkheid om deze technologie met zorg in te zetten.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering van de NIVOZ-podcastserie duiken we in de wereld van gepersonaliseerd leren en de rol van technologie in het onderwijs. Te gast zijn Maarten van Keulen en Jasper Roelofsen.

Maarten is mede-oprichter van eJournal, een platform voor ontwikkeling en beoordelingsportfolio’s. Jasper is de oprichter van BrainBoost, een bijlesschool opgericht door echte docenten, waar zelfvertrouwen en zelfinzicht in leren centraal staan om leerlingen optimaal door hun schooltijd te begeleiden.

Samen werken Maarten en Jasper aan de ontwikkeling van een AI-leermodel dat de gezamenlijke krachten bundelt om leerlingen nog beter te begeleiden en ondersteunen in passend maatwerk op leergebied. In dit gesprek vertellen ze over hun drijfveren, de achterliggende visie en de impact die ze hopen te maken. Samen bespreken zij hoe AI en innovatieve onderwijsvormen leerlingen kunnen ondersteunen om het maximale uit zichzelf te halen.

Met voorbeelden uit hun praktijk vertellen ze over de impact van persoonlijke leertrajecten, de kracht van maatwerk, en hoe technologie de docent kan versterken zonder het menselijke aspect te verliezen. Maar ook over de uitdagingen: wat betekent het voor een kind als onderwijs steeds meer gericht is op data en minder op persoonlijke interactie? En hoe voorkom je dat technologie een extra drempel wordt in plaats van een brug?

Deze aflevering biedt een inspirerend en kritisch perspectief op de toekomst van het (aanvullend)onderwijs. Van persoonlijke leercoaches tot de dromen en dilemma’s van een AI-gedreven aanpak: luister mee naar dit boeiende gesprek dat de kern raakt van wat leren écht betekent.

Linken:

eJournal: https://ejournal.app/

Brainboost: https://brainboost.nl/

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze bijzondere aflevering duiken we diep in de kern van wat school werkelijk de school maakt. Jan Masschelein en Maarten Simons, beiden verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven, nemen ons mee in hun visie op de school als een plek van vrijheid, gelijkheid en vorming. Ze belichten hoe scholen nieuwe generaties de kans bieden zich tot werelden te verhouden, voorbij de dominante prestatiedrang en het efficiëntiedenken.

Na een kritisch-pedagogische fase besloten Masschelein en Simons te pleiten voor een herwaardering van de school als een fysieke, sociale én publieke ruimte die van fundamenteel belang is voor de democratie. In een tijdperk van toenemende digitalisering en personalisering door AI, stellen zij dat het juist nu cruciaal is om die unieke eigenschappen van de school te beschermen die élk individu de ruimte geeft om diens eigen toekomst vorm te geven. Hoe kan AI een plaats krijgen binnen het onderwijs zonder de vrijheid, gelijkheid en vorming te ondermijnen?

Deze aflevering biedt stof tot nadenken over de toekomst van onderwijs in een wereld waar technologische vooruitgang en maatschappelijke verwachtingen soms botsen met pedagogische idealen. Een inspirerende oproep om opnieuw ruimte te maken voor echte aandacht, fysieke aanwezigheid, en de mogelijkheid om als mens in vrijheid te zijn en worden.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Richard Hulsebos te gast. Als innovatiecoördinator binnen Stichting VierTaal, een cluster 2-bestuur, zet Richard zich in om technologische en andere innovaties op verantwoorde wijze in het onderwijs te integreren. Hij werkt nauw samen met scholen en leerkrachten om onderwijspraktijken te versterken en leerlingen met taalontwikkelingsstoornissen of gehoorproblemen beter te ondersteunen.

Tijdens het gesprek vertelt Richard over de unieke uitdagingen en kansen binnen het cluster 2-onderwijs. Hij deelt inzichten over hoe technologische hulpmiddelen zoals tablets en adaptieve software een meerwaarde kunnen bieden, maar waarschuwt ook voor de risico’s van blind vertrouwen op systemen. Vanuit zijn persoonlijke ervaring benadrukt hij het belang van goed geïnformeerde leerkrachten die de regie behouden, vooral in een tijd waarin generatieve AI steeds nadrukkelijker aanwezig is in het onderwijs.

Ook verkent Richard de rol die AI kan spelen in de transitie naar passend onderwijs, waarin leerlingen dichter bij huis en in een reguliere schoolomgeving onderwijs zouden moeten volgen. Hij vertelt over innovatieve ideeën zoals AI-ondersteuning in de klas, digitale tools voor logopedie, en nieuwe manieren om leerkrachten en ouders te betrekken bij de digitale opvoeding van kinderen.

Met praktische voorbeelden en een kritische blik toont Richard hoe balans en pedagogische verantwoordelijkheid centraal staan in zijn werk. Zijn verhaal biedt inspirerende handvatten voor scholen die middenin de technologische transformatie van het onderwijs staan.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering van de NIVOZ-podcast duiken we in het uitdagende spanningsveld tussen onderwijs en technologie met Barend Last, schrijver, spreker en onderwijsmaker.

Barend deelt zijn visie op de impact van kunstmatige intelligentie in de klas, de rol van de leraar en de noodzaak om terug te keren naar de kern: waartoe doen we wat we doen? Hij prikkelt en inspireert met zijn filosofische kijk op onderwijsinnovatie en de invloed van disruptieve technologieën zoals AI.

Barend, bekend van boeken zoals Chatten met Napoleon, vertelt over zijn missie om nuance te brengen in het onderwijsdebat en docenten handvatten te geven om hun vakmanschap verder te ontwikkelen. Hij bespreekt hoe AI ons uitdaagt om niet alleen ons onderwijs opnieuw vorm te geven, maar ook onszelf als professionals te herijken. Met voorbeelden uit zijn eigen praktijk en het Nederlandse onderwijs biedt hij een nuchtere, maar ook hoopvolle kijk op de toekomst.

In een wereld waarin Big Tech steeds meer grip krijgt op het onderwijs, pleit Barend voor een proactieve en filosofische benadering: technologie demystificeren, kansen benutten en tegelijkertijd oog houden voor de menselijke maat. Hoe kunnen scholen en docenten regie blijven voeren over hun onderwijs, en welke vaardigheden vraagt dit in een AI-gedreven tijdperk?

Een aflevering vol inzichten en inspiratie voor iedereen die onderwijs maakt, denkt of ervaart. Laat je uitdagen en inspireren door Barend Last, een man met een passie voor verhalen en een sterke focus op ontwikkeling, innovatie en technologie. Meer over Barend lees je op barendlast.com.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Inge Molenaar te gast.

Inge Molenaar is directeur van het Nationaal Onderwijslab AI (NOLAI) en leidt het wetenschappelijk programma. Ze onderzoekt de pedagogische, maatschappelijke en sociale consequenties van intelligente digitale onderwijsinnovaties.

Inge Molenaar is internationaal expert op het gebied van AI in onderwijs, vooral de rol van technologie in leer- en onderwijsprocessen.

Meer info over NOLAI:

https://www.ru.nl/nolai

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Marleen Stikker te gast.

Marleen Stikker is oprichter, directeur en bestuurder van Waag Futurelab.

Waag FutureLab is uitgegroeid tot een leidend Europees onderzoeksinstituut voor technologie en maatschappij, en zet aan tot actief burgerschap door open, eerlijke en inclusieve technologie te ontwikkelen.

Jan Jaap Hubeek en Eva Vesseur bevragen Marleen over de invloed van de BigTech op ons onderwijs.

Bronnen:

Waag Future lab: https://waag.org/nl/

Het internet is stuk: https://waag.org/nl/hetinternetisstuk/

Al meer dan 25 jaar reflecteert Marleen Stikker op de rol van technologie in de samenleving en onderzoekt ze alternatieven. Na een succesvolle avond bij Zomergasten in 2018, was in 2019 een mooie aanleiding om haar ideeën te vatten in een boek 'Het internet is stuk, maar we kunnen het repareren'.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Remco Pijpers te gast.

Remco is Strategisch adviseur digitale geletterdheid en ethiek bij Kennisnet.

Kennisnet ondersteunt het onderwijs bij het optimaal benutten van ICT. Kennisnet fungeert als een kennispartner op het gebied van digitalisering in het onderwijs en bieden scholen onafhankelijke expertise, praktische handreikingen en strategisch advies.

In een vorige aflevering riep Jelle Ris iedereen op die meer over AI in het onderwijs wil weten, Remco Pijpers moet volgen op LinkedIn.

Om uit te zoeken wat Jelle met deze vraag beoogt is Remco Pijpers te gast en geeft hij een uitgebreid perspectief op de huidige snelle technologische ontwikkeling die van invloed zijn op het onderwijs.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering Is Jelle Ris te gast.

Jelle noemt zichzelf een pedagogisch troubadour. Vanuit een pedagogisch denken over onderwijs probeert hij, op uiteenlopende plekken binnen de sector, theorie en praktijk op creatieve en vruchtbare wijze met elkaar te verbinden.

Jelle is opgeleid als autonoom beeldend kunstenaar en leraar basisonderwijs aan Hogeschool Rotterdam. Aan de Erasmus Universiteit Rotterdam studeerde hij onderwijswetenschappen.

Jelle is werkzaam als lerarenopleider en docentonderzoeker bij het kenniscentrum talentontwikkeling van Hogeschool Rotterdam. Hier werkt hij nauw samen met lector pedagogiek Carlos van Kan. Tevens onderhoudt Jelle nauwe banden met Stichting NIVOZ. Ook verzorgt hij lezingen en studieochtenden door het land. Jelle is co-auteur van het boek ‘Wereldgericht onderwijzen – Biesta in de praktijk’.

Jelle laat zijn pedagogisch denken en handelen inspireren door een rijk palet aan denkers waarvan hij er in de podcast enkele noemt zoals Gert Biesta, Jan Masschelein en Maarten Simons, Henry Giroux, Michael Apple en Max van Manen.

Rob kickert, docent van de educatieve masteropleiding voor primair onderwijs, en Jan Jaap Hubeek hebben Jelle gevraagd om in gesprek te gaan over het pedagogisch appel dat AI op de leraar en het onderwijs doet.

Linken naar bronnen:

https://www.educatheek.nl/wereldgericht-onderwijzen-biesta-in-de-praktijk

https://nivoz.nl/nl/gebruikersprofiel/jelle-ris

https://www.managementboek.nl/boek/9789462701496/dat-is-pedagogiek-jan-masschelein

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Pieter Boshuizen te gast.

Pieter Boshuizen is theoretisch pedagoog en onderwijskundige. Pieter is werkzaam als opleider en praktijkonderzoeker aan de Thomas More Hogeschool in Rotterdam. Pieter is lid van het lectoraat professionaliseren met hart en ziel en is met name geïnteresseerd in kansengelijkheid en democratische vorming in het onderwijs. 

Naast zijn werkzaamheden aan de Thomas More Hogeschool is Pieter ook actief als wijkraadslid in Vreewijk, een wijk in Rotterdam Zuid.

In deze aflevering bevragen Rob Kickert en Jan Jaap Hubeek of AI de belofte van de democratie ondermijnt.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Rob Martens te gast.

Onderwijspsycholoog Rob Martens is hoogleraar aan de faculteit Onderwijswetenschappen van de OU. Zijn belangrijkste onderzoeksinteresses zijn motivatie en onderwijsvernieuwing. 

In 2019 verscheen zijn boek ‘We moeten spelen’ en in 2022 verscheen ‘Leerlingen intrinsiek motiveren’.

In deze aflevering vertelt Rob Martens over de relatie tussen zelfdeterminatie en Hoogbegaafdheid en specifiek welke rol Generatieve AI daarbij speelt.

Boeken Rob Martens:

We moeten spelen: https://www.lannoocampus.nl/nl/we-moeten-spelen

Leerlingen intrinsiek motiveren: https://www.lannoocampus.nl/nl/leerlingen-intrinsiek-motiveren

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

`Help mij het zelf te doen" - Maria Montessori

In dit gesprek is Haitske de Visser te gast. Haitske is leerkracht op Montessorischool Capelle (RVKO).

Het Montessori onderwijs wordt gekenmerkt door het gebruik van materialen, die kinderen uitdagen tot het zelf doen en een zelf-corrigerende functie hebben. Motto van deze vorm van onderwijs is 'help mij het zelf te doen'.

In deze aflevering gaan Rob Kickert en Jan Jaap Hubeek bij Haitske op bezoek om te onderzoeken of AI een materiaal kan zijn om de leerling te begeleiden 'het zelf te kunnen' doen.

Link: Montessorischool Capelle (RVKO):

https://montessorischoolcapelle.nl/

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Rob Kickert te gast.

Rob is psycholoog, toetsdeskundige en universitaire docent aan de Educatieve Master Primair Onderwijs (EMPO). Een samenwerking tussen de Erasmus Universiteit Rotterdam en Stichting NIVOZ.

In deze aflevering duiken we in een intrigerend gesprek met Rob Kickert over de rol van AI in het onderwijs. Samen bespreken we de impact van kunstmatige intelligentie op toetsing en motivatie, en onderzoeken we of AI ooit de plaats van de leraar kan innemen. Kan AI goede vragen stellen? Kan AI de toets vervangen?

Rob reflecteert op de beperkingen van metingen en de diepere pedagogische waarden die moeilijk te vatten zijn in cijfers. Wat gebeurt er met het onderwijs als we ons te veel richten op wat meetbaar is en de menselijke kant uit het oog verliezen?

Linken:

Rob Kickert: https://nivoz.nl/nl/gebruikersprofiel/rob-kickert

Philippe Meirieu: https://www.uitgeverijphronese.nl/frankenstein-en-de-pedagogiek/

EMPO: https://www.eur.nl/essb/informatie-voor/studiekiezers/educatieve-master-primair-onderwijs

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering zijn Peter Brouwers en Daniel Schoone van NextGen AI te gast.

Peter en Daniel hebben workshops ontworpen om kinderen van 8 tot en met 16 jaar kennis te laten maken met de fascinerende wereld van kunstmatige intelligentie. Ze empoweren hiermee de nieuwe generatie om AI-technologie te ervaren en te leren in scholen, in bibliotheken en op veel meer plekken.

Peter en Daniel noemen zichzelf Pioniers in het toepassen van AI technologie voor een positieve impact op de mens

Kunstmatige intelligentie is niet langer toekomstmuziek; het is een integraal onderdeel van ons dagelijks leven geworden. 

Peter en Daniel vinden dat er met deze revolutionaire technologie ook ongekende uitdagingen en verantwoordelijkheden komen kijken en zijn zij zich bewust van de gevaren en uitdagingen die ontstaan als AI verkeerd wordt ingezet.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Guido Paap te gast.

Guido verliet zes jaar geleden als docent beeldende vorming de lerarenopleiding in Leiden om zich te storten op het herstel van het koraal aan de Afrikaanse oostkust.

Vanuit educatie leert Guido al zes jaar lokale Afrikaanse bevolking meer in balans te leven met het kwetsbare koraal.

Ik ben benieuwd hoe Guido kijkt naar de enorme vervuilende footprint van AI op het klimaat en welke vraag dat genereert aan het Nederlandse onderwijs.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In dit gesprek is muzikant, audio-technicus en programmeur Hubert Jan Hubeek te gast.

Als je de berichten in de media mag geloven dan worden deze drie disciplines momenteel volledig overgenomen door AI. Ik ben benieuwd of AI al echt zover is dat het de creativiteit van de mens kan overnemen, of dat we AI meer toedichten dat het daadwerkelijk is. Hubert Jan gebruikt AI volop in al zijn werk, maar werkt vooral samen met AI. Beluister of AI al kan slagen voor de Lovelace-test.

Hubert Jan heeft een extra instrument in zijn studio, AI, dat hij dagelijks inzet, maar het is de kunst van het herkennen wat het creatief maakt en meesterschap wat het nodig heeft.

De Lovelace-test is een test voorgesteld door informaticus en filosoof Selmer Bringsjord als een alternatief voor de bekende Turing-test. De Lovelace-test is ontworpen om te beoordelen of een kunstmatige intelligentie in staat is tot echte creativiteit, in plaats van simpelweg menselijke intelligentie na te bootsen.

Dit en nog veel meer over creatieve processen staan in dit gesprek centraal.

Linken:

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/10/08/10de-symfonie-beethoven-ai/

https://xofoon.nl/

https://www.goodreads.com/book/show/11.The_Hitchhiker_s_Guide_to_the_Galaxy

https://www.youtube.com/watch?v=XsZkCFoqSBs

https://ntr.nl/Andere-Tijden-Sport/230/detail/WK-1998-Het-meesterwerk-van-Dennis-Bergkamp/VPWON_1333623

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

Dit gesprek vindt plaats op Kindcentrum Snijders. Kindcentrum Snijders is een school voor natuurlijk leren. Jan Jaap Hubeek gaat in gesprek met Bram van Mil die als leerkracht van groep 7/8 technologie een bewuste plek in het onderwijs in zijn klas én op de school bezorgt.

Bram maakt bewust gebruik van technologie en AI. Bram zet bijvoorbeeld iPads heel bewust in, maar bouwt met de kinderen ook technisch lego die de kinderen zelf leren te programmeren.

Bram is zich bewust van de voor- en nadelen van technologie en generatieve AI. In dit gesprek gaat Jan Jaap op zoek naar wat deze verantwoordelijkheid van Bram als leerkracht vraagt, hoe dit aansluit bij de onderwijskundige visie van de school én hoe hij zijn collega’s meeneemt in de technologische versnelling. Naast leerkracht is Bram breder met dit vraagstuk bezig, zo doet hij vanuit NOLAI onderzoek naar wat AI in het onderwijs.

In dit gesprek beginnen we bij wat voor soort onderwijskundige visie de school heeft. Daan gaan we langs hoe technologie (zoals iPads, lego, video en AI) geïntegreerd is in dit onderwijs. Bram neemt je mee hoe hij het schoolteam betrekt in kennis, handelen en visie. Bram vertelt over zijn onderzoek bij NOLAI van de Radboud Universiteit, en waarom je onderwijs te blijven onderzoeken belangrijk is. Ook neemt Bram ons mee langs een aantal mogelijkheden en onwenselijkheden van AI in de school.

Dit gesprek is er eentje uit de Nivoz Podcastserie over ‘hoe AI het onderwijs uitdaagt’

Een serie vertragende gesprekken over welke verantwoordelijkheden de snelle ontwikkelingen van generatieve AI aan de leraar en het onderwijs vragen.

Link naar kindcentrum Snijders: https://kcsnijders.nl/

Link naar NOLAI: https://www.ru.nl/nolai

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Jochem van der Padt te gast.

Jochem is onderwijskundige in de faculteit Educatie aan de hogeschool Leiden, daarnaast is Jochem mede-initiator en ontwikkelaar van de relatief nieuwe lerarenopleiding Spring.

Bij Spring, richt je je op vormend en vernieuwend onderwijs. Je wordt opgeleid om les te geven op scholen waarin de pedagogiek centraal staat.

Hoe kijkt Jochem aan tegen de snelle ontwikkelingen van AI? En wat vraagt dat van een lerarenopleider voor vernieuwend onderwijs?

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Luis Duarte te gast. Luis is een ervaren leerkracht, trainer van de opleiding Pedagogisch Tact én scheidsrechter.

In de wereld van onderwijs en sport staan menselijke interacties centraal. In deze aflevering van de podcastserie AI: het pedagogisch appèl gaan Jan Jaap Hubeek en Rob Kickert in gesprek met Luis over de parallellen tussen lesgeven en het begeleiden van wedstrijden. 

“Luisteren doe je niet alleen met je oren, maar ook met je ogen, je mond en je hart,” zegt Luis in de podcast. Dit benadrukt het belang van de menselijke relatie in zowel het klaslokaal als op het sportveld. Als leerkracht of scheidsrechter is het essentieel om aanwezig te zijn en een verbinding met de mensen om je heen te voelen. Deze verbinding, zo betoogt Duarte, kan nooit volledig door technologie worden vervangen. Toch is er de vraag of technologie, zoals de VAR in het voetbal, behulpzaam kan zijn om de objectiviteit in besluitvorming te vergroten.

Link Luis Duarte: https://nivoz.nl/nl/gebruikersprofiel/luis-duarte

Link Pedagogisch Tact: https://nivoz.nl/nl/pedagogische-tact-pt

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Aljosja Jacobs te gast. 

Aljosja is een marketing analytics engineer bij iO.

AI neemt een steeds grotere rol in te nemen in ons dagelijks leven. Rob Kickert en Jan Jaap Hubeek zijn nieuwsgierig wat wij in het onderwijs kunnen leren van AI, of wat het van ons in het onderwijs vraagt om er goed mee te gaan. In deze aflevering verkennen wij dit vraagstuk vanuit de marketing.

Vanuit de datakant én marketing ervaring van Aljosja zijn zij nieuwsgierig naar hoe bepalend AI is, wat het in de marketing voor invloed heeft, en of de mensheid door de big data opgegeten kan worden.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is docent én AI-expert Robbert van Empel, docent geschiedenis op het Teylingen College in Noordwijkerhout, te gast. Robbert is bekend van zijn AI-oplossingen voor het onderwijs en specifiek voor in de klas. Robbert tovert met behulp van AI snel (oefen)toetsen, lesvoorbereidingen en samenvattingen in elkaar.

In het digitale tijdperk worstelen veel leraren met de snelle opkomst van AI en technologie in het onderwijs. Robert is echt een pionier op dit gebied. Robbert gaat echter niet alleen voor makkelijke oplossingen. Robbert wijst op de groeiende verantwoordelijkheid van leraren om AI op verantwoordelijke wijze te gebruiken. Zijn aanpak toont aan dat AI niet alleen een bedreiging is voor traditionele onderwijspraktijken, maar juist een verrijking kan zijn wanneer het correct wordt ingezet.

In de aflevering verwijst Robbert naar veel AI-mogelijkheden, hieronder vind je de linkjes die hij benoemt:

• Magic School: https://app.magicschool.ai/
• websim.ai
• leonardo.ai
• artflow.ai
• https://notebooklm.google/
• perplexity extensie
• handleiding automatisch quiz maken
• claude
• huggingface.co/chat
• www.robbertvanempel.nl
• www.robbertvanempel.nl/prompts (daar kunnen mensen meer gratis onderwijsprompts krijgen die handig zijn)

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering is Martijn Verhagen te gast.

Martijn is docent, teamleider opleidingen stichting NIVOZ; filosoof; andersdenker en -doener; en hij neemt ons mee vanaf Foucault tot aan AI.

Martijn heeft het boek van Michel Foucault meegenomen over de gevangenis, “Surveiller et punir: Naissance de la prison” (1975), dit gaat over de ontwikkeling van het moderne gevangenissysteem en de veranderende vormen van disciplinering in de samenleving. Foucault onderzoekt hoe strafpraktijken zich hebben verplaatst van lijfelijke straffen en openbare executies naar subtielere, systematische vormen van toezicht en controle.

De kern van het boek draait om discipline en toezicht (surveillance) als machtstechnieken die niet alleen in gevangenissen, maar ook in scholen, kazernes, fabrieken en ziekenhuizen worden toegepast. Hij bespreekt hoe macht wordt uitgeoefend door mensen te observeren, te registreren en te disciplineren, en hij introduceert het concept van het panopticum – een ideaal type gevangenis waarin iedereen altijd zichtbaar kan zijn en zich daardoor gedraagt alsof hij voortdurend bekeken wordt.

Essentie van Foucaults analyse:

“De moderne maatschappij heeft lijfstraffen vervangen door het disciplineren van het lichaam en de geest door middel van toezicht. Dit leidt tot een samenleving waarin individuen zichzelf reguleren uit angst voor mogelijke observatie.”

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze tweede aflevering over 'hoe AI het onderwijs uitdaagt' is Joop Berding te gast.

Joop Berding (1954) is schrijver van een groot aantal (pedagogische) boeken en werkte tot oktober 2017 als hogeschooldocent, opleidingsmanager en praktijkonderzoeker op Hogeschool Rotterdam. Joop heeft als (co)auteur en co(redacteur) ruim 25 boeken op zijn naam, alsmede vele artikelen in boeken en tijdschriften. Veel daarvan gaan over de pedagogiek van John Dewey en de pedagogiek van Janusz Korczak. In de afgelopen jaren publiceerde hij ook over Hannah Arendt en Cornelis Verhoeven.

Een belangrijk thema in dit gesprek is de intergenerationele rol van opvoeding, waarbij de oudere generatie de jongere generatie inleidt in de wereld. Berding benadrukt dat dit proces steeds meer wordt beïnvloed door technologieën die een autonoom karakter hebben, wat kan leiden tot een omkering van de rol van onderwijs. In plaats van dat technologie het onderwijs ondersteunt, lijkt het onderwijs zich steeds meer aan te passen aan de mogelijkheden van technologie.

Het gesprek gaat verder in op de noodzaak van kritisch nadenken over de rol van technologie in de klas en pleit voor een evenwichtige benadering, waarin niet alleen snelheid en efficiëntie worden nagestreefd, maar ook vertraging en reflectie. Berding wijst op het gevaar van een verplatting van het onderwijs door te veel vertrouwen op technologie en roept op tot een herwaardering van menselijke interactie en pedagogische waarden.

Meer informatie over Joop Berding is hier te vinden: https://joopberding.com/

Bronnen uit het gesprek:

Berding, J. (2018). John Dewey: Ervaring en opvoeding. Klement.

Berding, J. (2019). Traktaat over het spieken: Over onderwijs, opvoeding en civilisatie. Klement.

Berding, J. (2020). Hannah Arendt: Vijf opstellen over onderwijs en opvoeding. Klement.

Berding, J. (2021). Over lezen en schrijven: Cornelis Verhoeven als gids. Klement.

Meirieu, Philippe. Frankenstein pédagogue: Les dérives de la formation des maîtres. ESF, 1996.

Rosa, Hartmut. Onbeschikbaarheid. Lemniscaat, 2021.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

De kracht van Algoritmen!

In deze aflevering duiken we in de fascinerende wereld van kunstmatige intelligentie en haar impact op ons dagelijks leven. Van de digitale transformatie tijdens de coronacrisis tot de controverses rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen en de mediastorm rond de rechtszaak van Johnny Depp – hoe sturen algoritmen onze keuzes en beïnvloeden ze ons gedrag?

• “AI biedt geen neutrale spiegel; het versterkt onze vooroordelen en blinde vlekken.” – Shannon Vallor

Met spraakmakende voorbeelden zoals het Cambridge Analytica-schandaal en de psychologische manipulatie via sociale media, onderzoeken we de ethische uitdagingen van AI. Wat kunnen we leren uit het verleden om technologie beter te benutten in opvoeding, onderwijs en samenleving?

• “Hoe zorgen we ervoor dat technologie ons dient, zonder onze autonomie te ondermijnen?”

Een aflevering vol inzichten, kritische reflecties en praktische vragen voor de toekomst. 

Bronnen: Zie ondertekst aflevering 1

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

In deze aflevering staat de razendsnelle ontwikkeling van technologie centraal en de manier waarop dit ons denken, leren en samenleven beïnvloedt. We maken een reis door de tijd, beginnend bij de Koude Oorlog, een periode waarin technologische innovatie werd aangewakkerd door rivaliteit en geopolitieke spanning. Van de wedloop naar de maan en de historische Apollo 11-missie tot de impact van de wet van Moore, die de basis legde voor de miniaturisatie en kracht van moderne technologie.

We verkennen hoe deze vooruitgang ons bracht naar nieuwe hoogten, zoals de overwinning van de supercomputer Deep Blue op Garry Kasparov en de baanbrekende prestaties van AlphaGo. Maar de technologische reis stopt niet bij het verslaan van grootmeesters in spellen. In deze aflevering bespreken we naar een van de meest complexe uitdagingen die technologie heeft helpen oplossen: het ontrafelen van eiwitstructuren door AlphaFold, een mijlpaal die de toekomst van wetenschap en geneeskunde transformeert.

Wat betekent deze explosieve vooruitgang voor ons onderwijs en de opvoeding van onze kinderen? Hoe leren we jongeren omgaan met een wereld waarin technologie alles doordringt? En hoe bewaken we de balans tussen technologische mogelijkheden en de menselijke waarden die we willen behouden? Dat, en meer, staat centraal in deze aflevering.

Bronnen: zie ondertekst aflevering 1.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

Van Prometheus tot ChatGPT: Hoe AI ons denken vormgeeft

In deze aflevering maken we een reis door de geschiedenis van kunstmatige intelligentie, van de mythische verhalen rond Prometheus tot de baanbrekende technologische mijlpalen van vandaag. We onderzoeken hoe AI ons denken en handelen beïnvloedt, maar ook welke vragen en uitdagingen deze technologie stelt aan opvoeding, onderwijs en de samenleving.

We duiken in de visie van Alan Turing, die met zijn beroemde Turing-test vroeg of een machine ooit menselijk denkvermogen zou kunnen evenaren. We bespreken Thomas Hobbes, die in de 17e eeuw al filosofeerde over het brein als een mechanisch systeem, vergelijkbaar met de algoritmen die onze huidige technologie aandrijven. En we gaan in op René Descartes, die lichaam en geest scheidde en ons leerde dat complexe systemen — of het nu een mens of een machine is — begrepen kunnen worden door ze te ontleden in logische, gestructureerde stappen.

Daarnaast reflecteren we op de denkers Martin Heidegger en Cornelis Verhoeven, die ons herinneren aan de keerzijde van technologische vooruitgang. Heidegger waarschuwde dat techniek ons kan vervreemden van wat ons mens maakt, terwijl Verhoeven pleitte voor verwondering en stilte in een wereld die steeds meer gericht is op maakbaarheid en meetbaarheid. Hoe verhouden we ons tot de snel evoluerende technologie zonder onze menselijkheid te verliezen? Deze vragen staan centraal in deze aflevering, waarin we verleden, heden en toekomst verbinden in een zoektocht naar antwoorden.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

Welkom in de Nivoz Podcast over ‘hoe AI het onderwijs uitdaagt’

Een serie vertragende gesprekken over welke verantwoordelijkheden de snelle ontwikkelingen van generatieve AI aan de leraar én het onderwijs vragen.

In deze aflevering staat de introductie op het vraagstuk over AI centraal. Wij verkennen de hedendaagse vraagstukken die door de snelle opkomst van AI aan het onderwijs gesteld worden.

Deze podcast is een Stichting NIVOZ productie. Stichting NIVOZ sterkt leraren, schoolopleiders, lerarenopleiders en bestuurders in de uitvoering van hun pedagogische opdracht.

AI klopt aan de deur van scholen, en in deze serie sterken wij de onderwijsprofessional om na te denken over wat AI vraagt aan de pedagogische verantwoordelijkheid.

Specifieke bronnen uit deze aflevering:

Khan, S. (2023). How AI will revolutionize education. Sal Khan Blog. https://www.khanacademy.org

Khan, S. (2023, May 1). How AI could save (not destroy) education [Video]. TED. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hJP5GqnTrNo

Renze op Zondag. (2023, September 3). Aflevering 27 [Televisieaflevering]. In BNNVARA, Renze op Zondag. TVblik. https://tvblik.nl/renze-op-zondag/aflevering-27

Stichting Nivoz. (z.d.). Gert Biesta en Rob Martens aan een podcast-tafel: Wat staat er op het spel in onderwijs? Geraadpleegd op https://nivoz.nl/nl/gert-biesta-en-rob-martens-aan-een-podcast-tafel-wat-staat-er-op-het-spel-in-onderwijs

Podcast te beluisteren via: https://nivoz.nl/podcast/?name=biesta_martens.mp3

Turing, A. M. (1950). Computing machinery and intelligence. Mind, 59(236), 433–460. https://doi.org/10.1093/mind/LIX.236.433

Boeken die gebruikt worden door de gehele serie:

• Bridle, J. (z.j.). Manieren van zijn.

• Cornelis, A. (z.j.). De vertraagde tijd.

• Februari, M. (2020). Doe eens normaal: Over macht, moraal en de nieuwe mens. Prometheus.

• Foucault, M. (1975). Discipline, toezicht en straf.

• Fransen, T. (2020). In onze tijd, leven in het calamiteiten tijdperk.

• Fry, H. (2018). Algoritmes aan de macht: Hoe blijf je menselijk in een geautomatiseerde wereld? De Geus.

• Haidt, J. (2018). Generatie angststoornissen.

• Heidegger, M. (2009). De vraag naar de techniek (W. J. A. Grootaers, Vert.). Uitgeverij Octavo.

• Klöpping, A. (2023). Slimmer werken met AI. Uitgeverij POM.

• Kurzweil, R. (2005). The singularity is near.

• Last, B. (2021). Chatten met Napoleon.

• Masschelein, J. (2021). Dat is pedagogiek.

• Meierieu, P. (2020). Frankenstein pedagogie.

• Meirieu, P. (2015). Pedagogiek de plicht om weerstand te bieden.

• Meester, R., & Jacobs, M. (2023). De onttovering van AI.

• Mols, B. (2019). Slim Slimmer Slimst.

• Mollick, E. (2022). Co-intelligence.

• Rijk, M. de. (2021). Gekaapt door het kapitaal.

• Rosa, H. (2020). Onbeschikbaarheid.

• Shelley, M. (1818). Frankenstein.

• Simons, M., & Masschelein, J. (2013). De leerling centraal in het onderwijs.

• Schnitzler, H. (2021). Wij nihilisten: Een zoektocht naar de geest van digitalisering.

• Verhoeven, C. (1986). Tractaat over het spieken.

• Van der Knaap, G. (2021). Van Aristoteles tot algoritme.

• Valler, S. (2018). AI mirror.

• Winter, M. de. (2020). Medemenselijk opvoeden.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over...